روزانه گوشی های هوشمند و تبلت های جدید مختلفی روانه ی بازار می شود و هر کدام از سازنده های این گوشی ها و تبلت های هوشمند ادعا می کنند که قدرتمندتر، سریع تر و دارای عمر باطری بیشتری از سایر رقبای خود هستند. بیشتر تمرکز افراد بر روی پردازنده ی موبایل معطوف می شود و هر شرکتی که بتواند پردازنده ی قوی تری ارائه دهد پیروز این میدان رقابتی خواهد بود. اما آیا واقعا معنی پردازنده ی موبایل را می دانید؟ در این مقاله سعی می کنیم راهنمای خوبی در مورد پردازنده ی موبایل ارائه دهیم.

معرفی سیستم بر روی تراشه (SoC)

زمانی که صحبت از پردازنده ی موبایل می شود، باید دقیقا بدانیم که پردازنده در موبایل به چه معناست. در رایانه های شخصی و لپ تاپ ها، واژه ی پردازنده به CPU یا همان واحد پردازش مرکزی اطلاق می شود. این عنصر، قدرت اصلی یک رایانه را تامین می کند. اما در مورد موبایل، واژه ی پردازنده، بیشتر به سیستم بر روی تراشه (SoC) اطلاق می شود. SoC یک تراشه ی تنها است که تقریبا اندازه ای برابر با پردازنده ی رایانه های شخصی دارد و شامل مولفه های کلیدی برای راه اندازی یک دستگاه  است. این مولفه ها خود شامل CPU ، GPUپردازنده گرافیکی  و سنسورهای مختلفی برای وای فای، بلوتوث، GPS و حتی داده های تلفن همراه می باشد. همچنین SoC می تواند قابلیتهای ویژه ای که دستگاه پشتیبانی می کند مانند رزولوشون تصاویر، و نحوه ی ضبط و پخش فیلم های 4K را مشخص نماید. مزایای اصلی این پردازنده، اندازه ی آن، مصرف انرژی کمتر و نشر گرمای کمتر آن است. پردازنده ی A8 شرکت اپل، اسپندارگون 810 شرکت کوالکام، محدوده ی Exynos شرکت سامسونگ از نمونه های SoC هستند.

خواندن مشخصات پردازنده

چگونه می توان به مشخصات اصلی یک پردازنده ی موبایل دسترسی پیدا کرد؟ مشخصات آیفون 6 شامل موارد زیر است :

• اپل A8
• Cyclone دو هسته ای 1.4 گیگاهرتزی، 64 بیت،  ARM v8-based
• powerVR GX6450

از لیست بالا می توان فهمید که این گوشی  هوشمند دارای SoC از شرکت اپل می باشد که این شرکت طراحی کرده است. پردازنده ی به کار رفته در آن دو هسته ای است و در 1.4 گیگاهرتز کلاک می شود. Cyclone نیز نام انتخابی شرکت اپل برای CPU می باشد. همچنین  CPUاین گوشی هوشمند 64 بیتی بوده و بر اساس معماری ARM v8 ساخته شده است. پردازنده ی گرافیکی نیز بر اساس PowerVR GX6450 است.

 مشخصاتHTC ONE M8  (اچ تی سی وان M8 ) نیز شامل موارد زیر است:

• اسپنداراگون 801 کوالکام
• 4 هسته ای 2.3 گیگا هرتز، 32 بیت
• Krait 400
• آدرنو 330

اینجا نیز HTC از SoC اسپندارگون شرکت کوالکام استفاده می کند که در آن 801، نام مدل آن می باشد. CPU آن 4 هسته ای بوده و در 2.3 گیگا هرتز کلاک می شود. با وجود 2 هسته ی بیشتر و همچنین بیش از 50 درصد سرعت کلاک اضافی تر، CPU بسیار قوی تر از CPU ی موجود در آیفون 6 خواهد بود. Krait 400 نیز نام CPU بوده و بر اساس معماری  ARMاست. گرافیک این گوشی نیز توسط پردازنده ی گرافیکی آدرنوی 330 پشتیبانی می شود که بخشی از SoC   اسپندراگون است.

