چگونه برای موتور خودرو روغن مناسب انتخاب کنیم؟

انتخاب روغن مناسب برای موتور خودرو توسط کارخانه سازنده خودرو انجام می گیرد. در دفترچه راهنمای همه خودرو ها مشخصات و نوع روغنی که باید برای موتور خودرو و دیگر تجهیزات آن مورد استفاده قرار گیرد مشخص شده است. این مشخصات مربوط به کارایی و ویسکوزیته روغن هستند.

سطح کارایی یا performance level چیست؟

از نظر فنی روغن موتور باید حداقل قابلیت هایی را داشته باشد که با سطح کارایی مشخص می شوند.این معیار ها با استانداردهایی مانند ACEA (موسسه خودرو سازان اروپا) و API ( و موسسه مواد نفتی آمریکا) سنجیده می شود.

ACEA چیست؟

استانداراد ACEA مقادیر و مشخصاتی را برای روغن موتور خودروها مشخص می کند.

استاندارد ACEA  روغن ها را بر اساس کدام معیار مشخص می کند؟

طبق استاندارد ACEA  روغن را می توان در 3 دسته طبقه بندی کرد که به هر کدام یک کلاس می گویند.

A/B – موتور های بنزینی و دیزل برای خودروهای سواری و وانت ها

C – سازگار با کاتالیست موتور بنزینی و موتور های دیزلی کوچک با خروجی اگزوز بهبود یافته

E – موتور های دیزل سنگین

و دسته بندی های ریزتری هم انجام گرفته است که با عددی که بعد از حروف بالا می آیند مشخص می شوند مانند: C1, C2, A3/B3, A4/B4, … , E6, E7 و غیره

و سال ساخت روغن با دو عدد بعدی نمایش داده می شود: E5-02 … A3/B4-08 , C1-10

API چیست و چگونه با استفاده از آن روغن ها را دسته بندی می کنند؟

موسسه مواد نفتی آمریکا موتور ها را به دو دسته تقسیم بندی کرده است C  برای موتور های دیزل و S برای موتور های بنزینی. و حروفی که بعد از C و S می آیند بر اساس حروف الفبای انگلیسی مرتب شده و دسته بندی می شوند مانند:

برای موتور های بنزینی:

API: SA, SB, SC, SD, SE, SF, SG, SH که منسوخ شده است

API: SJ, SL, SM, SN در حال حاضر این دسته بندی مرسوم است

و برای موتور های دیزل:

API: CA, CB, CC, CD, CD-II, CE, CF, CF-2 CG-4 که منسوخ شده است

API: CH, CI-4, CI-4 PLUS, CJ-4

‘گرید ویسکوزیته یا viscosity grade چیست؟

گرید ویسکوزیته یا SAE درباره رابطه ویسکوزیته-دمای روغن موتور اطلاعاتی به ما می دهد. و با ویسکوزیته دینامیک مشخص می شود. به عبارت دیگر این اطلاعات به ما می گوید روغن در دماهای مختلف چه غلظتی دارد.

آیا روغن ها بر اساس گرید ویسکوزیته ای که دارند برای فصل خاصی مناسب هستند؟

بله روغن ها به به صورت مولتی گرید و منو گرید دسته بندی می شوند:

روغن موتور منو گرید

این روغن ها بسته به فصلی که در آن مورد استفاده قرار می گیرند متفاوت هستند روغن موتور تابستانی از SAE20 تا SAE 60 و روغن موتور زمستانی از SAE 0W تا SAE 20W که در این گرید ها حرف W مخفف کلمه انگلیسی WINTER به معنای زمستان است. استفاده از این روغن ها به فصل وابسته است این روغن ها برا موتور های قدیمی مناسب بودند ولی در موتور های جدید استفاده از آنها می تواند خطرناک هم باشد.

روغن موتور مولتی گرید

این روغن ها برای استفاده در تمام فصول سال مناسب هستند. و به این صورت نمایش داده می شوند: SAE 0W-30 .. SAE 5W-40, ..15 W-50 عدد قبل از W درباره قابلیت های روغن برای کار در دمای پایین اطلاعاتی می دهد. هر چه این عدد کوچکتر باشد روغن سریعتر جریان می یابد و برای استارت موتور بهتر است. و عدد بعد از W ویسکوزیته روغن را در دمای 100 درجه سانتیگراد نمایش می دهد.

یعنی روغن موتور هایی با گرید SAE 5W-40 و SAE 10W-40 دارای یک وسکوزیته در 100 درجه سانتیگراد هستند، اما خواص آنها در دمای پایین متفاوت است.

آیا همه روغن موتور های SAE 10W-40 خواص یکسانی دارند؟

نه این گونه نیست! انتخاب روغن فقط با گرید ویسکوزیته کار اشتباهی است.

SAE 10W-40 درباره عملکرد روغن در دمای پایین و ویسکوزیته دینامیک در دمای 100 درجه سانتیگراد اطلاعاتی داده می شود، اما درباره کارایی اطلاعاتی داده نمی شود.

روغن موتور تازه چه رنگی است؟

رنگ روغن موتور تازه بیانگر کیفیت آن نیست بلکه نشانده مقدار و رنگ ترکیباتی است که روغن از آن تشکیل شده است. (روغن پایه و دیگر افزودنی ها).

چه مارک و محصولی را باید انتخاب کنم؟

اینکه چه روغن موتوری انتخاب کنید بستگی به نوع خودرو و کاربری آن دارد به عنوان مثال یک روغن ممکن است اختصاصا برای خودرو های مسافرتی ساخته شده باشد برای یک خودروی باری مناسب نباشد. و در این میان توجه به توصیه خودروساز می تواند راهنمای خوبی در انتخاب روغن باشد.

بهترین کیلومتر تعویض روغن چیست؟

با اینکه برخی سازندهای روغن موتور کیلومتری برای کارکرد روغن مشخص می کنند اما دوره های واقعی تعویض روغن باید توسط سازنده موتور تعیین شود. و همچنین بستگی به شرایط رانندگی دارد.

آیا راه دیگری برای تعیین کیلومتر تعویض روغن وجود دارد؟

بله برای تعویض روغن در شرایط بهینه می توان از فاکتور های دیگری هم استفاده کرد:

• شرایط کارکرد موتور (رانندگی عادی یا رانندگی مسابقه ای یا تحت بار زیاد)
• شرایط رانندگی ( رانندگی در مناطق روستایی، اتوابان ها یا رانندگی در ترافیک شهری ، خاموش روشن شدن های متوالی در دمای پایین و..)
• سطح گرد و غبار محیط
• وضعیت فنی خودرو، سال ساخت و میزان فرسودگی آن

چرا برخی روغن ها هم برای موتور دیزل و هم برای موتور بنزینی برچسب خورده اند؟

خوب چنین روغن هایی هم برای موتور های دیزل و هم برای موتور های بنزینی پاسخگو هستند.

نتیجه:

انتخاب یک روغن موتور مناسب برای یک موتور مشخص یک تصمیم شخصی است که با قیمت و برند روغن تعیین نمی شود و چیزی که مهم است توصیه های کارخانه سازنده موتور خودرو و نیاز های فنی تجهیزی است که باید روغنکاری شود و شرایط کاری آن است.

ترجمه: علی یزدی مقدم

مطالب مرتبط:

• پاسخ پرسش های متداول درباره روغن ترمز
• ملاحظاتی قبل از تیونینگ خودرو
• اساس کار پمپ هیدرولیک فرمان خودرو
• فرمان هیدرولیک و روغن هیدرولیک
• سیستم تامین هوای ورودی موتور خودرو
• افزایش کارایی موتور