شعبان ماه بسیار شریفی است و به سید انبیا حضرت محمد صلی اله علیه و آله منسوب است و آن حضرت این ماه را روزه می داشت و به ماه رمضان وصل میکرد و می فرمود: شعبان ماه من است هر که یک روز از ماه مرا روزه بدارد بهشت او را واجب می شود.

اعمال مشترک ماه شعبان:

هر روز این ماه، 70 مرتبه استغفار کنید. که بهترین دعاها و ذکرها در این ماه استغفار است.

در این ماه صدقه بدهید اگرچه به اندازه نصف دانه خرمائی باشد.

در این ماه لااله الا الله بسیار بگوید.

در این ماه صلوات بسیار بفرستد.

روزه این ماه و خصوصا روزه روزهای دوشنبه و پنج شنبه این ماه بسیار سفارش شده است.

در هر پنجشنبه این ماه دو رکعت نماز بخوانید و در هر رکعت بعد از حمد صد مرتبه توحید و بعد از سلام صد بار صلوات بفرستید تا حق تعالی هر حاجتی که دارید برآورده کند.

اعمال سه روز اول ماه شعبان:

شب اول:

نمازهاى بسیاری ذکر شده است که از جمله آن دوازده رکعت نماز است که هر دو رکعت تشهد و سلام بخوانید و در هر رکعت یک حمد و یازده مرتبه توحید خوانده شود.

روز اول:

روزه اش فضیلت بسیاری دارد و از امام صادق (ع) روایت شده است که هر کس روز اول را روزه بگیرد بهشت بر او واجب می شود.

روز سوم:

روز سوم، روزی مبارک است که حسین بن علی (ع) متولد شده اند و در این روز، روزه بگیرید و این دعا را بخوانید:

اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِحَقِّ الْمَوْلُودِ فى هذَا الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ بِشَهادَتِهِ قَبْلَ اْستِهْلالِهِ وَوِلادَتِهِ بَکَتْهُ السَّماَّءُ

وَمَنْ فیها وَالاْرْضُ وَمَنْ عَلَیْها وَلَمّا یَُطَاْ لابَتَیْها قَتیلِ الْعَبْرَةِ وَسَیِّدِ الاُْسْرَةِ الْمَمْدُودِ بِالنُّصْرَةِ

یَوْمَ الْکَرَّةِ الْمُعَوَّضِ مِنْ قَتْلِهِ اَنَّ الاْئِمَّةَ مِنْ نَسْلِهِ وَالشِّفاَّءَ فى تُرْبَتِهِ والْفَوْزَ مَعَهُ فى اَوْبَتِهِ والاْوصِیاَّءَ

مِنْ عِتْرَتِهِ بَعْدَ قاَّئِمِهِمْ وَغَیْبَتِهِ حَتّى یُدْرِکُوا الاْوْتارَ وَیَثْاَروُا الثّارَ وَیُرْضُوا الْجَبّارَ وَیَکُونُوا خَیْرَ اَنْصارٍ

صَلَّى اللّهُ عَلَیْهِمْ مَعَ اْختِلافِ اللَّیلِ وَالنَّهارِ اَللّهُمَّ فَبِحَقِّهِمْ اِلَیْکَ اَتَوَسَّلُ وَاَسْئَلُ سُؤالَ مُقْتَرِفٍ مُعْتَرِفٍ

مُسیَّئٍ اِلى نَفْسِهِ مِمَّا فَرَّطَ فى یَوْمِهِ وَاَمْسِهِ یَسْئَلُکَ الْعِصْمَةَ اِلى مَحَلِّ رَمْسِهِ اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَعِتْرَتِه

وَاحْشُرْنا فى زُمْرَتِهِ وَبَوِّئْنا مَعَهُ دارَ الْکَرامَةِ وَمَحَلَّ الاِقامَةِ اَللّهُمَّ وَکَما اَکْرَمْتَنا بِمَعْرِفَتِهِ فَاَکْرِمْنا بِزُلْفَتِهِ وَارْزُقْنا

مُرافَقَتَهُ وَسابِقَتَهُ وَاجْعَلْنا مِمَّنْ یُسَلِّمُ لاِمْرِهِ وَیُکْثِرُ الصَّلوةَ عَلَیْهِ عِنْدَ ذِکْرِهِ وَعَلى جَمیعِ اَوْصِیاَّئِهِ وَاَهْلِ اَصْفِیاَّئِهِ

الْمَمْدُودین مِنْکَ بِالْعَدَدِ الاِْثْنَىْ عَشَرَ النُّجُومِ الزُّهَرِوَالْحُجَجِ عَلى جَمیعِ الْبَشَرِ اَللّهُمَّ وَهَبْ لَنا فى هذَا الْیَوْمِ

