مديران بخوانند

در زندگي حرفه اي و كاري همين طور در گروه هاي مذهبي يا محلي، افراد، علاقه به تشكيل يك تيم دارند تا بر روي يك پروژه يا هدف خاص كار كنند. اما آيا همه كارها به صورت تيمي بهتر انجام مي گيرند يا كارهايي هستند كه اگر آنها را شخصاً انجام دهيم بهتر است.

هر كسي مي داند كه يك تيم كاري چيز خوبي است. مديران، علاقه به تشكيل تيم دارند و همه ی ما ارزش و هدف يك تيم را مي دانيم:

شعار معروف «همه ما از تك تك ما باهوش تريم» يا عبارت ديگر 3=1+1 در يك تيم كاري قابل انجام است را حتماً شنيده ايد. 

همه اين عبارات نشان از اين دارد كه چقدر به يك تيم كاري سازنده عقيده داريم و براي اين عقايد هم توجيهات فراوان داريم. اما بعضي مواقع پيش مي آيد كه در يك فعاليت مذهبي يا شغلي و … كارها به صورت فردي بهتر پيش مي رود. يعني مواردي وجود دارد كه انجام امور به صورت فردي بهتر انجام مي گيرد. براي بررسي بيشتر ابتدا به توضيح انواع تيم هاي موجود مي پردازيم.

دو گونه پايه براي تيم ها

براي سهولت بحث ابتدا همه تيم ها را به دو گروه پايه تقسيم مي كنيم: تيم هاي بسكتبالي و تيم هاي دو و ميداني.

تيم هاي بسكتبالي

تيم هاي بسكتبالي (مي توانستيم آن را تيم هاي فوتبالي، واليبالي و … هم بناميم.) تيم هايي هستند كه ماهيت آنها ايجاب مي كند هر كسي به عنوان واحد به وظيفه خود عمل كند. در تيم هاي بسكتبال يا تيم هايي از اين قبيل بازيكنان به يكديگر وابسته اند. در هر لحظه از مسابقه، براي رسيدن به موفقيت بايد كل تيم با نظم و هارموني نسبت به هم عمل كنند.

نقش هر بازيكن با موقعيتي كه براي او در نظر گرفته شده است تعيين مي شود كه البته اين موقعيت با توجه با توانايي هاي ذاتي بازيكن و مهارت هاي او تعيين مي شود. هر چند در حين بازي ممكن است شرايطي پيش آيد كه يك بازيكن نقش ديگري را هم به عهده گيرد. در يك تيم خوب، اين نوع بازيكنان انعطاف پذيري لازم را براي ايفاي نقش ديگران را نیز دارند. زيرا آنها مي دانند بدون كار كردن با يكديگر به هدف خود يعني پيروزي نمي رسند. ماهيت مسابقه يا فعاليت است كه انعطاف وابستگي بين اعضاي تيم را تحميل مي كند.

تيم هاي دو و ميداني

در مقابل، تيم هاي دو و ميداني هستند كه به جز چند رشته محدود، شركت كنندگان به طور مستقل عمل مي كنند.

كار پرتاب كننده نيزه با كار يك دونده كاملاً غير مرتبط هستند و به يكديگر بستگي ندارند، يا يك پرنده ارتفاع كاري با دونده دو استقامت ارتباطی ندارد. به عبارت ديگر اگر دونده ما خوب يا بد عمل كند تأثيري روي عملكرد پرنده ارتفاع ندارد. ولي در پايان رقابت ها اگر امتيازات و مدال ها به اندازه كافي خوب باشند اين تيم برده است. اين گونه تيم ها در شرايطي موفق هستند كه هر كدام به تنهايي بتوانند كار خود را به درستي انجام دهند ولي همه آنها يك هدف مشترك دارند و آن، بردن تيم است.

آن ها مي توانند احساس تعلق به تيم داشته باشند و مي توانند به عضويت در اين گروه افتخار كنند. آن ها مي دانند كه مي توانند بيش از اين موفق باشند اگر هر كس به تنهايي بيشتر سعي كند و موفق تر باشد.

 مي توانند يك هدف مشترك داشته باشند. اما اساس رابطه آن ها نمي تواند مانند يك تيم بسكتبالي باشد.

اين حرف ها چه معنايي دارند.

در سازمان ها احتمالاً هر دو نوع تيم مورد بحث در بالا وجود دارد. ما تيم هايي داريم كه عملكرد هر يك از آن ها در عملكرد ديگري وابسته است به طوري كه عملكرد يك فرد مستقيماً بر عملكرد ديگري در همان سيستم تأثير مي گذارد و كارها و افراد به شدت به يكديگر وابسته اند.

ما هم چنين تيم هايي داريم كه مانند تيم هاي دو و ميداني عمل مي كنند. در اين حالت افراد به سمت يك هدف و مأموريت مشترك پيش مي روند. اما اعمال آن ها به آن شدت تيم هاي بسكتبالي به يكديگر وابسته نيست.

اما تجربه نشان داده است كه ما تمايل داريم همه تيم ها را از نوع بسكتبالي بدانيم.

اما چه بايد كرد؟

اگر شما رهبر يك گروه يا تيم يا فقط عضوي از آن هستيد بايد بتوانيد اين تفاوت را تشخيص دهيد. مشخص كنيد تيم شما (يا تيمي كه در آينده تشكيل خواهيد داد) چه نوع تيمي است.

هر گاه مشخص شد كه تيم شما چه نوع تيمي است آن گاه مي توانيد انتظارات از هر شخص و وظايف او و خود را تعيين كنيد. شما مي توانيد برنامه هاي مناسب آموزشي براي ساخت و توسعه تيم طرح ريزي كنيد.

دانستن اين كه چه نوع تيم يا گروهي هستيد اولين قدم براي كمك به افراد براي ساختن يك تيم موفق است.

اما شايد در عمل اين گونه نباشد، شايد به تيم احتياجي نباشد، شايد تيم شما مخلوطي از اين دو نوع تيم باشد. نظر شما چيست؟

علی یزدی مقدم