نام علمی و لاتین: Mentha x piperita

در واقع تمام نعناع ها متعلق به جنس Mentha هستند. نعناع فلفلی گیاه دو رگه ای بین نعناع آبی (Mentha aquatica) و نعناع دشتی (Mentha spicata) است.

نام معمول: نعناع فلفلی، نعناع، منتول

بومی و پراکندگی: نعناع فلفلی به صورت وحشی در خاک های مرطوب بخش های گرم تر اروپا، آسیا و آمریکا رشد می کند.

در اروپا و آمریکا، این گیاه در طول صد سال گذشته به عنوان یک محصول حیاتی کشت شده است.

نعناع فلفلی یک بوته چندساله است که مناسب ترین خاک برای رشد آن، خاک بسیار مرطوب با ظرفیت بالای نگهدارندگی آب است.

در حالی که این گیاه در پزشکی، برای هر دو کاربرد موضعی و خوراکی، بسیار ارزشمند است، همچنین از آن به طور گسترده ای در عطر، صابون و البته صنایع غذایی استفاده می کنند، نعناع فلفلی مهم ترین گونه تجاری نعناع می باشد.

نعناع فلفلی بوی تازه و طعم ماندگار خنکی دارد. سالانه در ایالات متحده، بیش از 1،000،000 لیتر روغن نعناع فلفلی تولید می شود.

توصیف گیاه:

گیاه نعناع فلفلی تا ارتفاع حدود 60 تا 90 سانتی متر رشد می کند. از اواسط تیر تا اواسط شهریور ماه، این گیاه، گلهای بنفش یا سفید بسیار کوچک می دهد. برگها سبز تیره و خوشبو هستند.

زمان مناسب استفاده از برگ نعناع فلفلی:

زمانی که گیاه گل می دهد، برگها بیشترین عطر و بو را دارند که همین زمان مناسب برای برداشت است. روغن آن در صنعت داروسازی، همچنین طعم دهنده آدامس و آب نبات و … استفاده می شود. ساقه ها و برگ ها برای چای نیز استفاده می شوند.

استفاده درمانی و خواص نعناع فلفلی

نعناع فلفلی برای چای در بین مردم بسیار محبوب است و به نظر می رسد فواید زیادی برای سلامتی بدن و مبارزه با بیماری های مختلفی مثل اختلالات صفراوی، اختلال هضم، التهاب معده و روده، نفخ شکم،  کولیک روده و اسپاسم های مجرای صفراوی، کیسه صفرا و لوله گوارش دارد.

زمانی که بخار چای آن استنشاق می شود می تواند گرفتگی سینوس ها و التهاب غشاء مخاط در بینی و گلو را تسکین بخشد.

در آلمان، چای برگ نعناع فلفلی برای اختلال هضم و سوء هاضمه تجویز می شود.

روغن نعناع فلفلی به عنوان تسکین دهنده گیاهی مورد استفاده قرار می گیرد و ترکیب مشترک در محصولاتی است که به منظور تسکین درد عضلات در ورزشکاران به کار می رود. روغن نعناع فلفلی، برای درمان موضعی برای درد عضلانی و عصبی مورد تایید قرار گرفته است.

روغن اساسی نعناع فلفلی برای دفع حشرات نیز به کار می رود.

در هند، محققان در مرکز تحقیقات مالاریا در دهلی دریافتند که این روغن، پشه های بالغ را دفع می کند و می تواند لارو مالاریا را بکشد. بنابراین اثرات مثبتی در بیماری هایی مثل تب استخوان شکن و مالاریا دارد.

کامفر یا منتول موجود در روغن نعناع فلفلی در هنگام درمان سرماخوردگی به عنوان ضد عفونی کننده و ضد حساسیت موضعی استفاده می شود.

نشان داده شده است که روغن نعناع فلفلی می تواند اسپاسم عضلانی در دستگاه گوارش فوقانی و تحتانی بیماران تحت آندوسکوپی، تنقیه باریم و کولونوسکوپی را کاهش دهد و همچنین روغن نعناع فلفلی به شکل کپسول می تواند عضله را در معده و روده کوچک تسکین دهد تا انقباض به راحتی انجام گیرد.

نعناع فلفلی منبع گیاهی برای کولون تحریک پذیر و به عنوان یک درمان برای سندرم روده تحریک پذیر مورد تایید قرار گرفته است و نشان داده شده است که برای تسکین خفیف نفخ و درد شکمی است.

