تخم شربتی (دانه چیا _ با نام علمی salvia hispanica) این روز ها تبدیل به یکی از محبوب ترین سوپر فودها در زمینه سلامتی شده است.

سوپر فودها غذاهایی هستند که سرشار از مواد مغذی ضروری برای افزایش انرژی بوده و برای مبارزه با بیماری و بهبود خلق و خو نیز موثر هستند. سوپر فود ها از بیماری های مزمن جلوگیری کرده و بینایی را بهبود بخشیده و حتی حضور ذهن شما را بهتر می کنند.

این دانه در صورتی که به درستی آماده شود، هضم آسانی داشته و می توان از آن در تهیه غذاهای مختلفی استفاده کرد. به علاوه این دانه فواید بسیاری هم دارد.

مشخصات غذایی تخم شربتی

تخم شربتی به دلیل داشتن فیبر بالا، چربی امگا 3، انواع ویتامین ها و مواد معدنی، بسیار برای بدن مفید تلقی می شود.

برای مثال، هر 28 گرم از این دانه در بردارنده موارد زیر است:

-137 کالری انرژی

– 12.3 گرم کربوهیدرات

– 4.4 گرم پروتین

– 8.6 گرم چربی

– 10.6 گرم فیبر

– 0.6 میلی گرم منگنز( 30 درصد DV)

– 265 میلی گرم فسفر ( 27 درصد DV)

– 177 میلی گرم کلسیم (18 درصد DV)

– 1 میلی گرم زینک ( 7 درصد DV)

– 0.1 میلی گرم مس ( 3 درصد DV)

– 4408 میلی گرم پتاسیم ( 1 درصد Dv)

همچنین این دانه حاوی اسید های چرب ضروری الفا لینولنیک و لینولیک؛ موسین؛ استرونتیوم؛ ویتامین های A، B، E، و D؛ و مواد معدنی همچون سولفور، آهن، ید، منیزیوم، منگنز ، نیاسین و تیامین است. همچنین تخم شربتی منبع غنی از انواع آنتی اکسیدان ها می باشد.

 9 فایده اصلی تخم شربتی

از آنجایی که این دانه در بردارنده مواد غذایی اصلی و مهم بسیاری است، دانشمندان در یافته اند که مصرف هر روزه و مرتب این دانه از جنبه های بسیاری روی سلامتی انسان تاثیر گذار بوده و مفید است. برخی از مهمترین فواید تخم شربتی به شرح زیر است:

یک: پوست و پیری

بر اساس یافته های محققین مکزیکی، تخم شربتی نسبت به گزارشات قبلی دو برابر بیشتر آنتی اکسیدان داشته و همچنین آنها دریافته اند که این میزان از آنتی کسیدان بیش از 70 درصد تاثیرات رادیکال های آزاد را دفع میکند.

همچنین محققین طی این پژوهش ثابت کرده اند که تخم شربتی از جمله مواد غذایی طبیعی غنی از آنتی اکسیدان است. آنتی اکسیدان ها سرعت بهبود و درمان مشکلات پوستی را افزایش داده و از آسیب های بیشتر جلوگیری می کند. همچنین این دانه مغذی از بروز پیری زودرس بر اثر آسیب رادیکال های آزاد و تحریک پوست پیشگیری می کند.

دو: هضم غذا

تخم شربتی فیبر بالایی داشته به طوری که تقریبا در هر 28 گرم آن 11 گرم فیبر وجود دارد. بر اساس آمار انجمن رژیم غذایی آمریکا، مصرف یک وعده از این دانه، فیبر مورد نیاز بدن را در طول روز تامین می کند.

فیبر برای بدن شما جهت ایجاد تعادل میزان انسولین بسیار ضروری است. بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان های غذایی، دانه هایی مثل تخم شربتی و تخم کتان به دلیل داشتن فیبر بالا و چربی های سالم، قند خون طبیعی بدن را متعادل می سازند.

از آنجایی که این دانه فیبر غذایی فراوانی دارد، باعث تنظیم عملکرد روده و همچنین بهبود وضعیت مزاجی و دفع می شود.

فیبر غذایی به گروهی از کربوهیدراتها مثل سلولز و پکتین که در سیستم گوارش قابل هضم نیستند فیبر غذایی می گویند.

همچنین می توان اظهار داشت که بر اساس همین امر طی تحقیقات تاثیر مثبت مصرف این دانه روی کنترل میزان گرسنگی و کاهش اشتها به اثبات رسیده است، که در نهایت این مساله منجر به کاهش وزن می شود.

