سفرنامه ارمنستان

از آنجا که این کلیسا به تازگی ساخته شده در قیاس با دیگر کلیساهای ارمنستان ظاهری کاملا مدرن دارد که خود مزایا و معایبی برایش به همراه دارد؛ مزیت بزرگ آن پاکیزگی و زیبایی آنست. هیچ خرابه ای به چشم نمی خورد و خطر آوار دیوار ها در داخل کلیسا تهدید نمی کند. اما از سوی دیگر، فضای معنوی که دیگر کلیساها داشته و به خاطر همان شهرت دارند، در این کلیسا کمتر حس می شود. با این همه، آرامگاه ماشتوتس مقدس بازیگری نو در فرهنگ ارمنستان بوده و راهی دراز پیش رو خواهد داشت.

داخل کلیسا نیز، نگاره هایی دیواری وجود دارند که به سال 1960 بر می گردند و همگی آثار ایچ. میناسیان هستند.

armanestan7

نگاره های دیواری داخل کلیسا

بناهای دیگر ساخته شده در کنار کلیسا

سال 1880، بنای یادبودی از واهان آماتونی (سازنده ی کلیسای کوچک نخست) به مجموعه افزوده شد و یک مدرسه نیز در ابتدای قرن بیستم در قسمت جنوبی کلیسا ساخته شد.

در قسمت شرقی کلیسا، 36 خاچکار (خاچ یا خاج در زبان ارمنی به معنای صلیب می باشد (واژه ی خاج هم که در بازی پاسور بکار برده می شود ریشه در همین واژه ارمنی دارد)یا چلیپا سنگ به نشانه ی 36 حرف الفبای ارمنی ساخته شده که نقش صلیب بر همه آنها حکاکی شده است.

سی و شش چلیپا سنگ الفبا در محوطه ی بیرونی کلیسا

حرف ب الفبای ارمنی

میراث مسروپ ماشتوتس

از زمان ساخت کلیسای ماشتوتس مقدس به بعد، این مکان رابطه ی تنگاتنگی با الفبای ارمنی که ارزش ملی بسیاری برای ارامنه دارد، داشته است.

از همین رو، اوشاکان هر ساله به خصوص در 1 سپتامبر بسیار شلوغ می شود؛ روز آغاز مدرسه ها که در آن بیشتر بازدیدکنندگان کلیسا دانش آموزان کلاس اول هستند که طبق سنت چندین ساله ای که حفظ شده، نخستین حروف ارمنی را داخل کلیسا و در جوار مقبره ی ماشتوتس می آموزند.

armanestan11

آرامگاه ماشتوتس زیر بنای کلیسا

جایگاه ماشتوتس

تقریبا می توان گفت تمام شهرهای ارمنستان خیابانی را به نام و افتخار او نام نهاده اند. خیابان ماشتوتس در یروان یکی از خیابان های مهم مرکز شهر است که پیش از ان خیابان لنین نامیده می شده است. همچنین تندیس هایی از او یکی در موزه ی ماتناداران و یکی در بنای یادبود الفبا در دامنه های کوه آراگاتس در روستای اوهاناوان (علاوه بر تندیسی که در آرامگاه خودش در اوشاکان قرار دارد) نیز ساخته شده و نگهداری می شود.

armanestan12

خیابان ماشتوتس – نمای شمال به جنوب

موقعیت مکانی کلیسا

یکی دیگر از مزایای این کلیسا موقعیت مکانی آنست. برای رفتن به آنجا نیازی به تور و لیدر ندارید. کلیسا دقیقا داخل روستاست و خود به راحتی می توانید آن را پیدا کنید. مردم محلی هم مشتاقانه شما را راهنمایی می کنند. آنجا متوجه علاقه و ارتباط تنگاتنگ مردم با این کلیسا خواهید شد که به خاطر سهیم بودن خودشان در بازسازی آن در طی تاریخ می باشد.

نیازی به خاطرنشان کردن نیست که بهترین زمان بازدید از کلیسای مسروپ مقدس اواخر آگوست و اوایل سپتامبر است که سال نو تحصیلی آغاز و جشن آن در ارمنستان برگزار می شود. جشنی که از المان های شوروی پیشین و فرهنگ خود ارمنستان بهره می برد. بی شک جوی لذت بخش و جالب توجه در آن جشن برقرار است.

نکته ی دیگری که درباره اوشاکان باید اشاره کنم، اینست که این منطقه، مکان بسیاری از جنگ های روسیه و ایران قدیم بوده است که معروف ترین آنها، داستان هاکوب هاروتیونیان، قهرمان روسی است که در لشگر ایران بوده و روند جنگ را با آتش گشودن به سوی لشگر خودی تغییر داده و باعث پیروزی روس ها شده است. هرچند پس از جنگ، حسابی به خدمتش رسیده و گوش ها و زبانش را بریده بوده اند. اما هاکوب جان سالم به در برد و بعدها به خاطر این حرکتش، مستمری امپراطوری روسیه را دریافت کرد.

نزدیک های ظهر بود، از کلیسای ماشتوتس به سمت کلیسایی دیگر می رفتیم که به یک نانوایی محلی رسیدیم. رفتیم و عکسی از سبک قدیمی نانواییشان گرفتیم. آنها نیز که چند زن روستایی بودند، نانی به ما هدیه دادند؛ نانی شبیه نان لواش خودمان.

سفرنامه ارمنستان

زنان نانوا

و به راستی که تاریخ چه زیبا ورق می خورد. همانجا که زمانی میدان جنگ اجداد ما بوده، امروز مقصد سفر ماست. همانجا که آنها خون یکدیگر را می ریخته اند، ما امروز به هم لبخند می زنیم، عکس می گیریم و تکه نانی را با هم قسمت می کنیم.

میلاد خراسانیان

مطالب مرتبط: