نام علمی: Cichorium intybus L.

نام فارسی: کاسنی

خانواده: مرکبان یا کاسنیان

دوران گل دهی: تیر تا پایان شهریور

زمان برداشت: ریشه: شهریور تا اواخر مهر

کاسنی گیاهی علفی، پایا، با ریشه ای مخروطی شکل است که ساقه ای راست و شاخه دار دارد. برگ های زمینی آن نوک درازی دارد که به سمت پایین سرازیر است. برگ های روی ساقه آن به صورت سر نیزه ای و بدون دمبرگ است. گل های آن به رنگ آبی هستند که از بغل برگ ها می رویند. تمام گیاه دارای آوند های شیرابه ای است.

این گیاه به مقدار زیادی در اروپا، آفریقا و آسیا در حاشیه مزارع و مراتع به طور خودرو می روید. در مصر باستان این گیاه را هم به عنوان گیاهی دارویی و هم به عنوان سبزی خوراکی می شناخته اند. در قرن 17 از آن به عنوان جانشینی برای قهوه استفاده می کردند.

ریشه نوع وحشی این گیاه را جمع آوری می کنند. ریشه ها را هنگامی که از خاک خارج شد باید کاملا تمیز کرد و سپس آن را به قطعات کوچک برید و سریعا با حداکثر 50 درجه سانتی گراد حرارت خشک کرد. خشک شده آن داری عطری شبیه ادویه و طعمی تلخ است. این ریشه تا 20 درصد محتوی نوعی ماده تلخ، اینولین، تانن و قند است. این مواد ترشح صفرا را بالا می برد و چون شیره معده را تحریک می کند باعث افزایش اشتها می شود.

جوشانده آن به مقدار دو قاشق مربا خوری در هر فنجان آب (دو فنجان در روز) مدر، ملین و محرک است. از این جوشانده هنگام ابتلاء به بیماری کبدی، سنگ های صفراوی یا کلیوی و هم چنین در درمان ورم های مجاری ادرار استفاده می شود. ماده اینولین هم چنین اثر مثبتی در مداوای دیابت دارد.

ارقام مختلفی از کاسنی را به عنوان جانشین قهوه می کارند و از جوانه های این گیاه مثل سبزیجات استفاده می کنند. یکی از انواع نزدیک به گیاه آندیو است که جزو سبزیجات سالادی است و مقدار زیادی ویتامین c دارد.

نام های دیگرکاسنی:

Achicoria،, Blue Sailors, Cheveux de Paysans, Chicorée, Chicorée Amère, Chicorée Sauvage, Cichorii Herba, Cichorium intybus

کاسنی گیاهی است که ریشه ها و بخش های خشک شده آن که در بالای زمین قرار گرفته اند برای ساخت دارو مورد استفاده قرار می گیرند.

از این گیاه برای درمان کم اشتهایی، ناراحتی معده، یبوست، اختلالات کبد و کیسه صفرا، سرطان و تپش قلب استفاده می شود. هم چنین از این گیاه به عنوان یک ماده نیرو بخش برای افزایش تولید ادرار و محافظت از کبد استفاده می گردد. برخی از افراد برگ های گیاه کاسنی را مستقیما برای درمان تورم و التهابات بر روی پوست خود قرار می دهند. در مواد غذایی، برگ های کاسنی معمولا مانند کرفس خورده می شود و ریشه ها و جوانه های برگ آن نیز جوشانده و مصرف می شود. هم چنین از این گیاه می توان به عنوان یک طعم دهنده و ادویه برای غذاها استفاده کرد.

کاسنی چگونه عمل می کند؟

ریشه کاسنی اثر ملینی متعادلی دارد و ترشح صفرا از کیسه صفرا را افزایش داده و تورم را کاهش می دهد. این گیاه منبع غنی از بتا کاروتن است.

موارد مصرف کاسنی:

• یبوست
• اختلالات کبدی
• اختلالات کیسه صفرا
• سرطان
• التهابات پوستی
• کاهش اشتها
• ناراحتی معده

عوارض جانبی مصرف کاسنی:

اگر مقدار مصرف کنترل شده و به  اندازه ی کم باشد، این گیاه برای بسیاری از افراد بی خطر خواهد بود.

مراقبت های ویژه و هشدارها

دوران بارداری و شیردهی:

مصرف مقدار زیاد این گیاه در دوران بارداری به هیچ عنوان توصیه نمی شود. هم چنین این گیاه می تواند باعث شروع قاعدگی و در نهایت سقط جنین شود.

شواهد و اطلاعات کافی در مورد اثرات کاسنی در دوران شیردهی وجود ندارد. پس بهتر است این گیاه را در دوران شیردهی مصرف نکرده و یا کم مصرف کنید.

آلرژی: اگر شما نیز جزو افرادی هستید که به این گیاه حساسیت دارید بهتر است از مصرف آن خودداری کنید.

سنگ کیسه صفرا: همان طور که قبلا نیز گفتیم، کاسنی می تواند باعث افزایش تولید صفرا شود. این افزایش تولید نیز در افرادی که دارای سنگ در کیسه صفرای خود هستند می تواند مشکل زا باشد. هرگز این گیاه را بدون مشورت پزشک خود مصرف نکنید.

تداخلات دارویی:

هنوز اطلاعات کافی در مورد تداخلات این گیاه وجود ندارد.

مقدار دوز مناسب برای مصرف

مقدار دوز مناسب برای استفاده از گیاه کاسنی به شرایط مختلفی همچون سن مصرف کننده، سلامتی و سایر شرایط جسمانی بستگی دارد. تا به امروز هنوز اطلاعات علمی کافی در مورد دوز مناسب مصرف کاسنی وجود ندارد. قبل از مصرف حتما با یک متخصص مشورت کنید.

ترجمه: زهرا کامران ور