خَیْرَ مَوْهِبَةٍ وَاَنْجِحْ لَنا فیهِ کُلَّ طَلِبَةٍ کَما وَهَبْتَ الْحُسَیْنَ لِمُحَمَّدٍ جَدِّهِ وَعاذَ فُطْرُسُ بِمَهْدِهِ فَنَحْنُ عائِذُونَ

بِقَبْرِهِ مِنْ بَعْدِهِ نَشْهَدُ تُرْبَتَهُ وَننْتَظِرُ اَوْبَتَهُ آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ

اعمال شب نیمه شعبان:

نیمه شعبان شب بسیار مبارکی است که از حضرت امام محمد باقر علیه السلام نقل شده است که: نیمه شعبان افضل شبها بعد از لیلة القدر است. در آن شب خداوند به بندگانش فضل خود را عطا می فرماید و در آن شب خدا به ذات مقدس خود قسم یاد فرموده که سائلی را از درگاه خود دست خالی برنگرداند مادامی که معصیت را سوال نکند.

• غسل کنید که باعث تخفیف در گناهان می شود
• این شب را به نماز، دعا و استغفار احیاء کنید
• زیارت حضرت امام حسین (ع) که افضل اعمال این شب است و باعث آمرزش گناهان می شود و فضیلت های بسیاری دارد
• دعای کمیل بخوانید
• صد مرتبه «سُبحان اللهِ وَ الحَمدُلله و اللهُ اَکبَرُ و لا اَلهَ الا اللهُ » را بگوید تا خداوند تعالی گناهان گذشته او را بیامرزد و حاجت های دنیا و آخرت او را برآورده کند.
• خواندن دعای زیر به منزله زیارت امام زمان صلوات اله علیه است.

دعای مخصوص به منزله ی زیارت امام زمان (عج):

اَللّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا وَ مَوْلُودِها وَ حُجَّتِکَ وَ مَوْعُودِهَا الَّتى قَرَنْتَ اِلى فَضْلِها فَضْلا فَتَمَّتْ کَلِمَتُکَ صِدْقاً وَ عَدْلا لا

مُبَدِّلَ لِکَلِماتِکَ وَ لا مُعَقِّبَ لاِیاتِکَ نُورُکَ الْمُتَاَلِّقُ وَ ضِیآؤُکَ الْمَشْرِقُ وَ الْعَلَمُ النُّورُ فى طَخْیآءِ الدَّیْجُورِ الْغآئِبُ

الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ وَ کَرُمَ مَحْتِدُهُ وَ الْمَلائِکَهُ شُهَّدُهُ وَ اللّهُ ناصِرُهُ وَ مُؤَیِّدُهُ اِذا انَ میعادُهُ وَ الْمَلائِکَهُ اَمْدادُهُ سَیْفُ

اللّهِ الَّذى لا یَنْبُووَ نُورُهُ الَّذى لا یَخْبُووَ ذُو الْحِلْمِ الَّذى لا یَصْبُو مَدارُ الذَّهْرِ وَ نَوامیسُ الْعَصْرِ وَ وُلاهُ الاَْمْرِ وَ

الْمُنَزَّلُ عَلَیْهِمْ ما یَتَنَزَّلُ یَنْزِلُ فى لَیْلَهِ الْقَدْرِ وَ اَصْحابُ الْحَشْرِ وَ النَّشْرِ تَراجِمَهُ وَحْیِهِ وَ وُلاهُ اَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ

اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى خاتِمِهِمْ وَ قآئِمِهِمُ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ اَللّهُمَّ وَ اَدْرِکْ بِنا اَیّامَهُ وَ ظُهُورَهُ وَ قِیامَهُ وَ اجْعَلْنا

مِنْ اَنْصارِهِ وَ اقْرِنْ ثارَنا بِثارِهِ وَ اکْتُبْنا فى اَعْوانِهِ وَ خُلَصآئِهِ وَ اَحْیِنا فى دَوْلَتِهِ ناعِمینَ وَ بِصُحْبَتِهِ غانِمینَ

وَ بِحَقِّهِ قآئِمینَ وَ مِنَ السُّوءِ سالِمینَ یآ اَرْحَمَ الرّاحِمینَ اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَواتُهُ عَلى صَلَّى اللّهُ

عَلى سَیِّدِنا مُحَمَّد خاتَمِ النَّبِیّینَ وَ الْمُرْسَلینَ وَ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ الصّادِقینَ وَ عِتْرَتِهِ النّاطِقینَ وَ الْعَنْ

جَمیعِ الظّالِمینَ وَ احْکُمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ یا اَحْکَمَ الْحاکِمینَ

سجده پیامبر در شب نیمه شعبان به فرموده امام صادق (ع):

این روایت از عایشه همسر پیامبر نقل شده است که در آن شب این دعا را از پیامبر اکرم می فرمایند:

سَجَدَ لَكَ سَوَادِي وَ خَيَالِي وَ آمَنَ بِكَ فُؤَادِي هَذِهِ يَدَايَ وَ مَا جَنَيْتُهُ عَلَى نَفْسِي

يَا عَظِيمُ تُرْجَى لِكُلِّ عَظِيمٍ اِغْفِرْ لِي اَلْعَظِيمَ فَإِنَّهُ لاَ يَغْفِرُ اَلذَّنْبَ اَلْعَظِيمَ إِلاَّ اَلرَّبُّ اَلْعَظِيمُ

سرخود را بلند کردند و سپس به سجده رفتند:

أَعُوذُ بِنُورِ وَجْهِكَ اَلَّذِي أَضَاءَتْ لَهُ اَلسَّمَاوَاتُ وَ اَلْأَرَضُونَ وَ اِنْكَشَفَتْ لَهُ اَلظُّلُمَاتُ

وَ صَلَحَ عَلَيْهِ أَمْرُ اَلْأَوَّلِينَ وَ اَلْآخِرِينَ مِنْ فُجَاءَةِ نَقِمَتِكَ وَ مِنْ تَحْوِيلِ عَافِيَتِكَ وَ مِنْ زَوَالِ نِعْمَتِكَ

اَللَّهُمَّ اُرْزُقْنِي قَلْباً تَقِيّاً نَقِيّاً وَ مِنَ اَلشِّرْكِ بَرِيئاً لاَ كَافِراً وَ لاَ شَقِيّاً

پس بر خاك نهاد دو طرف روى خود را و گفت‏

عَفَّرْتُ وَجْهِي فِي اَلتُّرَابِ وَ حَقٌّ لِيَ أَنْ أَسْجُدَ لَكَ

اعمال روزهای آخر ماه شعبان

از حضرت رضا (ع) منقول است که هر که سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به ماه رمضان وصل کند حق تعالی ثواب روزه دو ماه متوالی را برای او بنویسد.

ابوالصلت هروی روایت کرده است که در جمعه آخر ماه شعبان خدمت حضرت رضا (ع) رفتم حضرت فرمود: ابوالصلت اکثر ماه شعبان رفت و این جمعه آخر آن است پس تدارک و تلافی کن در آن چه از این ماه مانده است تقصیرهایی را که در ایام گذشته این ماه کرده ای و بر تو باد که به آن چه برای تو نافع است رو آوری، دعا و استغفار بسیار کن و تلاوت قرآن مجید بسیار بکن و به سوی خدا از گناهان خود توبه کن تا آن که چون ماه مبارک در آید خود را برای خدا خالص گردانیده باشی و بر گردن خود امانت و حق کسی را نگذاری مگر آن که آن را ادا کنی و در دل خود کینه کسی را مگذار و گناهی را که می کرده ای را ترک کن و از خدا بترس و بر خدا در پنهان و آشکار امور خود توکل کن و هر که بر خدا توکل کند خدا برای او بس است و او را بسیار بخوان.

به درستی که حق تعالی در این ماه به حرمت ماه مبارک رمضان بنده های بسیار را از آتش جهنم آزاد می گرداند و دعایی است که در شب آخر شعبان و شب اول ماه رمضان از حضرت صادق (ع) نقل شده است که در مفاتیح الجنان آن را بخوانید.

دعای شب آخر ماه شعبان و شب اول ماه رمضان:

شيخ از حارث بن مُغَيْرَه نَضْرى روايت كرده كه: حضرت صادق (ع) در شب آخر شعبان و شب اوّل ماه رمضان اين دعا را مى خواند:

اَللّهُمَّ اِنَّ هذَا الشَّهْرَ الْمُبارَكَ الَّذى اُنْزِلَ فيهِ الْقُرآنُ

وَ جُعِلَ هُدىً لِلنـّاسِ وَ بَيـّـناتٍ مِنَ الْهُدى وَالْفـُرقان قـَدْ حَضَرَ فـَسَـلـّمنا فيهِ

وَ سَـلـّمْهُ لـَـنا وَ تـَسَـلـّمْهُ مِنّا فى يُسْرٍ مِنكَ وَ عافيَةٍ يا مَنْ اَخَذ الْقـَليلَ

وَ شَكَرَ الكـَـثيرَ إقـْبَـلْ مِنـّى الْيَسيرَ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ اَنْ تَجْعَلَ لى إلى

كـُلّ خـَيرٍ سَبيلاً وَ مِنْ كُلّ ما لا تُحِبُّ مانِعاً يا أرْحَمَ الرّاحمينَ يا مَنْ