معماری پردازنده

در دو نمونه ی بررسی شده، همانطور که دیدید، cpu بر اساس معماری ARM ساخته شده بود. این معماری توسط شرکت ARM ایجاد شده است و شامل مجموعه ای از دستورالعمل هاست که نحوه ی کار CPU را کنترل می کند. این معماری در شرکت های مختلف سازنده ی SOC به کار می رود. شرکت  ARMسالهاست که بازار موبایل جهانی را به خاطر تولید پردازنده هایی با مصرف کمتر اشغال کرده است. اینتل در سال های اخیر تلاش کرد با ساخت x86 برای رایانه های میزی این بازار را از آن خود کند ولی موفقیت زیادی کسب نکرد.

هسته در مقابل سرعت کلاک

چیزی که کاربران موبایل با آن سر و کار دارند، سرعت کلاک و تعداد هسته های یک پردازنده است. سرعت کلاک به صورت گیگاهرتز اندازه گیری می شود. این همان سرعتی است که CPU می تواند فرآیندهای خود را پردازش کند. نسخه های جدید پردازنده بسیار سریعتر از نسخه های قدیمی هستن حتی اگر سرعت کلاک پایینتری داشته باشند. مثلا CPUایی که بر اساس معماری های جدید ساخته می شود می تواند سریعتر باشد و وجود هسته های مختلف نیز می تواند تاثیر زیادی داشته باشد. هسته واحد پردازشی در داخل یک CPU است. هر کدام از این هسته ها می توانند به صورت مستقل و یا به صورت ترکیبی با هم کار کنند. اما این اعداد و ارقام دقیقا قدرت یک پردازنده را مشخص نمی کند. مثلا یک پردازنده ی هشت هسته ای Exynos سامسونگ 2 برابر بهتر از اسپندارگون 4 هسته ای و یا 4 برابر بهتر از A8 نخواهد بود. فاکتورهای تکنیکی مختلفی وجود دارد که بر روی سرعت و عملکرد پردازنده تاثیر می گذارند. به علاوه باید نرم افزارهایی طراحی شود که از پردازنده های چند هسته ای پشتیبانی نماید در حالیکه اینگونه نیست. در مورد این موضوع تاثیر بهینه سازی دستگاه نیز وجود دارد. مثلا اپل پردازنده و سیستم عامل موجود در آیفون را خود ساخته است و می تواند آن را بهینه کند. به طور خلاصه، هر چقدر این اعداد بزرگتر باشند معمولا عملکرد پردازنده نیز بهتر خواهد شد اما همیشه هم این قانون رعایت نمی شود.

32 بیت در مقابل 64 بیت

یک مسئله ی دیگر در مورد پردازنده ها انتخاب نوع 32 بیتی و یا 64 بیتی آن است. اولین گوشی هوشمند 64 بیتی در آیفون 5 اس در سال 2013 دیده شد. اندروید کمتر وارد بازار رقابتی در این زمینه شد. اغلب مردم فکر میکنند که پردازنده ی 64 بیتی می تواند بیشتر از 4 گیگابایت از رم را در اختیار داشته باشد. این موضوع تا حدودی درست است اما برای نسلهای قبل تر کمی مسئله ساز خواهد بود. افزایش سرعت اصلی در پردازنده ی های 64 بیتی از این حقیقت ناشی می شود که معماری ARM v8 از معماری قدیمی ARM v7 سریعتر است. بنابراین یک دستگاه با پردازنده ی 64 بیتی سریعتر از سایر دستگاه ها خواهد بود .

نقش پردازنده ی گرافیکی (GPU)

پردازنده ی گرافیکی نقش کم رنگ تری دارد زیرا در داخل SoC  قرار می گیرد. مثلا اگر شرکت سازنده ای از اسپندارگون 805 استفاده کند، پردازنده ی گرافیکی آدرنوی 420 نیز به همراه این بسته بندی وجود خواهد داشت. از آنجایی که پردازنده ی گرافیکی قسمت های بصری و دیداری کاربر را تشکیل می دهد میتواند نقش مهمی در اجرای انیمیشن ها و سایر موارد بصری بازی کند.

راهنمای پردازنده

مواردی که در زیر اشاره می شود، بخش اصلی یک موبایل است که به هنگام خرید باید به آن توجه داشته باشید.

