اغلب وقتی کودکی گاز می گیرد، بروز واکنش های مناسب بسیار چالش برانگیز خواهد بود. شاید چالش برانگیز بودن این مساله، غافلگیری والدین و یا نگرانی آن ها باشد. برای تکرار نشدن این اتفاق شما می توانید اقدامات موثری اتخاذ کنید و با خواندن و آشنایی با این مقاله متوجه می شوید چه راه حل هایی برای ترک همیشگی عادت گاز گرفتن کودک خود بیابید.

وقتی کودک، دیگران را گاز می گیرد شاید فکر کنید که بدترین والدین روی زمین هستید. این عادت در سال های اول مدرسه امری طبیعی است، اغلب اقدامی غیر ارادی و در عین حال طبیعی است. اکثر کودکان در این سنین دیگران را گاز می گیرند، حال ممکن است آن فرد والدینش بوده و یا پرستار، دوستان و یا حتی خواهر برادراش باشند. خونسردی خود را به ویژه اوقاتی که کودک در حال گاز گرفتن است، حفظ کنید. شما با استفاده از روش های زیر می توانید این عادت را برطرف کنید.

چرا کودکان گاز می گیرند

اکثر کودکانی که گاز می گیرند و یا عادات خشن و غیر قابل قبولی از این دست دارند، به این دلیل است که در شرایط موجود دست پاچه شده و سعی می کنند به این طریق ناراحتی و دست پاچگی خود را به دیگران نشان دهند. گاز گرفتن آخرین و البته پرخاش گرانه ترین اقدام کودک در این شرایط است و علت ارتکاب آن ها به این عمل این است که در واقع نمی دانند چه واکنشی مناسب تر است. شاید او عصبانی است، شاید هم نمی داند برای دریافت کمک دقیقا باید چه بگوید، حتی ممکن است از موقعیتی ترسیده باشد. از دیگر دلایل گاز گرفتن کودک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شاید کودک دچار استرس شده، برای مثال ممکن است نوزاد جدیدی به دنیا آمده باشد، یا خانواده به تازگی نقل مکان کرده و یا اینکه والدین از هم جدا شده باشند.
• گاهی این عمل از جانب کودک برای نشان دادن توجه، عشق و احساسات به پرستار جدید باشد. گاهی کودکان جوان تر در کنترل عشق وافر خود به شخص دیگر دچار مشکل شده و دست به این عمل می زنند.
• گاهی کودکان دیر به حرف می آیند، از این رو برخی از آن ها برای نشان دادن نیاز های خود دچار مشکل شده و این باعث سردرگمی آن ها می شود.
• گاهی کودک نادیده گرفته می شود و او در این شرایط نمی داند چه رفتاری بهتر است.
• شاید کودک به دنبال توجه است. دقت کنید که هر نوع توجهی حتی توجه های شما به رفتار های ناشایست آنها برای او توجه محسوب می شوند.
• شاید پیش تر کسی او را گاز گرفته باشد و یا او به طریقی احساس نا امنی می کند.
• گاهی کودکان آموخته اند که با گاز گرفتن می توانند کنترل موقعیت را به دست گرفته و به اهداف خود برسند.

مطمئنا هر کدام از این دلایل، توجیه قابل قبولی برای این رفتار کودکان نیست. اما دانستن دلیل اصلی این عادت  به والدین کمک می کند تا علت این عادت را دریابند و از همین طریق مانع او از انجام این کار شوند. به بیان ساده تر والدین با پیدا کردن ریشه عادت های نا مناسب کودک مانع از تکرار مجدد آن ها می شوند.

اقدامات مناسب از سوی والدین

اگر زمانی که کودک، دیگران را گاز می گیرد شما در صحنه حضور داشتید، باید واکنشی سریع و معقولانه از خود نشان دهید. در این شرایط سعی کنید خونسرد و آرام باشید. مطمئن شوید حال فردی که گاز گرفته شده خوب است. پیش از اقدامی به او رسیدگی کرده، در صورت نیاز کمک های اولیه و یا هر اقدامی که لازم است را انجام دهید. اگر کودکی که گاز گرفته، فرزند خودتان است، در همان لحظه ممکن است از کار او عصبانی بوده و سعی کنید او را تنبیه کنید.

