زرک همان زرشک کوهی است که در برخی مناطق کوهستانی خراسان یافت می شود. زرک میوه کوهی ترشی است که خواص فراوانی برای آن برشمردند و در فصل پاییز در بین دست فروشان محلی به فروش می رسد.

در این مقاله ابتدا طرز تهیه آب زرک سپس اشکنه زرک یا آش ترش و در نهایت روش تهیه قره میغ یا آش زرک آموزش داده می شود.

از جمله کاربرد زرک در طب سنتی برای درمان طاعون، بیماری های خونی، سل، بی اشتهایی، بیماری های کلیوی، رماتسیم، زخمها، بوی بد خلط سینه، بیماری های لثه و درد دندان، مشکلات صفراوی، اسهال ، آماس زبان، مشکلات کبدی، فشار خون بالا و غیره ذکر شده است.

زرک سرشار از ویتامین C است و خاصیت ملین دارد، میوه آن ادرار آور و خلط آور است و برای خوشبو شدن دهان نیز استفده می شود. آهن و ویتامین B موجود در زرک قابل توجه است.

اگر می خواهید با دیگر خواص زرشک آشنا شوید مقاله وب سایت یاد بگیر دات کام با عنوان زیر را مطالعه فرمایید:

از خواص زرشک بیشتر بدانید

دست فروشان محلی، زرک و آب زرک را جداگانه می فروشند ولی اگر میوه زرک را تهیه کردید ابتدا در این مقاله طرز تهیه زرک و سپس طرز تهیه اشکنه یا آش ترش و آش زرک یا قره میغ آموزش داده می شود.

برخی افراد به علت خاصیت زیاد زرک، آب آن را تهیه می کنند و برای مصرف سال خود، آب آن را در یخچال یا جای خنک نگهداری می کنند.

طرز تهیه آب زرک

با آب زرک را هم می توانید اشکنه و آش زرک تهیه کنید و هم می توانید در دیگر غذاها به عنوان چاشنی و ترش کننده غذا به کار ببرید.

برای تهیه آب زرک، ابتدا برگها و چوبهای درشت زرک را جدا کنید. برای پاک کردن زرک حتما از دستکش استفاده کنید وگرنه دستانتان رنگی می شود. سپس یک یا دو آب آن را بشویید.

زرک پاک و شسته شده را در قابلمه بزرگی بریزید و روی آن را آب بریزید. میزان آب به قدری باشد که روی زرک را بگیرد.

قابلمه را روی حرارت قرار دهید. این مرحله بسیار حساس است و باید مواظب باشید چون زرک زود سر ریز می شود. هنگامی که زرک جوشید و همه زرک ها بالا آمد در این مرحله شعله را کم کنید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه بجوشد.

توجه کنید نباید بیشتر از زمان مورد نظر بجوشد زیرا اگر زیاد بجوشد و سفت شود بد رنگ می شود!

زرک را درون قابلمه با گوشتکوب بکوبید تا عصاره آن خارج شود. سپس در صافی بریزید و آب آن را نگه دارید.

دوباره کمی آب به زرک ها اضافه کنید و مجددا روی حرارت قرار دهید و بعد از چند دقیقه جوشیدن، بکوبید و از صافی عبور دهید و آب به دست آمده را با آب زرکی که از قبل گرفته بودید مخلوط کنید و کنار بگذارید.

بعضی افراد چند بار این کار را انجام می دهند تا عصاره زرک به طور کامل گرفته شود. در این مرحله، آب زرک باید کاملا سرد شود سپس در بطری های پلاستیکی یا شیشه ای در یخچال برای مصرف سال خود نگهداری کنید.

طرز تهیه اشکنه زرک یا آش ترش

مواد لازم:

• آب زرک دو لیوان
• آرد یک قاشق غذا خوری
• پیاز  بزرگ یک عدد
• روغن زرد یا حیوانی
• شکر به مقدار لازم

یک عدد پیاز را نگینی خرد کنید. سپس تابه ای را بردارید و کمی روغن زرد یا حیوانی داخل تابه بریزید و پیاز خرد شده را به آن اضافه کنید. آن را تفت دهید تا طلایی شود.

یک قاشق آرد را به پیاز داغ اضافه کنید و تفت دهید. آب زرک را به آن اضافه کنید و هم بزنید تا به جوش آید. همچنان به هم زدن خود ادامه دهید تا به قوام بیاید و کمی غلیظ شود.

در مرحله آخر می توانید به آن شکر اضافه کنید تا شیرین و قابل خوردن شود. میزان شکر بسته به ذائقه شما دارد. از آنجایی که این غذا بسیار پرخاصیت و مقوی است برای اینکه کودکان به خوردن این غذا رغبت نشان دهند بایستی کمی شیرین تر کنید.

اشکنه زرک را داخل کاسه بریزید و داخلش نان به خصوص نان بیات و خشک شده تکه کنید و نوش جان فرمایید.

طرز تهیه آش زرک یا قره میغ

مواد لازم:

• برنج یک پیمانه
• نخود، لوبیا و عدس از هر کدام سه قاشق غذاخوری
• پیاز یک عدد بزرگ
• روغن حیوانی یا زرد
• آب زرک به میزان لازم

حبوبات را چند ساعت خیس کنید و سپس بپزید.

پیاز را نگینی کنید و با روغن حیوانی یا روغن زرد تفت دهید تا طلایی شود.

برنج را با کمی آب در قابلمه جداگانه بپزید سپس حبوبات پخته و در نهایت پیاز داغ و آب زرک را اضافه کنید. آب زرک به میزانی اضافه کنید که مطابق با ذائقه شما باشد. هر چه آب زرک بیشتری اضافه کنید، آش، ترش تر خواهد شد. حال زمان دهید تا آش جا بیفتد و غلیظ تر شود.

در انتهای پخت میزان نمک غذا را تنظیم کنید.

طعم ترش و ملس آش زرک برای کسانی که فشار خون بالا و مشکل کبدی دارند بسیار مفید است.

همان طور که در ابتدای مقاله ذکر شد زرک یا زرشک کوهی خواص بسیار زیادی دارد پس سعی کنید حداقل سالی یک بار در پاییز این میوه یا غذای مربوطه را مصرف کنید تا از فواید این میوه پر خاصیت بهره مند شوید.

ملیحه مظفر