چگونه در حین مطالعه تمرکز داشته باشیم؟

ما پشت میز نشسته ایم و مشتاقانه و با تمام وجود مطالعه می کنیم که ناگاه، بمبی در ذهنمان منفجر می شود! افکار از همه جا به مغز ما هجوم آورده و حواسمان را پرت می کنند. حالا اگر افکارمان هم نباشد، هم اتاقی یا همسایه یا بچه ها این کار را با ما می کنند.

این مزاحمان مطالعه هستند که باعث حواس پرتی شخص می شوند و در طرف مقابل، تمرکز و دوستانش همان چیزهایی هستند که برای مطالعه یا هر آزمون بزرگی نیاز دارید.

خب حالا چطور می خواهید تمرکز کنید؟ این شش مرحله به شما نشان می دهند چنانچه درگیر حواس پرتی شده اید، چگونه مجددا تمرکزتان را باز یابید و چگونه هر بار قبل از شروع جلسه درس، به منظور بررسی میزان موفقیت تان در تمرکز کردن، خود را محک بزنید.

خودتان را از شر هر عامل آشکار حواس پرتی خلاص کنید

این عاقلانه نیست که تلفن همراه خود را در حین مطالعه همراه و کنار خود داشته باشید، حتی اگر آن را روی ویبره گذاشته اید. به محض این که یک متن یا پیامی می رسد، نگاهتان به سمتش می رود. اما در نهایت شما هم انسانید و خطاکار! خود را سرزنش نکنید ولی خاطرتان باشد وقتی حین مطالعه، بیش از حد با کسی چت می کنید دیگر نمی توانید تمرکز داشته باشید، بنابراین تلفن همراه باید در وضعیت خاموش باشد.

کامپیوتر و هر موسیقی با کلام را خاموش کنید. مگر اینکه درفرایند آمادهٔ کار شدن به شنیدنش نیاز داشته باشید. موسیقی حین مطالعه باید بی کلام باشد! یک علامت بر اتاقتان نصب کنید که دیگران بدانند نباید مزاحم شما شوند. اگر بچه دارید، برای ساعاتی از روز یک پرستار بچه برایش پیدا کنید. اگر هم اتاقی دارید، از خانه به مکانی در کتابخانه ای که حداقل فاکتورهای لازم برای مطالعه را دارد یا جای دیگری که برای مطالعه مناسب است بروید. برای برگزاری این جلسه مطالعه، خودتان را از دسترس مردم و سایر عوامل خارجی حواس پرتی خارج کنید. به این ترتیب وقتی کسی بخواهد با شما چت یا صحبت کند، تمرکزتان دیگر به هم نمی ریزد.

نیازهای فیزیکی خود را پیش بینی کنید

اگر شما مشتاقانه در حال مطالعه هستید، امکان دارد تشنه شوید. قبل از بازکردن کتاب یک نوشیدنی کنار خود بگذارید. حتی ممکن است حین انجام مطالعه نیاز به یک میان وعده قوی داشته باشید، به همین دلیل برخی از مواد غذایی مفید برای مغز مثل خشکبار، شکلات تلخ، چای سبز، تخم مرغ و …) را در کنارتان داشته باشید. دوش بگیرید، لباس راحتی بپوشید (نه بیش از حد گرم و نرم)، سیستم جریان هوا را در بهترین وضعیتی که مناسب شماست تنظیم کنید. اگر نیازهای فیزیکی خود را قبل از شروع مطالعه پیش بینی کنید، احتمالا نیاز کمتری به بلند شدن از صندلی تان خواهید داشت که باعث می شود تمرکزی را که به سختی به دست آوردید از دست بدهید!

زمان مناسب را انتخاب کنید

اگر شما فردی هستید که کارکردن در صبح را ترجیح می دهید، صبح ها را برای جلسات مطالعه خود انتخاب کنید. اگر مانند یک جغد بیدار شب هستید، شب را انتخاب نمایید. خودتان بهتر از هر کس دیگری می دانید باید چه کار کنید. پس زمانی را انتخاب کنید که در اوج قدرت مغزی خود و با کمترین خستگی قرار دارید. وقتی درگیر خستگی باشید تمرکز کردن بسیار مشکل تر می شود.

به پرسش های درون خود پاسخ بدهید

گاهی وقت ها، حواس پرتی ها ریشه بیرونی ندارند. آنها از درون حمله می کنند! ما همه جایی نشسته ایم و مطالعه می کنیم در حالیکه نگرانی و دیگر عوامل حواس پرتی از درون خودمان به مغزمان یورش می برند.”کی می خواد به من زنگ بزنه؟ کی قراره من به لحاظ  مالی پیشرفت کنم؟ “

هنگامی که این گونه پرسش های منحرف کننده به شما هجوم می آورند، آنها را بپذیرید، و بعد با یک جواب منطقی کنارشان بگذارید:

 به نظر احمقانه است، اما اگر بخواهید به پرسش های درونی خود پاسخ دهید، تمرکز ذهن تان را دوباره به جایی برمی گردانید که می خواستید از آن خلاص شوید. اگر ضروری است موضوع نگران کننده را یادداشت کنید، به روش ساده سازی حلش کنید و از آن بگذرید:

•  ” کی قراره من به لحاظ  مالی پیشرفت کنم؟ “پاسخ : “من فردا با رئیسم در این خصوص صحبت می کنم.

