لجن کیسه صفرا چیست؟

می توانید از لغت مناسب لجن صفراوی، به جای لجن کیسه صفرا، استفاده کنید. ماده غلیظی که می تواند حاوی سنگ های ریز کلسترولی، همین طور سنگریزه های کریستالی از صفرا باشد. قطر این سنگریزه های میکروسکوپی می تواند به بیش از دو و نیم سانتی متر برسد. لجن صفراوی شرایطی است که تنها سنگ های میکروسکوپی و کریستالی دیده می شود. با این حال در بیشتر نمونه ها، لجن صفراوی تبدیل به سنگ کیسه صفرا نمی شود و در کیسه صفرا حل می شود یا دفع می گردد.

لجن صفراوی ماده ای طبیعی است که در سونوگرافی تشخیص داده می شود و محتوای رسوبات و ذرات ریز بیلی روبینات کلسیمی و کریستال های کلسترولی است. در کنار آن ها مخاط یا ماده لزج نیز وجود دارد. گویا لجن صفراوی مشکل ساز نیست مگر این که در زمان طولانی وجود داشته باشد. همین طور بیش از اندازه و ماندگار، دارای ذرات کلسترولی باشد که شاید سبب شکل گیری سنگ صفرا شود.

صفرایی که در کبد تولید می شود، در کیسه صفرا انباشته و به هنگام هضم غذا از آن خارج می شود. صفرا به خصوص در هضم چربی ها موثر است. بیشتر بیمارانی که مبتلا به سنگ کیسه صفرا هستند، سنگ کلسترولی دارند. اما لجن کیسه صفرا از بیلی روبینات کلسیمی و کلسترول تشکیل می شود.

بالا رفتن مقدار کلسترول در صفرا، چاقی، فقدان فعالیت فیزیکی، دیابت ها و مشکلات کبدی فاکتورهایی هستند که خطر سنگ کیسه صفرا را افزایش می دهند.

علت لجن صفراوی چیست؟

کیسه صفرا دائما صفرا را غلیظ می کند. شاید رسوبات بیلی روبین کلسیم و کلسترولی به سبب از دست رفتن آب صفرا باشد. در همین زمان، مخاط با رسوبات مخلوط می شود و در کیسه صفرا تجمع می یابند. البته بدانید که فرایندهای بدن در جهت صاف کردن کیسه صفرا حرکت می کند.

لجن صفراوی ممکن است در بارداری مهم تر باشد، چرا که در این دوران، مصرف غذا بیشتر از حد معمول، تندتر خوردن و ویار به غذاهایی خاص، وجود دارد.

این مورد در افرادی که قادر به خوردن نیستند و تغذیه داخل وریدی دارند نیز دیده می شود. در این موارد، صفرا به اندازه معمول از کیسه صفرا دفع نمی شود.

چون که کیسه صفرا پیوسته در کبد تولید می شود، کیسه صفرا بایستی صفرا را غلیظ کند تا با توجه به ظرفیت محدود کیسه، بتواند مقدار بیشتری در خود ذخیره کند. تجمع بیشتر از حد معمول این ماده به علت تغییر ظرفیت حل کردن صفرا، منجر به تشکیل رسوباتی می شود که لجن صفراوی نام دارد. البته دلایل دیگری مثل گرفتگی صفرا نیز می تواند داشته باشد.

علایم لجن صفراوی چیست؟

معمولا هیچ علامتی که مستقیما وابسته به حضور لجن صفراوی باشد وجود ندارد. با این حال، اگر منجر به شکل گیری سنگ های کلسترولی شود، علائمی ظاهر می شود.

نخستین سنگ های مجاری صفرا، به رنگ قهوه ای که اغلب همراه با باکتریها یا عفونت های انگلی هستند.

درمان لجن صفراوی چیست؟

درمان مشخصی برای لجن صفرا وجود ندارد.

لجن کیسه صفرا معمولا قبل از سنگ شکل می گیرد. اگر تجمع کلسترول در کیسه صفرا زیاد باشد، ابتدا لجن شکل می گیرد. اگر وضعیت تجمع کریستال های کلسترولی بیشتر شود منجر به سنگ کیسه صفرا می شود. همچنین لجن می تواند سبب التهاب و درد شود که به تشخیص پزشک کیسه برداشته می شود.

اگر سابقه سنگ صفرا دارید و سنگ ها مجرای صفراوی را مسدود کرده اند یا باعث عوارض و پیچیدگیهایی شده است، احتمالا پزشک تصمیم می گیرد که با عمل جراحی، کیسه صفرا را خارج کند.

غذاهایی که مصرف آنها در بیماری لجن صفرا ممنوع می باشد

اکثر مردم کیسه صفرا را تا زمانی که دچار نقص و عیبی شود، نادیده می گیرند. کیسه صفرا، کیسه کوچکی در زیر کبد است که صفرا در آن جمع می شود. صفرا عصاره لازمی برای بدن است که برای هضم چربی غذاها به کار می رود. صفرا شامل ترکیبی از کلسترول، نمک و دیگر مواد است.