تعدادی از مطالعات، اثر آنتی اکسیدانی نعناع فلفلی را بررسی کرده اند. برای مثال، یک محلول آبی که برگ های تازه درون آن یخ زده اند، دارای بالاترین سطح ظرفیت جذب رادیکال اکسیژن، در میان دیگر گروهای گیاهان دارویی محبوب را دارد.

چای نعناع فلفلی بالاترین ظرفیت آنتی اکسیدانی را در بین دیگر گونه های نعناع دارد.

این گیاه می تواند توانایی مبارزه با سرطان و تومور را داشته باشد.

میزان بالای منتول در نعناع فلفلی، فعالیت آنزیم (NAT) را در سلول تومور کبد انسان کاهش می دهد با این حال این اثر با دوز کاهش می یابد و در دوزهای خیلی پایین می تواند (NAT) را نسبت به سایر مواد افزایش دهد.

مطالعات نشان داده است که فلوونوئید گلیکوزید، luteolin-7-O-rutinoside، بدست آمده از نعناع فلفلی، تاثير قابل توجهی در مهار انتشار هيستامين دارد.

منتول همچنین تولید ترکیبات میانجی گری التهابی را متوقف می کند بنابراین پیشنهاد شده است که نعناع فلفلی می تواند نقش ضد آلرژی داشته باشد.

ذکر شده است که نعناع فلفلی دارای خواص ضد ویروسی و عصاره های آبی گیاه اثر مهمی بر ویروس های آنفلوانزا دارد.

نشان داده شده است گیاه برای جلوگیری از تکثیر ویروس آنفلوآنزا، کاهش عفونت را نشان می دهد. در سال 1998، یک مطالعه نشان داد که نعناع فلفلی در برابر ویروس نقص ایمنی بدن انسان 1 (HIV-1) با دوز 16μg / ml بسیار قوی بود.

روغن نعناع فلفلی به طور گسترده ای در مورد توانایی های آنتی باکتریال مورد بررسی قرار گرفته است. اجزای آن منتول و منتون یک اثر مهاری را نسبت به عوامل بیماری زای انسانی مانند استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا، استافیلوکوکوس اپی درمیس نشان داده اند.

در یک مطالعه نشان داده شده است که روغن نعناع فلفلی در برابر 22 آسیب باکتریایی مستقل، موثر بود. منتول مؤثرترین اجزای نعناع فلفلی است که برای باکتری های دستگاه گوارش بسیار مؤثر است.

آماده سازی و مقدار توصیه شده مصرف نعناع فلفلی

برگ های نعناع فلفلی و گاهی اوقات ساقه ها درست قبل یا در طول گلدهی برداشت می شوند.

برگ ها برای چای و طعم دهنده خشک می شوند و در آب جوش دم می شوند. به طور کلی مصرف یک تا دو گرم گیاه، سه تا چهار بار در روز توصیه می شود.

روغن از تقطیر بخار برگهای خشک شده بدست می آید و 0.05 تا 0.6 میلی لیتر یا 3 تا 12 قطره در روز توصیه می شود. کامفر نعناع فلفلی یا منتول توسط انجماد روغن استخراج می شوند.

ایمنی و اثرات جانبی نعناع فلفلی

افراد مبتلا به فقدان‌ اسيد كلريدريك‌ در شيره‌ء‌ معده‌، انسداد صفراوی یا مثانه، یا سنگهای صفراوی، ریفلاکس اسید و موارد مرتبط با این بیماری ها نباید از نعناع فلفلی استفاده کنند.

غلظت بالای روغن نعناع فلفلی نباید به مقدار زیاد مالیده شود یا مورد استنشاق قرار نگیرد زیرا ممکن است باعث التهاب پوست، سوزش و یا سردرد شود.

مصرف بیش از حد نعناع فلفلی می تواند باعث حرکات روده بزرگ شود تا بتواند حالت دفع را ایجاد کند، همین طور سبب کاهش حرکت غذا در دستگاه گوارش می شود و بنابراین بعد از شام یا افرادی که فتق هیاتال دارند، توصیه نمی شود.

برگ این گیاه حاوی تانن است که اگر بیش از حد مصرف شود می تواند آسیب کبدی را ایجاد کند.

محصولات منتول نباید به کودکان داده شود زیرا ممکن است سبب گَگینگ یا اسپاسم گلوتیس (باز شدن بین طنابهای صوتی در گلو) شود و در نتیجه منجر به انسداد مجاری هوایی شود.

ترجمه: سمیه مظفری