سيستم هاي فرمان هيدروليك مدت هاست كه در خودروهاي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد و به كمك آن چرخاندن فرمان براي راننده بسيار راحت تر و گاه لذت بخش تر شده است. اما دانش و فناوري هميشه براي بهينه سازي اجزاي مختلف خودرو ها سيستم هاي جديدتری ارائه مي كند تا راندمان و كارايي خودرو افزايش يابد. اما به چه دلیل باید فرمان هیدرولیک با فرمان برقی جایگزین شود؟

سيستم هيدروليك با همه مزايا و رفاهي كه براي راننده ايجاد مي كند داراي مشكلاتي هم هست مشكلاتي مانند نشتي روغن، هزينه بالاي تعميرات، سنگيني، مشكلات فني روغن هيدروليك در فشار بالا، تلف كردن 15 درصد توان موتور در خودروهاي كوچك و 10 درصد توان در خودروهاي بزرگتر و پيچيدگي هاي بسيار كه تعميرات آنرا مشكل كرده سبب شده است كه كم كم خودرو سازان به سمت روش هاي كارآمد تري براي جايگزيني آن بروند.

بعد از حدود 50 سال از معرفي اولين فرمان هيدروليك، فناوري ديگري كه مشكلات قبلي را نداشت وارد میدان شد. در اين فناوري جديد سيستم هاي برقی جايگزين بخش هاي هيدروليكي فرمان مي شوند و در نهايت گشتاوري كه توسط يك موتور الكتريكي توليد مي شود. به جعبه دنده (رك و پنيون) منتقل مي شود ولي اين گشتاور فقط زماني اعمال مي شود كه به آن نياز باشد و به اين ترتيب در مصرف سوخت خودرو هم صرفه جويي مي شود. مطابق شكل زير باتري موتور الكتريكي را تغذيه مي كند و موتور هم چرخ هاي را تغيير جهت مي دهد.

وقتی خودرو در حال حركت  است به خصوص در سرعت های بالا براي چرخاندن فرمان نياز به نيروي زيادي نيست. يا وقتي كه راننده فرمان را نمي چرخاند توان كمي مصرف مي شود به همين دليل تلفات ثابت اين سيستم فرمان بسيار كمتر است. و زماني كه مي خواهيد در سرعت كم خودرو را پارك كنيد يا دور بزنيد به توان بيشتري نياز داريد و در اين زمان باتري به كمك دينام خودرو مي آيد و انرژي مورد نياز را تامين مي كند.

اساس كار سيستم فرمان برقي به اين شكل است كه وقتي راننده فرمان را مي چرخاند گشتاور مورد نياز براي تغيير جهت چرخ ها توسط يك سنسور گشتاور اندازه گيري مي شود. اين سنسور روی ستون فرمان نصب مي شود. و اين اطلاعات از طريق سيم به واحد كنترل الكترونيكي خودرو يا ECU ارسال مي شود. و ECU هم سيگنالي ارسال مي كند و دستور مي دهد تا مدار تغذيه موتور وصل گردد موتور متناسب با آن نيرويی به ستون فرمان وارد مي كند تا به كمك راننده بيايد و فرمان به نرمي و راحتي حركت كند. مدار تغذيه الكتروموتور كه از باتري تامين مي شود به صورت الكترونيكي كنترل مي شود تا از باتري جريان اضافه كشيده نشود و همچنين تلفات الكتروموتور به حداقل برسد.

سيستم فرمان برقي مي تواند فوق العاده جمع و جور، سبك و راحت تعمير باشد. حتي طراحي و نصب آنها هم نياز به دانش فني خيلي پيچيده اي ندارد. به راحتي مي توان آنها را روي خودروهاي مختلف نصب كرد و حتي آنها را مطابق سليقه راننده تنظيم كرد.

در ده سال گذشته استفاده از فرمان برقی در خطوط تولید مختلف شروع شده است اما به علت مشکلاتی همه گیر نشد به تدریج با پيشرفت هاي فناوري استفاده از اين سيستم فرمان بسيار فراگيرتر از گذشته شده است و به همين دليل هم هنوز فرمان هيدروليك در خودرو هاي ارزان قيمت يافت مي شود. مشكل بزرگ سيستم فرمان برقي در گذشته اين بود كه در سرعت هاي كم يا وقتي كه مي خواستيد خودرو را پارك كنيد باتري را خيلي زود تخليه مي كرد ولي امروزه به دليل پيشرفت هايي كه در زمينه كنترلر هاي الكترونيكي و پيشرفت علم مواد بدست آمده است، تلفات الکتروموتور کمتر شده و فرمان برقي كاربردي تر شده است. اکنون فرمان برقی به صورت استاندارد در بیشتر خودرو هاي امروزي مورد استفاده قرار مي گيرد.

همچنين در خودرو هاي هيبريد كه گاهي موتور خاموش است و موتور برقي كار مي كند عملا استفاده از فرمان هيدروليك بي معني به نظر مي رسد و فرمان برقي مورد استفاده قرار مي گيرد. كوچك و قابل برنامه ريزي بودن سيستم فرمان برقی به شما كمك مي كند آنرا مطابق با شرايط فنربندي و هندلينگ خودرو تنظيم نماييد. به عنوان مثال مي توان آنرا به گونه اي برنامه ريزي كرد تا در دست انداز هاي بد نيرويی به دست راننده وارد نشود.

مصرف سوخت در فرمان برقي بين يك تا 3 گالن بر مايل كاسته مي شود كه از نظر صرفه جويي در هزينه ها و كمك به محيط زيست بسيار ارزشمند است.

علي يزدي مقدم

مطالب مرتبط:

• سیستم تعلیق بوز یا فنر بندی الکتریکی
• اساس کار پمپ هیدرولیک فرمان خودرو
• فرمان هیدرولیک و روغن هیدرولیک
• سیستم های ترمز پیشرفته خودروهای امروزی
• بالانس چرخ ها
• سیستم کلاچ دوبل چگونه کار می کند و کجا استفاده می شود؟
• پرسش و پاسخ هایی درباره روغن گیربکس یا واسکازین
• پرسش های متداول درباره روغن موتور و پاسخ به آنها
• پاسخ پرسش های متداول درباره روغن ترمز
• ترمز های الکتریکی زیمنس
• ترمز های الکتریکی چگونه کار می کنند؟