کودکی آن حضرت

زینب کبری (س) سومین فرزند حضرت فاطمه (س) و علی بن ابی‌طالب (ع) است. زینب، خواهر حسین بن علی (ع)، در واقعه کربلا حاضر بود و پس از آن نیز هنگام اسارت، در دفاع از حقانیت برادر خود، همانند امام سجاد (ع) نقشی ویژه داشت. تولد زینب (س)، پنجم جمادی الاولی 5 یا 6هجری می باشد و تربيت وی در كنار پيغمبر اكرم (ص)، حضرت فاطمه (س) و علی (ع) بوده است.

معلم و پرورش دهنده این بانوی گرانقدر، پنج تن اصحاب كساء بوده اند.

هنگامى كه زينب (س) متولد شد، مادرش حضرت زهرا (س) او را نزد پدرش اميرالمؤ منين (ع) آورده و گفت: اين نوزاد را نامگذارى كنيد! حضرت فرمود: من از رسول خدا جلو نمى افتم.

در اين ايام حضرت رسول اكرم (ص) در مسافرت بود. پس از مراجعت از سفر، اميرالمؤ منين على (ع) به آن حضرت عرض كرد: نامى را براى نوزاد انتخاب كنيد. رسول خدا (ص) فرمود: من بر پروردگارم سبقت نمى گيرم.

در اين هنگام جبرئيل (ع) فرود آمده و سلام خداوند را به پيامبر(ص) ابلاغ كرده و گفت:

نام اين نوزاد را ((زينب )) بگذاريد! خداوند بزرگ اين نام را براى او برگزيده است. سپس مصايب و مشكلاتى را كه بر آن حضرت وارد خواهد شد، بازگو كرد. پيامبر اكرم (ص) گريست و فرمود: هر كس بر اين دختر بگريد، همانند كسى است كه بر برادرانش حسن و حسين گريسته باشد.

ازدواج و فرزندان حضرت زینب (س)

زینب پس از آن که به سن ازدواج رسید، به همسری برادرزاده علی (پسرعمویش)، عبدالله جعفر ابوطالب که ۵ سال از او بزرگ‌تر بود درآمد.

زینب کبری از وی چهار پسر داشت به نام‌های: علی، عون، عباس، محمد؛ و یک دختر به نام ام کلثوم. عون و محمد در واقعه کربلا کشته شدند.

برخی از القاب آن حضرت

عالمه غیر معلمه : داناى نیاموخته، فهمة غیر مفهمه : فهمیده بى آموزگار، كعبة الرزایا: قبله رنجها، نائبة الزهراء: جانشین و نماینده حضرت زهرا (س )، نائبة الحسین : جانشین و نماینده حضرت حسین (ع )، ملیكة الدنیا: ملیكه جان ، شهبانوى گیتى،  عقیلة النساء: خردمند بانوان، عدیلة الخامس من اهل الكساء: همتاى پنجمین نفر از اهل كساء، شریكة الشهید: انباز شهید، سیة العقائل : بانوى بانوان خردمند، كفیلة السجاد: سرپرست حضرت سجاد.

آرامگاه آن حضرت

به سه مکان به عنوان آرامگاه مطهر آن حضرت اشاره شده است.

قبرى که در شهرک زینبیه امروز در نزدیکى دمشق، پایتخت فعلى کشور سوریه وجود دارد. علماى قدیم از این مکان (شهرک زینبیه) به «غوطه‏» یا «راویه‏» تعبیر آورده‏اند. زائران ایرانى که جهت زیارت به سوریه میروند، این مکان را زیارت می ‏کنند.

محلى که در شهر قاهره پایتخت مصر به نام «زینبیه‏» مشهور است.

شهر مدینه نیز به عنوان محل دفن حضرت زینب علیها السلام معرفى شده است، گرچه در مدینة النبى محلى به این نام مثل دمشق و قاهره وجود ندارد.

  هوش و ذكاوت

در اهمیت هوش و ذكاوت حضرت زینب (س) همین بس كه ایشان در خردسالی (هفت ساله و یا كمتر) خطبه عجیب، غراء و طولانى را كه حضرت صدیقه كبرى فاطمه زهرا (س) در دفاع از حق امیرالمؤمنین (ع) و غصب فدك در حضور اصحاب پیغمبر اكرم (ص) ایراد فرمودند، حضرت زینب علیها السلام با یک بار شنیدن حفظ کرده و روایت فرموده است.
و ابن عباس با آن جلالت قدر و علو مرتبه در حدیث و علم، از آن حضرت روایت نموده و از آن حضرت به عقیله تعبیر می كند. چنانچه ابوالفرج اصفهانى در مقاتل می نویسد: ابن عباس خطبه حضرت فاطمه سلام اللّه علیها را از حضرت زینب سلام اللّه علیها روایت كرده و می گوید: حدثتنى عقیلتنا زینب بنت على علیهالسّلام..؟

 نامگذاری روز ولادت حضرت زینب به نام روز پرستار

روز ولادت با سعادت بانوی قهرمان کربلا، حضرت زینب کبری (س) را روز پرستار می نامند و علت نام گذاری این روز به نام «روز پرستار» این است که حضرت زینب پرستاری امام زمانش حضرت زین العابدین علیه السلام و دیگر بیماران و مصیبت زدگان اهل بیت را برعهده داشت، و ضمن این که رسالت مهم نگهداری و تبلیغ از نهضت حسینی را به خوبی انجام داد.

 احادیثی از حضرت زینب(س)

«آگاه باشید هر كسى كه ‏بر دوستى آل محمد بمیرد، شهید است.»

«اى پسر ابوطالب! همانا تو و رهروان تو در بهشت‏ند و به زودى قومى مى‏آیند كه از دوستى تو سخن مى‏گویند. آنگاه از اسلام فرار مى‏كنند. مانند پرت شدن تیر از كمان.»

«ما وسیله ‏ارتباط خدا با مخلوق‏هاى او هستیم. ما برگزیدگان خداییم و جایگاه پاك‏ها، ما راهنماهاى روشن خداییم و وارث پیامبران او هستیم‏»

 وفات آن حضرت

حضرت زينب سلام ا… عليها، شيرزن دشت كربلا سرانجام پس از عمري دفاع از طريق حقه ولايت و امامت در 15 رجب سال 63 هجرى قمرى در ضمن سفرى كه به همراه همسر گراميشان عبداللّه بن جعفر به شام رفته بودند، وفات نموده و بدن مطهر آن بانوى بزرگوار در همانجا دفن گرديد.

تهیه و تنظیم: میترا نامجو