با نزدیک شدن به عید نوروز و آماده کردن هفت سین، بسیاری از ایرانیان در شهرهای مختلف به روش های خاصی و با استفاده از دانه های مختلف مثل عدس، ماش، ذرت، شاهی، هسته پرتقال، خاکشیر و گندم سبزه خود را می گذارند. هر دانه ای شکل سبزی خاص خود را دارد و انتخاب آن به سلیقه افراد بستگی دارد.

از رسوم عید نوروز است که دانه ها را چند روز قبل از عید، خیس می کنند سپس دستمالی روی آن می کشند و هر روز دستمال را خیس می کنند تا همواره مرطوب بماند. پس از جوانه زدن، دستمال را برداشته و پشت پنجره و در مقابل نور آفتاب قرار می دهند. آب و نور کافی سبب سبز شدن آن می شود سپس آن را هرس و مرتب کرده و برای گذاشتن روی سفره هفت سین تزیین می کنند.

در انتهای مقاله طرز تهیه سبزه عدس با جزئیات لازم توضیح داده شده است.

سبزه بر روی سفره هفت سین نشانه سبز شدن دوباره طبیعت در بهار و شادابی و سر زندگی است. در روز سیزده به در که سیزده فروردین و روز طبیعت می باشد، افراد برای گذراندن روز خود با خانواده و دوستان به طبیعت می روند و سبزه خود را به آب می اندازند.

بزرگترها و مادربزرگ ها می دانستند که در چه موقع از اسفند ماه، سبزه بگذارند تا این سبزه تا روز سیزده بدر شاداب بماند. با توجه به نوع سبزه هر کدام در زمان مناسبی آماده می شود.

سعی کنید در صورتی که در دسترس شماست از عدس یا هر حبوبات محلی برای سبزه استفاده کنید چرا که نوع کارخانه ای ممکن است به علت فرایندهایی که روی آنها انجام شده است یا سبز نشوند و یا تعداد کمی از آنها سبز شوند که باعث می شود سبزه شما تنک شود و زیبایی لازم را نداشته باشد و یا دیرتر از حالت عادی جوانه بزند. در ضمن از دانه هایی که در یخچال بوده اند، یا پخته شده اند، استفاده نکنید. در مورد گندم، جو و دیگر غلات بایستی از نوع کامل و پوست نگرفته و فراوری نشده، استفاده کنید.

در این مقاله بهترین زمان برای گذاشتن سبزه که تا روز 13 فروردین رشد کافی داشته باشد بیان شده است و در ادامه مدت زمان خیس کردن دانه های مختلف برای جوانه زدن آنها بیان می شود و در آخر طرز تهیه سبزه عدس برای نمونه یادآوری می شود.

زمان مناسب برای گذاشتن سبزه عید:

گندم 20 اسفند

عدس 15 اسفند

ماش 18 اسفند

خرفه و شاهی 22 اسفند

 شنبلیله و ارزن 16 اسفند

دانه هایی که باید حدود 6 تا 8 ساعت خیس کنید:

شنبلیله (مدت جوانه زدن: 3_4 روز)

یونجه (مدت جوانه زدن: 5_6 روز)

تربچه (مدت جوانه زدن: 4_5 روز)

کنجد (مدت جوانه زدن: 1_2 روز)

دانه هایی که باید حدود 10 تا 18ساعت خیس کنید:

نخود مدت جوانه زدن: 3_4 روز

عدس  مدت جوانه زدن: 3_5 روز

ماش  مدت جوانه زدن: 3_5 روز

سویا  مدت جوانه زدن: 3_5 روز

گندم  مدت جوانه زدن: 2_3 روز

آفتابگردان  مدت جوانه زدن: 1_2 روز

در این قسمت برای نمونه، گذاشتن سبزه عدس را آموزش می دهیم.

سبزه عدس برای سفره هفت سین

با توجه به توضیحات بالا، عدس از بقیه حبوبات کمی دیرتر سبز می شود 15 روز قبل از نوروز آن را بشویید، و داخل ظرفی بگذارید و  18 ساعت تا یک روز کامل بگذارید تا خیس بخورد.

بعد از یک روز خیس خوردن، عدس را داخل کیسه پارچه ای یا داخل ظرفی بریزید و روی آن پارچه ای بکشید. در محیط خانه قرار دهید، روزی یک بار روی کیسه را پر آب کنید و بعد از چند دقیقه خیس شدن آب را کاملا خالی کنید.

برای اینکه عدس گندیده نشود می توانید کیسه را داخل یک سبد آبکش قرار دهید سپس داخل ظرف بگذارید.

معمولا عدس بین 3 تا 5 روز جوانه می زند، بعد از جوانه زدن یک ظرف مناسب انتخاب کنید، ترجیحا ظرف صاف نباشد و کمی عمق داشته باشد تا زمانی که لبریز از آب شد، ظرف را به راحتی کج کرده و بتوانید آب آن را به راحتی و بدون ریختن جوانه ها، خارج کنید. سپس عدس ها را به آرامی و یکدست کف ظرف پخش کنید.

یک دستمال تمیز را خیس کنید و روی عدس ها بکشید تا زمانی که جوانه ها بلند شوند و قسمت سبز آن بیرون بیاید، هر روز پارچه را بردارید و به آرامی عدس ها را آب دهید و بعد از چند دقیقه همه آب داخل ظرف را خارج کنید.

وقتی که قسمت سبز عدس رشد کرد پارچه را از روی آنها بردارید تا سبزه قد بکشد.

سبزه برای اینکه زیاد رشد نکند باید در جای خنک خانه قرار دهید.

وقتی که سبزه رشد کرد با یک روبان رنگی دور آن را بگیرید تا زیباتر شود و آن را در کنار هفت سین خود قرار دهید.

برخی از ظروف شکل دار استفاده می کنند تا سبزه شکل آن ظرف را به خود بگیرد و برخی جوانه ها را درون پارچه توری و سوراخ دار که به شکل دلخواه تهیه کرده اند قرار می دهند تا شکل پارچه را به خود بگیرد مثل سر عروسک یا حیوان. سال 1396 که سال خروس است می توانید سر خروس یا خروس کامل را با پارچه برش بزنید و جوانه ها را درون آن قرار دهید و آب دهید تا سبزه شما شبیه سر خروس شود.

امیدواریم از این آموزش استفاده لازم را برده باشید و تا دیر نشده برای سبزه عید امسال دست به کار شوید!

حوریه گیفانی