عفونت ادراری چیست؟

عفونت ادراری یا UTI یک عفونت باکتریایی است که بر بخشی از دستگاه ادراری تاثیر می گذارد. باکتری ها موجودات زنده ی بسیار کوچکی هستند که بدون میکروسکوپ دیده نمیشوند. علت بیشتر عفونت های ادراری، باکتری ها هستند اما برخی از آنها توسط قارچ ها و در موارد نادر به وسیله ویروس ها ایجاد می شوند. عفونت های ادراری در بین انسان ها جزء شایعرین عفونت ها است.

عفونت ادراری ممکن است در هر جایی از دستگاه ادراری اتفاق بیافتد. دستگاه ادراری از کلیه، میزنای، مثانه و مجرای خروج ادرار تشکیل شده است. بیشتر عفونت های ادراری فقط مجرای خروج ادرار و مثانه را در قسمت تحتانی دستگاه ادراری درگیر می کنند که عفونت مثانه نامیده می شود. با این وجود عفونت ادراری می تواند میزنای و کلیه ها را در بخش فوقانی نیز درگیر کند که عفونت کلیه نامیده می شود. اگرچه عفونت بخش فوقانی دستگاه ادراری کمتر از بخش تحتانی اتفاق می افتد ولی معمولا شدید نیز هستند.

علائم عفونت ادراری

نشانه های عفونت ادراری به این بستگی دارد که چه بخشی از دستگاه ادراری آلوده شده است.

عفونت بخش تحتانی دستگاه ادراری، روی مجرای خروج ادرار و مثانه تاثیر می گذارد این علائم عبارتند از:

• ادرار همراه با سوزش
• افزایش تعداد دفعات ادرار بدون داشتن حجم زیاد ادرار
• افزایش تعداد دفعات ادرار
• ادرار خونی
• ادرار تیره رنگ
• ادراری که به نظر می رسد شبیه چای باشد
• ادرار با بوی تند و قوی
• لگن درد در زنان
• درد رکتوم در مردان

عفونت بخش فوقانی مجرای ادراری، کلیه را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر باکتری ها از کلیه آلوده به سمت خون حرکت کنند می توانند تهدید جدی برای زندگی فرد باشند. این بیماری یوروسپسیس (urosepsis) نامیده می شود که می تواند به طور خطرناکی منجر به کاهش فشار خون، شوک و مرگ شود.

علائم عفونت بخش فوقانی دستگاه ادراری

• درد و ناراحتی در قسمت پشت و پهلوها
• احساس سرما یا لرز
• تب
• حالت تهوع
• استفراغ

علائم عفونت دستگاه ادراری در مردان

نشانه های عفونت بخش فوقانی دستگاه ادراری در مردان شبیه نشانه ها در زنان است. علائم عفونت بخش پایینی دستگاه ادراری در مردان علاوه بر علائم شایع مشترک، گاهی اوقات شامل درد رکتوم نیز می شود.

علائم عفونت دستگاه ادراری در زنان

زنانی که عفونت ادراری در بخش پایینی دستگاه اداری دارند ممکن است درد لگن همراه با نشانه های رایج دیگر را تجربه کنند. علائم عفونت بخش فوقانی دستگاه ادراری در بین زنان و مردان مشترک است.

درمان عفونت دستگاه ادراری

درمان عفونت دستگاه ادراری به علت آن بستگی دارد. پزشک با توجه به نتایج آزمایشات قادر خواهد بود تا تشخیص دهد چه عاملی باعث بروز عفونت شده است. در بیشتر موارد علت عفونت، باکتری است. عفونت های ادراری که علت آن باکتری باشد با آنتی بیوتیک درمان خواهند شد.

در برخی موارد ویروس یا قارچ می تواند علت عفونت باشد. عفونت ادراری ویروسی با داروهایی درمان می شود که داروهای ضد ویروس نامیده می شوند. اغلب آنتی ویروس های cidofovir برای درمان عفونت ادراری ویروسی انتخاب می شوند. عفونت ادراری قارچی با داروهایی که ضد قارچ نامیده می شوند درمان می شوند.

آنتی‌بیوتیک برای عفونت ادراری

نوع آنتی بیوتیکی که برای درمان عفونت ادراری باکتریایی استفاده می شود بستگی به این دارد که عفونت چه بخشی از دستگاه ادراری را درگیر کرده باشد. عفونت بخش تحتانی معمولا با آنتی بیوتیک های خوراکی درمان می شود. عفونت ادراری بخش فوقانی نیاز به آنتی بیوتیک های سیاهرگی دارد. این آنتی بیوتیک ها به صورت مستقیم در رگها تزریق می شوند.

گاهی اوقات باکتری در برابر آنتی بیوتیک ها مقاوم می شود. نتایج حاصل از کشت ادرار در آزمایشگاه می تواند به پزشک کمک کند که کدام آنتی بیوتیک را انتخاب کند تا به بهترین نحو در مقابل باکتری که منجر به عفونت شده عمل کند.