•  “چه وقت سر رشته امورات زندگیم تو دستم می یاد؟” پاسخ: “این یک شروع خوب است. من حالا دارم اون طور که باید مطالعه می کنم بنابراین، در مسیر درستی برای رسیدن به هدفم قرار گرفته ام.”

تمرینات ورزشی انجام دهید

برخی از افراد واقعا بی قرارند. آنها باید حرکتی بکنند و در طول مطالعه نمی توانند یکجا ثابت بند شوند. این موضوع برایتان آشنا است؟ اگر شما یکی از این یادگیرنده های به سبک حرکتی هستید، چند چیز را از قبل پیش بینی و فراهم کنید تا بتوانید یک جا آرام و قرار بگیرید. مثلا یک قلم، کش لاستیکی و یک توپ.

قلم: زیر کلماتی که می خوانید، خط بکشید. هنگام عبور کردن از پاسخ های نادرست وقتی که درحال انجام آزمون عملی هستید صرفا حرکت دادن دست ها ممکن است برای کاهش بیم و هراس شما کافی باشد. اما اگر کافی نیست از قلم کمک بگیرید.

دسته کش لاستیکی: بکشیدش. آن را در اطراف قلم تان بپیچانید. وقتی در حال پاسخ دادن به سوالات هستید با آن بازی کنید. هنوز هم بی قرارید؟

توپ! درحالت نشسته سوالی را بخوانید، پس از آن ایستاده و در حینی که به پاسخش فکر می کنید توپ را به زمین پرتاب کنید. هنوز هم نمی توانید تمرکز کنید؟

پرش. درحالت نشسته سوالی را بخوانید، پس از آن ایستاده و 10بار در وضعیت «جامپینک جَک» در حالی که دستها بالا و سرانگشتان دو دست همدیگر را لمس کنند و پاهایتان از دو طرف به سمت بیرون باشد، بپرید. دوباره بنشینید و به سوال پاسخ دهید.

 از شر هر چیز منفی خلاص شوید

این غیر ممکن است که بتوانید روی مطالعه تمرکز کنید وقتی انواع افکار منفی را در سر دارید. اگر شما از آن دسته افراد هستید که می گویند، “من از مطالعه متنفرم!” یا “من خیلی ناراحت تر / خسته تر / بیمار تر یا هر چیز دیگری مشابه اینها از آنم که توان مطالعه داشته باشم، در این صورت باید یاد بگیرید که چگونه این کلمات منفی را به مثبت تبدیل کنید، در این صورت دیگر به محض اینکه کتاب دفترتان را باز می کنید، به طور خودکار از کار نمی افتید! شگفت آور است که چگونه مطالعه به سرعت می تواند تبدیل به باری سنگین روی دوش ذهن ما شود. در اینجا سه​ اظهار نظر منفی مردم در مورد مطالعه و راه حل هایی سریع و  آسان برای هر یک از آنها مطرح می شود:

چگونه روی نکات مهم تمرکز کنیم:

اگر در حال مطالعه در یک مکان عمومی هستید سعی کنید کمی مودبانه تر درخواست خود را مطرح کنید. مثلا وقتی در حال مطالعه هستید، می توانید مودبانه از دیگران بخواهید آهسته تر صحبت کنند.

 از یک قلم خوب و روان استفاده کنید. گاهی اوقات قلمی که مرکب از آن چکه می کند یا نوشتن با آن راحت نیست، می تواند یادگیری شما را دچار نقصان کند.

 لباس راحت، اما نه خیلی گرم و نرم بپوشید. ذهن شما قرین آرامش می شود وقتی یک شلوار راحتی یا ورزشی بر تن می کنید. لباسی را انتخاب کنید که وقتی به مدرسه و یا دیدن یک فیلم می روید، آنرا می پوشید.

 چنانچه علی رغم طی کردن مراحل بالا باز هم دچار پرش افکار شدید خودتان یک چیز مثبت به خودتان بگویید: «من می دانم که تمرکزم را از دست داده ام اما، دوباره دارم تلاشم را می کنم و مطمئنم که این بار موفق خواهم شد»

 به عنوان پاداشی برای توانایی تان در متمرکز ماندن حین مطالعه، نوشیدنی مورد علاقه خود را بنوشید.

ترجمه: فیروزه بابائی