تابش های الکترومغناطیسی شامل امواج الکتریکی و مغناطیسی است که همراه با یکدیگر از میان فضا با سرعت نور حرکت می کنند (تابش می کنند). همه ی اشکال انرژی الکترومغناطیسی به عنوان طیف الکترومغناطیسی نامیده می شود.

 امواج رادیویی و امواج میکرو که توسط آنتن های انتقالی، نشر می شوند یکی از اشکال انرژی الکترومغناطیسی هستند. معمولا واژه ی میدان الکترومغناطیسی یا میدان فرکانس رادیویی برای نشان دادن حضور انرژی الکترومغناطیسی یا فرکانس رادیویی استفاده می شود. یک میدان فرکانس رادیویی یا همان RF دارای دو جزء الکتریکی و مغناطیسی است (میدان الکتریکی و میدان مغناطیسی) و معمولا به طور قراردادی برای بیان شدت فرکانس رادیویی در یک مکان از واژه ی مخصوص هر جزء استفاده می شود. به عنوان مثال واحد ولت در هر متر (V/m) برای اندازه گیری قدرت میدان الکتریکی و واحد آمپر در هر متر (A/m) برای نشان دادن قدرت میدان مغناطیسی استفاده می شود.

امواج رادیویی را می توان با  استفاده از طول موج و فرکانس مشخص کرد. طول موج، مسافتی است که یک دور کامل توسط امواج الکترومغناطیسی پیموده می شود. در حالی که فرکانس تعداد امواج الکترومغناطیسی است که از یک نقطه ی مشخص در یک ثانیه عبور می کند. یک مگاهرتز برابر است با یک میلیون چرخه یا دوره در هر ثانیه.

انواع مختلفی از انرژی الکترو مغناطیسی توسط طول موج و فرکانس طبقه بندی می شوند. امواج رادیویی (RF) طیف الکترومغناطیسی، معمولا به عنوان قسمتی از طیف تعریف می شود که امواج الکترومغناطیسی فرکانسی در محدوده ی تقریبی 3 کیلوهرتز تا 300 گیگا هرتز دارد.

مهمترین استفاده ی امواج رادیویی در تامین سرویس های مخابراتی و سرویس های از راه دور است. پخش رادیو و تلویزیون، موبایل های همراه، ارتباطات رادیویی مورد استفاده توسط پلیس ها و اداره ی آتش نشانی، لینک های نقطه به نقطه ی امواج میکرو، ارتباطات ماهواره ای تنها تعداد محدودی از کاربردهای سرویس های مخابراتی و ارتباط از دور است.

مایکروویوهایی که در منازل استفاده می شود یکی از بهترین مثال استفاده ی غیر ارتباطی فرکانس های رادیویی است. یکی دیگر از مثال های غیر ارتباطیRF ، رادارها و گرمایش و سرمایش در محیط های صنعتی است. رادارها ابزاری مفید و با ارزش بوده و در موارد بسیاری همچون کنترل ترافیک هوایی و زمینی و در بخش نظامی مورد استفاده قرار می گیرند. دستگاه های گرمایش صنعتی از خود، فرکانس های رادیویی تولید می کنند که می تواند مواد را همانند یک دستگاه مایکروویو که غذا را می پزد گرم کند. این دستگاه ها کاربردهای زیادی در صنعت دارند برخی از این کاربردها عبارتند از ذوب مواد پلاستیکی، چسباندن مواد چوبی، آب بندی موادی مانند کفش و کتاب های جیبی و تولید مواد غذایی.

کمیتی که برای اندازه گیری مقدار واقعی جذب فرکانس رادیویی توسط بدن استفاده می شود را میزان جذب ویژه (SAR) می نامند. واحد SAR وات در هر کیلوگرم و یا میلی وات در هر کیلوگرم است. وقتی تابش امواج رادیویی در محدوده ی بین 80 تا 100 مگاهرتز باشد یک انسان بالغ توانایی ماکزیمم جذب انرژی امواج رادیویی را خواهد داشت این بدان معناست که در این شرایط (رزونانس)SAR  در بیشترین مقدار خود است. تاثیرات بیولوژیکی که نتیجه ی گرم شدن بافت ها توسط انرژی امواج رادیویی است را اثرات حرارتی می نامند. قرار گرفتن در معرض تابش های بسیار شدید امواج رادیویی به خاطر توانایی انرژی این امواج در گرم کردن بافت های بیولوژیکی می تواند بسیار مضر باشد. این همان قانونی است که در اجاق های مایکروویو برای پخت غذا وجود دارد.

