• ارسال کننده: میترا نامجو
  • تاریخ انتشار: 2017 / 05 / 02

حجامت و فصد از دیدگاه امام رضا (ع)

پیامبر(ص) در مورد حجامت فرموده اند: کسی که برای انسان درد آفریده هم او برایش دوا قرار داده است، و بهترین مداوا ها حجامت، فصد (خون گرفتن از رگ) و هلیله سیاه (شونیز) است.

برای فصد و حجامت روزی را انتخاب کنید که آسمان صاف و هوا آرام باشد یعنی در روزهای ابری و طوفانی عمل حجامت و فصد، شایسته نیست.

هنگامی که مسهل های مختلف نتوانند خون را از غلظت و کثافت و کندی حرکاتش برهانند، استفاده از حجامت یک عمل صد در صد لازم و واجب محسوب می شود و اینک لازم است که اهمیت حجامت فنی را یادآور شویم.

حجامت و فصد از دیدگاه امام رضا (ع)

اهمیت حجامت فنی

حجامت فنی نوعی فصد است (خون گیری) ولی فصد عادی نیست، زیرا از ورید خونی نمی گیرند بلکه از رگ های بسیار باریک و ریز بدن که فقط با میکروسکوپ دیده می شوند، خون می گیرند.

امام رضا (ع) در رساله خود فرموده اند: خلیفه بداند که حجامت از رگ های باریک و پراکنده در عضلات، خون بیرون می آورد.

عوامل و فواید حجامت

امام رضا (ع) با دقت و احتیاط خاصی حجامت را با مقتضیات مزاجی و ضرورت های گوناگون، از هم جدا کرده و سودهای آن را برای هر کدام از عضوها بیان می فرمایند که مثلا عمل حجامت از زیر گلو، دردهای دهان را درمان می کند و لثه ها را از فساد ایمن می سازد.

مهمترین مرض هائی که در اثر عمل حجامت درمان می شوند عبارتند از:

درد دندان ها، فساد لثه ها، خفقان قلب، اختلال عمل کلیه ها، ناراحتی های مزمن مثانه، ناراحتی های رحم، به هم خوردگی قاعده (حیض)، جوشهای جلدی و دملها.

زمان حجامت

حجامت یک عمل لازم برای بدن انسان می باشد پس وقتی که خلیفه (انسان) تصمیم به این کار می گیرد، لازم است که از دوازدهم تا پانزدهم هر ماه را برای عمل حجامت انتخاب کند چون در ایامی که ماه به تکامل (بدر) خود نزدیک باشد خون در بدن قرار عادی دارد، به این سبب خون گرفتن صالح تر و شایسته تر است.

ولی اگر ماه به ایام آخرش برسد حجامت نکن چون هر چه هلال ماه کوچک شود خون در بدن انسان پرجوش و خروش می شود، به همین جهت حجامت و خون دادن به صلاح نزدیک نیست مگر این که مقتضیات مزاجی انسان ناگهان عمل حجامت را ایجاب کند، در این صورت مانعی ندارد.

در انجام حجامت باید سنین زندگانی افراد رعایت شود، مثلا یک جوان بیست ساله می تواند هر بیست روز یک بار حجامت کند.

سی ساله ها هر سی روز یکبار می توانند حجامت را تکرار کنند و همین طور چهل ساله ها هر چهل روز یک بار و هر چه بالا رود باید به این نسبت انجام شود.

انواع حجامت

خلیفه باید بداند که حجامت بر روی رگ های موئی که در تمام اعضای بدن پخش و پراکنده هستند انجام می شود تا موجب سستی و ناتوانی بدن نشود اما عمل (فصد) که از ورید خون می جهد، مسلما قوای بدنی را کاهش می دهد و حجامت (نقره) برای سنگینی سر نافع است.

نقره، حفره کوچکی است که در انتهای ستون فقرات در پشت گردن قرار دارد، فاصله این حفره تا ستون فقرات چهار انگشت است.

همچنین حجامت (اخدعین) نارحتی های چشم و صورت را برطرف می کند و به جریان خون در عضلات و عروق سر حالت عادی می بخشد.

اخدعین، آن دو رگ را گویند که در پشت گردن به چپ و راست کشیده شده اند.

گاهی هم عمل فصد به جای این حجامت ها، از این عوارض جلوگیری می کند، برای علاج (قلاع) گاه و بیگاه از زیر چانه خون می گیرند و حجامت زیر چانه برای دردهای دهان و فساد لثه ها درمان خوبی است.

قلاع، جوشهای کوچکی است که در دور دهان و زبان ظاهر می شوند و رفته رفته زیاد می گردند.

حجامتی که از میان دو کتف می شود بدن انسان را از خفقان و التهاب نجات می بخشد البته منظور از این خفقان و التهاب خفقانی است که از سنگینی معده و زیادی حرارت بدن به وجود آید.

حجامت روی ساق پا

حجامتی که روی ساق های پا انجام می شود برای خفقانی که از امتلاء به وجود آید، نافع است به علاوه برای دردهای کهنه کلیوی و اختلال مثانه و رحم و به ویژه (ریزش خون حیض) این حجامت بسیار سودمند است، اما نباید فراموش نمود که خون گیری از ساق پا بدن را ضعیف و نحیف می سازد.

گاهی اتفاق می افتد که در اثر این حجامت غشهای شدیدی به انسان دست می دهد و یکی دیگر از خواص این حجامت درمان جوشها و دمل های ناراحت کننده است برای اینکه عمل حجامت دردناک نشود، باید حجامت گیر به وسیله شاخی که بر محل حجامت می گذارد، ابتدا موضع تیغ را به آهستگی بمکد و بعد عمل مکیدن را شدید سازد، همچنان بر شدت مکش بیفزاید تا موضع تیغ سرخ گونه شود و باید رعایت شود که تیغ را به وسیله مالش و زدن روغن نرم کند و باید رعایت شود که تیغ در نرم ترین محل برجستگی حجامت به کار برده شود.

این مقدمات و شرایط را باید در عمل هم رعایت کرد تا فصد حجامت درد آور نباشد.

کارهایی که بعد از حجامت باید انجام داد

پس از آنکه فصد و عمل حجامت تمام شد باز هم عمل مالش و روغن مالی تکرار شود مخصوصا پس از خاتمه فصد، باید بر آن موضع که بیشتر فرو رفته، چند قطره روغن چکاند تا شکاف ورید نرم شود و خون به آسای از شکاف ورید بیرون آید.

نکته مهم دیگری که فصّادها (نیشتر زننده ها) باید به خاطر بسپارند، انتخاب موضع فصد می باشد و موضع فصد، هر چه از قسمتهای کم گوشت بدن انتخاب شود، دردش کمتر و رنجش آسان تر خواهد بود.

عمل فصد روی (حبل الذارع) و (قیقال) از همه جا دردناک تر است زیرا ارتباط این دو رگ با گوشت بیشتر است ولی (با سلیق) و (اکحل) در برابر فصد (نیش فصاد) کمتر درد احساس می کنند، البته به شرطی که روی این دو رگ گوشت نباشد.

معمول است که پیش از انجام عمل خون گیری موضع نیشتر را با آب گرم بشویند و کمی هم ماساژ بدهند تا جریان خون سریعتر گردد و درد فصد را آسان تر سازد، مخصوصا در فصل زمستان این شست و شو که برای گرم و نرم کردن محل فصد به عمل می آید باید رعایت شود.

خلیفه باید توجه کند که فصد و حجامت پس از عمل جماع خوب نیست و باید میان جماع و حجامت یا فصد دست کم، دوازده ساعت فاصله باشد برای فصد و حجامت روزی را انتخاب کنید که آسمان صاف و هوا آرام باشد یعنی در روزهای ابری و طوفانی عمل حجامت و فصد، شایسته نیست به خلیفه سفارش می کنم که وقتی آرامش مزاج خود را احساس کرد جلو خون ریزی را بگیرد و نگذارد دیگر خون بیاید همچنین بلافاصله پس از فصد و حجامت هم حمام نگیرد، زیرا حمام به دنبال حجامت بیماریهایی به وجود می آورد.