اکیدا توصیه می شود از تنبیه کردن او بپرهیزید. برخورد پر تنش شما تنها باعث می شود موقعیت وخیم تر شود، چرا که نه تنها شما الگوی رفتاری او هستید و با ارائه چنین واکنش هایی، به او رفتار های خشونت آمیز می آموزید، همان رفتار هایی که برای او نمی پسندید. بلکه واکنش های آنی شما در این لحظات بر مبنای خشم هستند، در حالی که طی این موقعیت ها باید به کودک بیاموزید که جواب خشونت، صرفا خشونت نیست. به جای این کار ها، تکنیک های زیر توصیه می شود:

از کودک بپرسید که چه اتفاقی افتاد: وقتی تنش ها فروکش کرد، در صورتی که خود ناظر بر تمام واقعه نبودید، از کودک بخواهید داستان را برای شما توضیح دهد. ببینید که در آن لحظه چه در سر کودک گذشته است. آیا او به یاد می آورد که در آن لحظه به چه چیزی فکر می کرد؟ رفتار های جایگزین او چه چیز هایی بود؟

در رابطه با اقداماتی که حین ناراحتی می تواند انجام دهد، با او حرف بزنید: کودکان در سنین 5 یا 6 سالگی، به تازگی حجم بزرگی از احساسات را دریافت می کنند که ممکن است دقیقا ندانند که در واکنش به آن ها باید چه کند. برای او توضیح دهید وقتی عصبانی می شود، و یا از شرایط ناراضی بوده و یا سر در گم است، در همان لحظات اولیه دریافت این احساسات، باید از بزرگ تر ها کمک بگیرد. برخی کودکان به ویژه بزرگ تر ها، دوست ندارند وقتی کسی آن ها را آزار می دهد و یا با کودکان دیگر به مشکل بر می خورند، از بزرگ تر ها در این زمینه کمک بگیرند، چرا که نمی خواهند برچسب  سخن چین به آن ها خورده شود. به خاطر داشته باشید که دفعه بعدی که کودک نزد شما آمده و از کسی گله و شکایت کرد، حتما به گلایه های آن ها توجه کافی داشته و نگرانی هایش را جدی بگیرید. این کار گاز گرفتن های آینده او را از همان ابتدا تحت کنترل قرار می دهد.

برای کوچک تر ها، کتاب هایی مثل” دندان ها برای گاز گرفتن نیستند” و یا کتاب هایی از این دست بسیار مفید خواهد بود . والدین با مطالعه این کتاب ها شناخت کافی نسبت به شرایط مختلف پیدا کرده و آن ها را برای چنین شرایطی در آینده آماده خواهند کرد.

شناخت محرک ها: اگر گاز کرفتن کودک شما از روی عادت است، او را متوجه کارش کنید. معمولا این اتفاق ارادی نیست. اگر علت گاز گرفتن را متوجه شدید، بهترین راه برای ترک این عادت را نیز پیدا خواهید کرد. سپس وقتی کودک در جمع دوستانش مشغول بازی است، به دقت او را تحت نظر بگیرید. اگر حس کردید می خواهد کسی را گاز بگیرد، فورا مداخله کرده و او را سرگرم انجام کار دیگری کنید.

گفتن “نه” و ترک موقعیت: به نظر ساده می آید، اما لازم است این جمله را یک بار بلند ادا کنید. به کودک بگویید، گاز گرفتن عملی ناشایست است، و السلام. به هیچ وجه سر او داد نزنید. تا حد ممکن خونسردی خود را حفظ کرده و بلند بگویید “نه، ما گاز نمی گیریم. تو به دوستت آسیب رساندی. حالا باید بریم” و کودک را از محل دور کنید.

کمک بگیرید: اگر گاز گرفتن تبدیل به عادت شد، و روش های مورد استفاده شما نیز کار ساز نبودند، وقت آن رسیده از افراد کارشناس کمک بگیرید. برای این کار می توانید با پزشک یا روانپزشک اطفال و یا مربی مهد کودکش مشورت کنید.

ترجمه: آتنا هوایی