عـَفا عـَنـّى وَ عَمّا خـَـلوْتُ بهِ مِنَ السَّيّئاتِ يا مَنْ لَمْ يُؤاخِذنى

بارْتِكابِ الْمَعاصى عَفوَكَ عَفوَكَ عَفوَكَ ياكَريمُ اِلهى

وَعَظـْتـَنى فـَلَمْ أتـّعِظ وَ زَجَرْتـَنى عَنْ مَحارِمِكَ فلَمْ أنـزَجـِرْ فـَما عُذرى

فـَاعْـفُ عَنـّى يا كَريمُ عَفوَكَ عَفوَكَ اَللّهُمَّ اِنّى أسْئـَلـُكَ الرّاحَة عِنـدَ

الْمَوْتِ وَالْعَـفوَ عِندَ الحِسابِ عَظـُمَ الذنبُ مِنْ عَبدِكَ فـَلْيَحْسُن

التـّجاوُزُ مِنْ عِندِكَ يااَهْلَ التَّقْوى وَ يا اَهلَ المَغفِرَةِ عَفوَكَ عَفوَكَ

اَللّهُمَّ اِنـّى عَبْدُكَ بْنُ عَبْدِكَ بْنُ اَمَتِكَ ضَعيفٌ فَقيرٌ اِلى رَحْمَتِكَ

وَ اَنتَ مُنزِلُ الْغِنى والْبَرَكَةِ عَلَى العبادِ قاهِرٌ مُقتَدِرٌ اَحْصَيْتَ

اَعمالَهُمْ وَ قسَمْتَ اَرْزاقَهُمْ وَ جَعَلتَهُمْ مُختـَلِفَة اَلْسِنَتُهُمْ وَ اَلْوانُهُمْ

خَلْقاً مِنْ بَعْدِ خَلْقٍ وَ لا يَعْلَمُ الْعِبادُ عِلْمَكَ وَ لا يَقْدِرُ الْعِبادُ قَدْرَكَ

وَكُلُّنا فَقيرٌ اِلى رَحْمَتِكَ فَلا تَصْرِفْ عَنّى وَجْهَكَ وَاجْعَلْنى مِنْ

صالِحى خَلْقِكَ فِى الْعَمَلِ وَالاْمَلِ وَالْقَضاَّءِ وَالْقَدَرِ اَللّهُمَّ اَبْقِنى

خَيْرَ الْبَقاَّءِ وَ اَفْنِنى خَيْرَ الْفَناَّءِ عَلى مُوالاةِ اَوْلِياَّئِكَ وَ مُعاداةِ اَعْداَّئِكَ

وَ الرَّغْبَةِ اِلَيْكَ وَ الرَّهْبَةِ مِنْكَ وَالْخُشُوعِ وَالْوَفاءِ وَالتَّسْليمِ لَكَ

وَالتَّصْديقِ بِكِتابِكَ وَاتِّباعِ سُنَّةِ رَسُولِكَ اَللّهُمَّ ما كانَ فى قَلْبى

مِنْ شَكٍّ اَوْ رَيْبَةٍ اَوْ جُحُودٍ اَوْ قُنُوطٍ اَوْ فَرَحٍ اَوْ بَذَخٍ اَوْ بَطَرٍ اَوْ

خُيَلاَّءَ اَوْ رِياَّءٍ اَوْ سُمْعَةٍ اَوْ شِقاقٍ اَوْ نِفاقٍ اَوْ كُفْرٍ اَوْ فُسُوقٍ اَوْ

عِصْيانٍ اَوْ عَظَمَةٍ اَوْ شَىءٍ لا تُحِبُّ فَاَسْئَلُكَ يا رَبِّ اَنْ تُبَدِّلَنى

مَكانَهُ ايماناً بِوَعْدِكَ وَ وَفآءً بِعَهْدِكَ وَ رِضاً بِقَضاَّئِكَ وَ زُهْداً فِى

الدُّنْيا وَ رَغْبَةً فيما عِنْدَكَ وَ اَثَرَةً وَ طُمَاْنينَةً وَ تَوْبَةً نَصُوحاً اَسْئَلُكَ

ذلِكَ يا رَبَّ الْعالَمينَ اِلهى اَنْتَ مِنْ حِلْمِكَ تُعْصى وَ مِنْ كَرَمِكَ

وَ جُودِكَ تُطاعُ فَكَانَّكَ لَمْ تُعْصَ وَ اَنَا وَ مَنْ لَمْ يَعْصِكَ سُكّانُ اَرْضِكَ

فَكُنْ عَلَيْنا بِالْفَضْلِ جَواداً وَ بِالْخَيْرِ عَوّاداً يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ وَ صَلَّى

اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ الِهِ صَلوةً داَّئِمَةً لا تُحْصى وَ لا تُعَدُّ وَ لا يَقْدِر

قَدْرَها غَيْرُكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ

برگرفته از کتاب مفاتیح الجنان نوشته مرحوم شیخ عباس قمی (ره)

تنظیم: میترا نامجو