سه: سلامت قلب

تاثیر تخم شربتی روی بهبود التهاب، تنظیم کلسترول و کاهش فشار خون، این دانه را تبدیل به دانه ای بسیار مفید برای سلامت قلب نموده است. همچنین، با توجه به تاثیر تخم شربتی روی تنش اکسایشی، فردی که در معرض ابتلا به تصلب شریان است در صورت مصرف مرتب این دانه می تواند مانع از تشدید این بیماری شود.

تخم شربتی محتوی اسید لینولیک فراوان است. اسید لینولیک یک اسید چربی است که به بدن کمک می کند تا ویتامین های قابل حل در چربی یعنی ویتامین های A، D، E و K را جذب کند. برخلاف اینکه تخم شربتی دانه ای ریز است، دارای چربی های سالم زیادی بوده به طوری که میزان امگا 3 آن از ماهی سالمون هم بیشتر است. در واقع امگا 3 با کاهش فشار خون، کلسترول بد و التهاب از قلب محافظت می کند. التهاب باعث تغییر شکل رگ های خونی شده و در نهایت منجر به بیماری های قلبی می شود. از این روی با مصرف تخم شربتی، و به لطف داشتن امگا 3 زیاد در آن، شما قادر خواهید بود عملکرد قلب خود را بهبود بخشیده و از قلب در برابر بیماری ها محافظت کنید. این تنها یکی از فواید بی نظیر این دانه فوق العاده است.

چهار: کمک به درمان دیابت

از آنجایی که تخم شربتی در بردارنده فیبر و اسید الفا لینولنیک بالایی است، محققان دانشگاه لیتورال آرژانتین در صدد هستند تا دریابند تا چه حد این دانه به پیشگیری از اختلالات متابولیکی مثل دیسلیپیدمی ( چربی خون بالا) و مقاومت در برابر انسولین کمک می کند، که هر دوی این اختلالات از عوامل مهم در تقویت و بروز انواع دیابت ها است.

پنج: افزایش انرژی و متابولیسم بدن

همچنین این دانه به افزایش سوخت و ساز بدن و آب کردن چربی های شکمی کمک می کند. به علاوه یافته ها نشان می دهند که با افزودن این دانه به برنامه غذایی خود، می توان به کاهش بافت چربی احشایی و بافت چربی شکمی خود کمک کرد که هر دو این چربی ها روی سوخت و ساز بدن و عوامل تاثیر گذار روی چاقی تاثیر بسزایی دارند.

شش: تقویت استخوان ها

تنها 28 گرم تخم شربتی چیزی در حدود 18 درصد از کلسیم مورد نیاز روزانه بدن را تامین می کند. کلسیم از عوامل مهم و تاثیر گذار روی سلامت استخوان ها است. بورون (عنصر غیر فلزی) موجود در این دانه به سوخت و ساز کلسیم، منیزیوم، منگنز و فسفر کمک کرده که این موجب استحکام و رشد استخوان ها و ماهیچه ها می شوند.

هفت: عضله سازی و کاهش وزن

تخم شربتی در زمره مهم ترین منابع گیاهی پروتین دار قرار دارد. و به همین دلیل است که به افرادی که عضلات ضعیفی داشته و قصد چربی سوزی و تنظیم میزان قند خون دارند توصیه می کنیم از آن استفاده کنند.

دانه چیا دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بالایی است که بر همین اساس به جبران مواد مغذی از دست رفته حین ورزش کمک به سزایی می کند. این دانه دربردارنده مواد معدنی مهم و ضروری مثل کلسیم، فسفر، منیزیم، منگنز، مس، زینک، آهن و نیاسین است.

از ویژگی های تخم شربتی که این دانه را منحصر به فرد می کند، این است که این دانه ها قادرند تا 10 برابر وزنشان آب به خود جذب کنند. و به همین دلیل، دانه چیا قادر است میزان جذب آب بدن و در پی آن جذب مواد غذایی محلول در آب را بیشتر کند. این دانه به علاوه سرعت هضم غذا را کاهش داده و باعث می شود مدت بیشتری احساس سیری کرده و میل به مصرف قند را کاهش می دهد.

از آنجایی که مقدار زینک موجود در تخم شربتی بسیار زیاد است، به افزایش لپتین بدن نیز کمک می کند. لپتین هورمونی حیاتی است که میزان اشتها، نحوه مصرف انرژی و سطح انرژی بدن را تنظیم می کند. همچنین زینک باعث تقویت بنیه و قدرت بدنی می شود. از همین روی اگر می خواهید همیشه بدنی ورزیده داشته باشید، بدانید که تخم شربتی با داشتن مواد غذایی ارزشمند، انتخابی ایده آل برای شماست.

هشت: پیشگری از سرطان سینه و رحم

تخم شربتی از منابع غنی اسید الفا لیپویک (ALA) است که این اسید در واقع یک اسید چرب امگا 3 محسوب می شود. در سال 2013 مجله مولوکولی بیوشیمی اثبات کرد که ALA رشد سلول های سرطانی را در سینه و رحم کاهش می دهد.