توصیه می کنم که خلیفه پس از حجامت به فاصله نسبتا زیادی خود را با آب گرم بشوید یعنی استحمام کند، آن بیماری که ملازم حمام بدون فاصله می باشد، تب دردناک (تب مالت) است که همیشه در بدن خواهد ماند، پس از استحمام، باید موضع فصد و حجامت را به وسیله پارچه کرکی و یا ابریشمی یا دستمال نخی که لطیف و نرم بافت باشد، پوشاند.

در فصل تابستان پس از حجامت سکنجبین (عنصلی) که با شربت معتدل تهیه شده  کفایت خواهد نمود.

عنصلی، پیاز صحرائی و یا دریائی است.

خلیفه می تواند پس از عمل حجامت و فصد از آب میوه در فصل میوه بنوشد و اگر میوه نیست از شربت بالنگ مصرف کند، در جاهایی که این امکانات وجود ندارد، بالنگ را از زیر دندانش بگیرد و روی آن جرعه ای آب نیم گرم بنوشد اما در فصل سرما از سکنجبین و عسل استفاده شود، که این شربت خلیفه را از بیماری های خطرناک لقوه و برص و (بهق) و جذام به اراده ی خداوند متعال ایمن خواهد داشت.

بهق، نوعی لکه سفید و کوچکی در روی پوست بدن می باشد که شبیه برص است ولی برص نیست.

سفارش می کنم که پس از حجامت یا فصد آب انار را با مکیدن آن بنوشید، مکیدن آب انار خون را زنده و تن را با نشاط خواهد ساخت.

باز هم به خلیفه توصیه می کنم که پس از حجامت و فصد، از خوردن غذاهای نمک دار تا فاصله سه ساعت پرهیز کنید، چون اگر این پرهیز مراعات نشود بعید نیست که انسان فصد شده یا حچامت کرده به بیماری (جَرَب) دچار شود.

پس از حجامت خوراک مناسب آنست که از گوشت ها مخصوصا تیهو استفاده شود. بدن خود را هم پس از حجامت به وسیله روغن معطر (خیری) چرب نماید و بعد هم مقداری آب مشک آلود بر سر خود بریزد.

اگر عمل حجامت در تابستان انجام شود، خوراک (سکباج) و (هلام) و (مصوص) مناسب است و خوبست که خلیفه در این فصل، پس از حجامت از عطر بنفشه و گلاب و کافور استفاده کنند.

مکیدن انار ملس، نوشیدن شربت های گوارا و خوردن غذاهای مقوی ولی زود هضم و بعد استراحت روحی و جسمی و دوری جستن از فعالیت و حرکات و دور نگهداشتن اعصاب از هیجانات.

پس از حجامت نباید بلافاصله به زنان نزدیک شد، بعلاوه مقرر است که انسان حجامت شده از حرکت زیاد و خشم و هیجانات عصبی بپرهیزد.

مولا امیرالمومنین علی(ع) می فرمایند:

«حجامت مایع سلامتی بدن و قوت عقل است»

گزیده ای از کتاب طب الرضا (ع) طب و درمان در اسلام، نوشته علامه مرتضی عسکری، ترجمه کاظمی خلخالی.

تنظیم:میترا نامجو

این محتوا اختصاصاً برای یاد بگیر دات کام تهیه شده است استفاده از آن با ذکر منبع همراه با لینک آن و نام نویسنده یا مترجم مجاز است
برچسب ها:



 

در یاد بگیر دات کام مشترک شوید و آخرین مطالب را در ایمیل خود دریافت نمایید

نظر شما چیست؟

پرسش های خود را در بخش پرسش و پاسخ مطرح کنید

محدودیت زمانی مجاز به پایان رسید. لطفا کد امنیتی را دوباره تکمیل کنید.




بستن تبلیغات

تبلیغات اینترنتی در یاد بگیر دات کام



صفحه ما را در فیس بوک دنبال کنید صفحه ما را در توییتر دنبال کنید صفحه ما را در  اینستاگرام دنبال کنید صفحه ما را در لینکداین دنبال کنید