آسیب بافتی در بدن انسان می تواند در طول قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی بسیار بالا، به خاطر ناتوانی بدن برای مقابله یا پراکنده کردن این امواج رخ دهد. دو قسمت از بدن یعنی چشم ها و بیضه ها به خاطر نبود جریان خون کافی برای پراکنده و منتشر کردن گرمای اضافی، بسیار آسیب پذیرتر از سایر بافت ها و بخش های بدن هستند. در مورد مقدار کم امواج رادیویی، اثرات بیولوژیکی مضر این امواج هنوز مشخص نشده و مبهم می باشد. چنین اثراتی را اثرات غیر حرارتی می نامند.

باید مطالعات و تحقیقات بیشتری در مورد اثرات این امواج و ارتباط آن با سلامتی انسان انجام شود. به هرحال تحقیقات نشان می دهد که سطح  محیطی انرژی امواج رادیویی که معمولا افراد در معرض آن قرار می گیرند کمتر از حدی است که تولید حرارت چشمگیری در بدن داشته باشد. اما مکان هایی نیز وجود دارند که در آن ها سطح این انرژی بسیار بیشتر از حد مجاز برای انسان می باشد. در چنین مواردی اندازه گیری های محدود کننده و یا فعالیت هایی برای اطمینان از سالم بودن استفاده از این امواج لازم و ضروری است.

برخی از تحقیقات، احتمال رابطه بین قرار گیری در معرض امواج رادیویی و امواج میکرو و سرطان را مورد آزمایش قرار داده اند. اما تا به امروز این تحقیقات بی نتیجه بوده است. در حالی که برخی از اطلاعات تجربی احتمال وجود رابطه بین قرار گرفتن در معرض این امواج و ایجاد تومور در حیوانات، تحت شرایط ویژه را پیشنهاد کرده اند. در حقیقت سایر مطالعات در یافتن شواهدی برای رابطه ی سببی بین سرطان و امواج رادیویی ناموفق بوده اند. تحقیقات مختلفی برای حل این سوال در آزمایشگاه های مختلفی در حال انجام است. در سال 1996 سازمان سلامت جهانی (WHO) برنامه ای را به نام پروژه یEMF  بین المللی منتشر کرد که برای مرور مقاله های دانشمندان در مورد اثرات بیولوژیکی امواج الکترومغناطیس طراحی شده بود. این پروژه  وجود  شکاف در مورد دانش چنین اثراتی را مشخص نموده و پیشنهاد تحقیقات وسیع تری در مورد این امواج و اثرات آن بر سلامتی انسان را داده بود. نهادها و کشورهای مختلفی استانداردهای قرار گرفتن در معرض انرژی امواج رادیویی را توسعه و گسترش داده اند. این استانداردها سطوح امن برای قرار گرفتن در معرض این امواج برای هر دو گروه عموم مردم و کارگرها را پیشنهاد کرده است.

در ایالات متحده،FCC ، از یک راهبرد ایمنی مشخص برای ارزیابی امواج رادیویی محیطی تا سال 1985 استفاده می کرد. آژانس ایمنی و سلامت مانند آژانس حفاظت از محیط زیست  (EPA، اداره ی کل دارو و غذا (FDA)، موسسه ی ملی سلامت و ایمنی حرفه ای (NIOSH)، اداره ی کل سلامت و ایمنی حرفه ای (OSHA) نیز درگیر نظارت و رسیدگی در مورد امواج رادیویی بودند. راهبردهایFCC  برای قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی از پیشنهادات دو نهاد متخصص یعنی شورای ملی حفاظت در برابر تابش و اندازه گیری (NCRP) و موسسه ی مهندسان الکترونیک و برق (IEEE) مشتق شده بود. دانشمندان متخصص و مهندسان معیارهای قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی در NCRP و استانداردهای مربوط به آن را در سازمان IEEE با مرور مقالات دانشمندان در مورد اثرات بیولوژیکی امواج رادیویی، گسترش دادند. بیشترین حد محدود کننده ی قرار گرفتن در معرض امواج رادیویی، در فرکانس30 تا 300 مگا هرتز است که انرژیRF  در آن محدوده بیشترین جذب را دارد. در مورد دستگاه هایی مانند موبایل که تنها بخشی از بدن را تحت پوشش قرار می دهند، حد و حدودهای مختلفی وجود دارد.

صفحه بعد >>