زمانی که غذایی می خورید، کیسه صفرا منقبض می شود و جریانی از صفرا را به داخل روده سرازیر می کند. برخی بیماری ها مانع از عملکرد کیسه صفرا می شوند. اگر لجن صفراوی دارید، احتمالا پزشک به شما توصیه می کند که از خوردن برخی غذاها اجتناب کنید تا نتیجه بهتری کسب کنید.

رهنمودهای غذایی

داشتن مشکلاتی در کیسه صفرا می تواند توانایی هضم چربی را کمتر کند. پزشکان رژیم غذایی را سفارش می کنند که چربی به طور کلی در آن محدود شده است تا اثرات جانبی هضم چربی مثل گاز معده، یبوست و اسهال کاهش پیدا کند.

بیشتر بیماران کیسه صفرایی می توانند حدود 50 گرم چربی را در روز تحمل کنند. بنابراین در رژیم غذایی خود بیشتر سبزی ها، میوه و تمامی غلات را بگنجانید.

خوراکی هایی که باید از خوردن آنها اجتناب کنید

آووکادو، نارگیل، زیتون ها و هر خوراکی که برای آماده شدن نیاز به کره، روغن یا سس دارد، کلیه لبنیات پر چرب، گوشت های فراوری شده یا چربی دار، غذاهای دریایی کنسرو شده با روغن، آجیل و کره دانه ها مثل کره بادام زمینی، سوپهایی که خامه دارند، جیپس ها، بیشتر پنکک ها و کلوچه ها، مافین (نوعي‌ شيريني‌ يا كلوچه‌ كه‌ گرماگرم‌ باكره‌ مي خورند)، بستنی، دسرهای پرچرب و به طور کلی کلوچه ها. همین طور مراقب غذاهای سرخ کرده، شیرینی های رولت، نان پنیری، بیسکویت ها، اگ نوگ (مخلوط زرده تخم مرغ و شیر)، شکلات، بیشتر آب نبات ها، سر شیر و نوشیدنی های حاوی قهوه پر چرب و گرانولا (صبحانه ای که از ترکیب دانه ها، آجیل ها و میوه خشک شده است) باشید.

رژیم غذایی مناسب برای بیماران لجن صفراوی

اگر باردار هستید و یا به سرعت وزن کم کرده اید، احتمال دارد در خطر ابتلا به لجن صفراوی قرار داشته باشید، این لجن که در انتهای کیسه صفرا تجمع می یابد می تواند سبب مشکلات جدی کیسه صفرا شود. احتمالا رژیم غذایی کم چرب که پزشک توصیه می کند تا حد زیادی به لجن صفراوی کمک می کند.

برچسب خوراکی که می خواهید بخورید را نگاه کنید و آنهایی را انتخاب کنید که کمتر از 3 گرم چربی در آن خوراکی به کار برده شده باشد. همین طور برچسب هایی که گزینه “کم چرب” دارند را انتخاب کنید مثل لبنیات کم چرب

نانهای تمامی غلات، حبوبات، تمامی میوه ها و سبزیجاتی که در لیست بالا “خوراکی هایی که باید اجتناب کنید” ذکر نشده باشند، چیپس های کبابی شده و ذرت بدون کره را میل کنید. اگر میل زیادی به خوردن شیرینی دارید، به مقدار کمی آبنبات سفت، ژله، ژلاتین مزه دار شده، بستنی میوه ای یا لیموناد مصرف کنید.

پزشک معمولا رژیم غذایی کم چربی و کم کلسترول را توصیه می کند تا به درمان لجن صفراوی کمک کند و در افرادی که می خواهند از خطر پیشگیری کنند نیز این توصیه داده می شود.

منابع حیوانی مثل گوشت و لبنیات پر چرب را کاهش دهید. گوشت گاو و جوجه را کمتر مصرف کنید. از شیر خامه و چربی گرفته و بستنی و پنیرهای کم چرب استفاده کنید. برای شروع رژیم می توانید به جای استفاده از کره های حیوانی از مارگارین که بر پایه روغن گیاهی است استفاده کنید.

پیشنهادی برای بهبود کیسه صفرا اینکه اسیدهای چرب امگا 3 که در روغن ماهی و گردو یافت می شود به نظر می رسد برای خالی کردن این کیسه از صفرا کمک کند که این امر از تشکیل لجن صفراوی جلوگیری می کند. به علاوه چربی های اشباع شده مثل چربی هایی که در روغن کانولا و روغن زیتون یافت می شود می تواند کمک کننده باشد.

فیبرها به خالی کردن کیسه صفرا و پیشگیری از تشکیل لجن کمک میکنند. بنابراین مقدار زیادی فیبر در رژیم خود وارد کنید.

اگر خیلی سریع وزن کم کرده اید، در معرض خطر لجن صفراوی قرار دارید، بنابراین برای پیشگیری از لجن صفراوی باید از رژیم های سخت گیرانه ای که زود گذر هستند و با شکست مواجه می شوند خودداری کنید در چنین رژیم هایی در هر هفته یک تا 2 کیلوگرم وزن کم می کنند.

ترجمه: سمیه مظفری