خلاصه داستان

دزدی از مارگیری ماری در رُبود و آن را از روی نادانی غنیمتی گرانبها شمرد. آن مار زهراگین، دزد را نیش زد و دمار از او برآورد و به مَغاکِ هلاکش افکند. مارگیر، وقتی که جسد آن دزد را دید وی را شناخت و گفت: آری مار دزدیده شده من بود که او را به دیار نیستی فرستاد. و من از این بلای عظیم رَستم.

در حالی که او مار را از من به یغما برد رنجه شدم و دست به دعا افراشتم که خدایا مار را به من بازگردان. اینک سپاس خدای را که این دعایم را نشنود و اجابت نفرمود. من گمان می کردم که به اجابت نرسیدن دعایم زیانبار است. ولی اینک می بینم که یکسره سود و نفع بوده است.

مولانا در این حکایت دو استنتاج مهم کرده است: یکی آنکه مال وقتی در جهت حق، به دست نیاید برای روح و شخصیت آدمی بسی خطرناک است. و دوم آنکه عدم اجابت برخی از دعاها به صلاح خود دعا کننده است.

دزدی حقیر و نادان، از یک مارگیر، ماری دزدید و از روی نادانی پیش خود خیال می کرد که غنیمتِ گرانبهایی برده است.

آن مارگیر به سبب دزدیده شدن مار، از نیش زهراگینش جان سالم بدر بُرد، ولی در عوض دزدِ مار را با خواری و زاری کُشت.

وقتی که مارگیر با جسد دزد مار روبرو شد او را شناخت و با جان و دل گفت: مارِ من آن دزد را هلاک کرد.

در حالی که وقتی دزد، مار را از من رُبود با جان و دل از خدا می خواستم که دزد مارم را پیدا کنم و مارم را از او بگیرم.

سپاس خدا را که دعایم مورد اجابت قرار نگرفت. من ابتدا این حادثه یا عدم اجابت دعایم را زیانی بر خود می پنداشتم، ولی سرانجام دریافتم که این مساله، نسبت به من سود و نفع به همراه داشته است.

بسیاری از دعاها که انسان برای خود می کند، در واقع موجب هلاک و تباهی اوست. ولی چون به حقایق امور علم ندارد. مصرّانه برآورده شدن آن را از خدا می خواهد. ولی حضرت حق تعالی که پاک و منزه است، از روی کرمش این قبیل دعاها را قبول نمی کند.

برگرفته از کتاب “شرح جامع مثنوی معنوی” تالیف: کریم زمانی از انتشارات اطلاعات است.

تنظیم: میترا نامجو