يكى از بناهاى بسيار عظيم و باشكوه كه براى ساختن آن نيروهاى زيادى مصرف شده، و مصالح ساختمانى بسيار عظيم و فوق العاده در آن بكار رفته بناى ((تخت جمشيد)) است و شايد ده ها سال براى ساختن این بنای عظیم، معماران و كارگران زيادى بطورى پيگير مشغول بوده اند.

تخت جمشيد در 57 كيلومترى شيراز قرار دارد، از لحاظ عظمت و زيبائى، این بنا آنچنان باشكوه است كه هر بيننده را به حيرت مى آورد و انسان را در اين فكر فرو مى برد كه معناى آن چيست؟ و چرا آنهمه گنج ها و رنج ها نثار آن شده است ؟!
ما وقتى به اين واقعيت پى مى بريم، كه سفرى به تخت جمشيد داشته باشیم و از نزديك تالارهاى عظيم و كاخ هاى بزرگ و سردرها و پلكان ها و دالان هاى آن را ببينيم.
كورش كبير سر سلسله پادشاهان هخامنشى، نخستين پايتخت خود را در چمنزارهاى پهناور پاسارگاد بنا نهاد.

پاسارگاد نخستين پايگاه و پايتخت اولين امپراطورى جهان است كه از سيحون تا نيل و از درياى اژه تا گنگ امتداد داشت. وقتى كه كورش ‍كبير در صحراى خاورى درياى خزر درگذشت جسد او را به پاسارگاد آوردند و در آرامگاهى كه قبلا آماده شده بود قرار دادند، اينك قبر كورش در دشت مرغاب پاسارگاد در 134 كيلومترى شيراز، 77 كيلومترى تخت جمشيد مشهود و معروف است.

او در پاسارگاد كاخی بزرگ ساخت كه اكنون جز ستون هاى آن چيز ديگرى باقى نمانده است.
گسترش سريع امپراطورى هخامنشى باعث شد كه پايگاه ديگرى درست شود، وقتى كه داريوش كبير سومين پادشاه هخامنشى روى كار آمد، به بناى شهر ديگرى به عنوان پايتخت دست زد كه اكنون آن را تخت جمشيد مى گويند، و يونانيان آنرا پرسپوليس خوانده اند، داريوش ‍و سپس پسرش خشايارشا، در اين شهر كاخ هاى باشكوه ساختند كه اينك آثار آن ها بخوبى نمايانگر عظمت آن كاخ ها است.
بناى تخت جمشيد بسال 518 قبل از ميلاد شروع شده است، اين بناى عظيم باستانى پس از دوره هخامنشى چندان مورد توجه نبود تا آنكه كاوش هاى علمى و گسترده در اواخر قرن 15 ميلادى در مورد اين بنا شروع شد، و از اين تاريخ به بعد بود که مردم جهان متوجه اين آثار عظيم شدند.
براى پى بردن به عظمت اين بنا كافى است به طور فهرست، به ذكر آثار و مشخصات آن بپردازيم.

قسمت هاى مختلف تخت جمشيد از اين قرارند:

• پلكان ورودى
• دروازه خشايارشا معروف به دروازه همه ملتها
• پلكان شمالى آپادانا
• آپادانا
• پلكان شرقى آپادانا
• تالار شورا
• كاخ داريوش (تالار پذيرائى )
• كاخ خشايارشا(تالار پذيرائى )
• تالار صد ستون يا تالار تخت
• دروازه ناتمام
• منطقه نظامى
• تالار صد ستون
• تالار 99 ستون
• خزائن شاهى
• جبهه جنوبى صفه مشرف به دشت

صفه(صفه يعنى ايوان و شاه نشين) تخت جمشيد در حدود 450 متر درازا و 300 متر پهنا و تقريبا 18 متر ارتفاع دارد.
صفه را حصارى مستحكم در ميان گرفته، و در گوشه شمال غربى آن، پلكان تاريخى 106 پله اى به عرض تقريبا 8 متر واقع است كه به دروازه خشايارشا منتهى مى شود، اين دروازه داراى سه درگاه هر كدام به ارتفاع 11 متر است كه به جانب غرب و شرق و جنوب باز مى شوند، درگاه جنوبى رو به تالارى است كه از آنجا به كاخ آپادانا مى توان رسيد.

صفحه بعد >>