 اپل

اپل پردازنده ی های آیفون و آیپد را طراحی کرده است. از آنجایی که این شرکت سیستم عامل خود را طراحی  کرده است، می تواند از بهینه سازی و عملکرد بیشتری بهره ببرد.

• اپل A8 در آیفون 6 به کار رفته و قدرت اصلی آن را تشکیل می دهد. این گوشی 64 بیتی بوده و بر اساس معماری ARM v8ساخته شده است.
• اپل ادعا می کد که این گوشی 25 درصد عملکرد CPU ی بهتر و 50 درصد نیز عملکرد گرافیکی بهتری نسبت به آیفون 5 اس، دارد.
• ایفون 6 دو هسته ای بوده و در 1.4 گیگاهرتز کلاک می شود.
• A8X در اپید ایر 2 در 1.5 گیگاهرتز کلاک شده و دارای سه هسته است.

اسپندراگون

محدوده ی اسپندراگون شرکت کوالکام دارای 4 ردیف مجزا است. محدوده ی 200 آن برای دستگاه های سطح ورودی (entry-level)، محدوده ی 400 برای ماژول های مقرون به صرفه انبوه مانند موتو جی، محدوده ی 600 برای گوشی های متوسط (mid-range) و محدوده ی 800 برای دستگاه های پرچمدار است.

• اسپندراگون 810 توسط cpu ی 64 بیتی، 8 هسته ای قدرت داده می شود.
• دارای پردازنده ی گرافیکی آدرنو است .
• 810 شامل یک اپلیکیشن Shazam درون ساخت برای تشخیص موسیقی است .
• تراشه ی اسپندارگون بر روی دستگاه هایی همچون HTC one ، موتو ایکس و گلکسی سامسونگ note 4 به کار رفته است .

Exynos

Exynos توسط شرکت سامسونگ برای مصرف در گوشی های  هوشمند و تبلت های اندرویدی ساخته شده است .

• مبتنی بر معماری ARM، اولین SoC ی چهار هسته ای برای گوشی های هوشمند با گلکسی SIII در سال 2013 آغاز شد.
• نسخه های فعلی 64 بیت و هشت هسته ای است.
• سامسونگ معمولا استفاده از Exynos را به بازارهای ویژه ای محدود کرده است.

 سایر موارد

پردازنده های مختلف دیگری در گوشی های هوشمند به کار می رود. هر کدام از این پردازنده ها عملکرد و قیمت مختلفی دارند. این پردازنده ها شامل موارد زیر است :

• NVIDIA K1: تراشه ی مبتنی بر معماری ARM بوده و در تبلت های نکسوس دیده می شود. از هسته ی 1+4  استفاده می کند. این عدد بدین معناست که 4 هسته برای مصارف معمولی و یک هسته نیز برای حالت آماده به کار، استفاده میشود.
• Mediatek: پردازنده های کم قیمت معمولا برای دستگاه های سطح ورودی و توسط شرکت های سازنده ی کوچک مورد استفاده قرار می گیرد. این پردازنده دارای مشخصات و ویژگی های خوبی بر روی کاغذ بوده اما همیشه این اطلاعات با تست های بنچ مارک مطابقت نمی کند.
• Intel Atom :این پردازنده نیز در تعداد کمی از  تبلت ها و گوشی های هوشمند مانند ایسوس zenfone و نوکیا N1مورد استفاده قرار گرفته است. این پردازنده از معماری X86  استفاده می کند.

نتیجه گیری

فاکتورهای مختلفی در مورد عملکرد گوشی های هوشمند دخیل است. اما درک برخی از مشخصات و ویژگی هایی که بر روی گوشی ها و تبلت ها وجود دارد می تواند در انتخاب یک دستگاه مناسب به شما کمک کند.

ترجمه: زهرا کامران ور

مطالب مرتبط:

• ترفندهایی جالب برای قرار دادن امن گوشی هوشمند!
• راهنمای خرید گوشی های هوشمند
• با گوشی تلفن همراه خود بهترین عکس ممکن را بگیرید
• شارژر همه کاره – کوچکترین خروجی شارژ پرتابل
• چگونه گوشی اسمارت خود را به یک وب کم، تبدیل کنید
• پردازنده هاي دو هسته اي اينتل