درمان های خانگی برای عفونت ادراری

هیچ درمان خانگی که بتواند عفونت ادراری را به طور کامل درمان کند وجود ندارد اما برخی اقدامات خود مراقبتی وجود دارد که می توانید انجام دهید تا درمانتان موفق تر باشد.

این راهکارهای خانگی می تواند به برطرف کردن عفونت از بدنتان کمک کند.

عصاره یا آبمیوه “کرنبری” می تواند از نوع خاصی باکتری که می تواند علت عفونت ادراری باشد پیشگیری کند ولی در صورت مبتلا بودن، آن را درمان نمی کند.

اجتناب از خوردن قهوه، الکل و غذاهای ادویه دار و همه مواردی که منجر به تحریک مثانه می شود نیز می تواند در پیشگیری از عفونت موثر باشد.

عفونت ادراری درمان نشده

درمان عفونت ادراری مهم است. هرچه زودتر درمان شود به همان اندازه موفق تر و سریعتر درمان خواهد بود. اگر عفونت ادراری درمان نشود، عفونت بیشتر و بیشتر گسترش می یابد. معمولا آسانترین درمان عفونت ادراری، عفونت ادراری تحتانی است. عفونتی که به بخش های فوقانی دستگاه ادراری گسترش پیدا کند، درمان آن مشکل است و بیشتر تمایل دارد تا در خون گسترش یابد که منجر به سپسیس می شود. این مورد زندگی فرد را تهدید می کند.

اگر فکر می کنید عفونت ادراری دارید هرچه سریعتر با پزشک تماس بگیرید. یک آزمایش ادرار و خون می تواند به نگرانی های شما خاتمه دهد.

تشخیص عفونت ادراری

اگر بر اساس نشانه ها تصور می کنید که عفونت ادراری دارید به پزشک مراجعه کنید. پزشک علائم را مشاهده می کند و تست های فیزیکی انجام می دهد. برای تایید تشخیص عفونت، پزشک نیاز دارد تا ادرار را برای وجود میکروب آزمایش کند.

علل و فاکتورهای خطر عفونت ادراری

هرچیزی که تخلیه مثانه را کاهش می دهد یا دستگاه ادرای را تحریک می کند می تواند منجر به عفونت ادراری شود. همچنین عوامل بسیاری وجود دارد که می تواند شما را در معرض ابتلا به عفونت ادراری قرار دهد این عوال عبارتند از:

• سن: افراد سالخورده بیشتر در معرض عفونت ادراری هستند
• کاهش تحرک بعد از جراحی یا استراحت طولانی مدت
• سنگ کلیه
• عفونت ادراری قبلی
• گرفتگی یا انسداد مجرای ادراری مانند پروستات بزرگ، سنگ کلیه و نوع خاصی از سرطان
• استفاده طولانی مدت از سوند ادراری که ممکن است باعث شوند باکتری راحت تر خود را به مثانه برساند.
• دیابت، مخصوصا اگر به طور ضعیف کنترل شود ممکن است عفونت ادراری را بیشتر کند.
• بارداری
• ساختارهای ادراری غیر طبیعی از زمان تولد
• سیستم ایمنی ضعیف

عوامل خطر بیشتری برای زنان وجود دارد. بعضی عواملی که بعدها به عنوان یک علت عفونت ادراری در زنان شناخته شده بهداشت ضعیف و خشک کردن مهبل از عقب به جلو بعد از توالت و حمام می باشد. گذشتگان ما نیز همیشه چنین توصیه ای را می کردند حتی تذکر می دادند که شستشوی نوزاد از جلو به عقب انجام شود.

مجرای ادراری کوتاه، مقاربت جنسی، اسپرم‌کش، استفاده از کاندوم های لاتکس غیر روان کننده در طول رابطه جنسی و دیافراگم (دیافراگم وسیله ای برای جلوگیری از بارداری است که به شکل گرد و منعطف است که در داخل واژن کار می گذارند) و کاهش سطح استروژن عواملی هستند که می توانند منجر به عفونت ادراری شوند.

جلوگیری از عفونت ادراری

توصیه های زیر می تواند در جلوگیری از عفونت موثر باشند:

شش تا هشت لیوان آب در طول روز بنوشید.

ادرار را برای طولانی مدت نگه ندارید.

با پزشک درباره بی اختیاری ادرار یا مشکلات تخلیه مثانه پر صحبت کنید.

عفونت ادراری در زنان بیشتر از مردان اتفاق می افتد. نرخ 8 به یک. به این معنی است که به ازای هر 8 زن یک مرد به عفونت ادراری مبتلا می شود.

عفونت ادراری در زنان باردار

زنانی که باردار هستند و علائم عفونت ادراری دارند بایستی سریعا به پزشک مراجعه کنند. عفونت ادراری در طول بارداری می تواند سبب فشار خون بالا و زایمان زودرس شود. عفونت ادراری بارداری احتمال دارد در کلیه ها پخش شود.

ترجمه: زهرا صـانعی