نه: سلامت دندان ها

از آنجایی که تخم شربتی حاوی کلسیم، فسفر، ویتامین A و زینک است، دیگر شکی نیست که این دانه، غذایی فوق العاده برای سلامت دندان هاست. کلسیم از جمله اجزای سازنده دندان ها بوده و برای سلامت دندان ها نیز بسیار ضروری است.

زینک هم با جلوگیری از ورد جرم ها به دندان مانع از تاتار می شود.

پلاک و تارتار دندان چیست؟

پلاک ماده ای چسبنده و لایه ای فیلمی بی رنگ از باکتری است که به طور مداوم بر روی دندان و در امتداد خط لثه تشکیل می شود. پلاک شامل باکتری هایی می شود که باعث ایجاد حفره در دندان و بیماری های لثه می شود. با تشکیل شدن پلاک و عدم تمیز شدن توسط مسواک زدن و نخ دندان کشیدن، این ماده می تواند به ماده ای سخت تر به نام تارتار یا به عبارت تخصصی تر کلکولوس تبدیل شود. این ماده همان پلاک سخت شده است که به مینای دندان و همچنین زیر خط لثه چسبیده است.

تخم شربتی همچنین به علت تاثیر ضد باکتریایی آن، مانع از نفوذ جرم های تنفسی به دندان می شود. ویتامین A و فسفر موجود در آن هم باعث تقویت و استحکام بافت دندان ها و دهانی سالم می شود.

فواید مصرف تخم شربتی در طول بارداری

• منبع غنی امگا3
• جبران ضعف و کمبود مواد مغذی در بدن
• سرعت جذب شکر را کاهش داده
• انرژی بدن را افزایش می دهد

بارداری روی بدن فشار زیادی می آورد. تخم شربتی محتوی مجموعه ای از آنتی اکسیدان هایی است که تا حدودی کمبود مواد مغذی لازم بدن را جبران می کند. این دانه دارای مواد معدنی مهمی مثل کلسیم، فسفر، مگنزیوم، منگنز، مس، زینک، آهن و نیاسین است.

نحوه خیساندن تخم شربتی

برای خیساندن تخم شربتی کافی است آنها را با نسبت 1 به 10 با آب مخلوط کرد. یعنی 1.5 قاشق غذاخواری تخم شربتی در یک فنجان آب مخلوط شود. نیازی هم نیست این مقادیر کاملا دقیق باشند، اما بی شک این محلول باید بیشتر ژلاتینی بوده و نه آبکی. سپس آن را به مدت 30 دقیقه تا 2 ساعت کنار بگذارید.

آخرین نکات در رابطه با فواید تخم شربتی

این دانه را به روش های مختلف می شود مصرف کرد. می توان آن را به صورت خام خورد، و یا در آب خیساند و به صورت ژل در آورد و یا از جوانه آن مثل جوانه یونجه استفاده کرد. مصرف خام آن طعمی مشابه طعم مغز ها داشته و افزودنی خیلی خوبی برای فرنی کویینولا صبحانه، ماست و یا سالاد است.

این دانه ها 10 برابر وزنشان آب به خود جذب می کنند، از این رو برای لعاب دادن و غلیظ کردن سوپ گزینه خیلی خوبی هستند.

بهر حال اگر قصد دارید این دانه مغذی را به رژیم غذایی خود بیافزایید، بهتر است کم کم این کار انجام دهید. دانه چیا فیبر بسیار بالایی داشته از این رو بهتر است ابتدا مصرف آن را از مقادیر کم شروع کرده و حتما در کنار آن آب فراوانی بنوشید.

توصیه می شود روزانه 1 تا 2 قاشق غذاخوری تخم شربتی مصرف کنید. آرام آرام این دانه را به رژیم غذایی خود افزوده و اجازه دهید تا بدنتان خود را با این حجم از فیبر سازگار سازد. و همچنین سعی کنید از تخم شربتی استفاده کنید که به صورت ارکانیگ تهیه شده باشد.

به این ترتیب، اکنون شما با فواید باور نکردنی تخم شربتی آشنا هستید. فوایدی مثل تاثیر آن روی پوست، خاصیت ضد پیری آن، تاثیر آن روی وضعیت مزاجی و گوارشی، سلامت قلب، دیابت، انرژی آن، افزایش سوخت و ساز بدن، تاثیر آن روی سلامت استخوان ها، عضلات، کاهش وزن، پیشگیری از برخی سرطان ها، سلامت دندان ها و البته تاثیر آن روی بارداری.

ترجمه: آتنا هوایی