معرفی درخت پالونیای شهبانو یا درخت شاهزاده خانم

پالونیا درختی است که سریع رشد می کند، بسیار شکوفا می شود و بذرها را در همه جا پخش می کند.

آشنایی با درخت پول ساز پالونیای شهبانو

نام فارسی: پالونیای شهبانو یا درخت شاهزاده خانم

نام علمی: Paulownia tomentosa

خانواده: گل‌میمون یا اسکروفولاریاسه، پالونیاییان

دسته: درختان

نوع گیاه: چند ساله

هرس: لازم دارد

نور: خورشید دوست

نیاز آبی: حداقل آب

به درخت پالونیای شهبانو، درخت شاهزاده خانم  نیز می گویند. این گیاه در مناطقی از ایالات متحده رشد می کند. تشخیص و شناسایی درخت پالونیا ساده است – این درخت دارای گل های صورتی مشخص و معطر است، خوشه‌های گل ایستاده به رنگ ارغوانی روشن با گل‌ های بسیار خوشبو به رنگ سفید آبی که در اردیبهشت ماه ظاهر می‌شوند. که به شکل قائم و عمودی شکوفا می شوند و یادآور گل های گل انگشتانه است. گل ها به صورت خوشه ای تا ارتفاع 30 سانتی متر رشد می کنند. گسترش برگ های درخت شاهزاده خانم به عرض 60 سانتی متر می رسند.

پالونیا از درختان خیلی مناسب برای جنگل کاری سریع، توسعه فضای سبز شهر و روستا و کشت توأم با انواع گیاهان زراعی رایج است. برگ‌ها در درختان جوان بزرگ و با دمبرگ‌های بلند می‌باشد. گل آذین خوشه مرکب و گل‌ها به رنگ ارغوانی و صورتی هستند، میوه کپسول و بذرها ریز و بالدارند و به وسیلهٔ باد پراکنده می‌شوند که این بذرها عامل مهاجم بودن درخت محسوب می‌شوند و برای استفاده تجاری از این درخت باید بذرش عقیم سازی شود و اصلاح نژاد شود تا در برابر تنش‌های دمایی مقاوم تر شود و چوب دهی بهتری داشته باشد. پالونیا درختی خزان پذیر بوده که گل‌ های خوشبو زیبایی دارد. این درخت زمانی که در گل کامل است، تماشایی ست چوب این درخت بسیار سبک و نرم می‌باشد.

پالونیا دارای پوست خاکستری، قهوه ای یا سیاه است که بر روی پوست آن در درخت های جوان عدسک هایی وجود دارد. شاخه‌ های جوان از کرک‌های غده ایی پوشیده شده ‌اند و رشد شاخه ‌ها به صورت انشعابات دو شاخه ایی کاذب است. پالونیا تا ارتفاع 10 تا 25 متر رشد می کند، با برگ های بزرگ قلبی شکل تا پنج لوب که به صورت جفت مخالف روی ساقه قرار گرفته اند. پالونیا تحمل آلودگی را دارد و با انواع خاک سازگاری دارد به همین دلیل از نظر اکولوژیکی به عنوان یک گیاه پیشگام عمل می کند. برگ های غنی ازت آن علوفه خوبی فراهم می کند و ریشه های آن از فرسایش خاک جلوگیری می کند. برای پالونیا بهتر است که سایه بانی برای درختان دیگر باشد و در سایه درختان دیگر نمی تواند رشد کند. همین طور توانایی دارد درون شکاف های کوچک در پیاده روها و دیوارها رشد کند.

شرایط مورد نیاز برای پرورش پالونیا

دما

پالونیا می تواند با طیف گسترده ای از دما سازگار شود. رشد گیاه در بهار زمانی که دمای خاک به 15 تا 16 درجه سانتی گراد می رسد شروع می شود و دمای مطلوب و مناسب رشد حداکثری گیاه در محدوده 24 تا 33 درجه سانتی گراد است.

خاک

پالونیا گونه ای بسیار سازگار است و در انواع مختلف خاک به خوبی رشد می کند. مناسب ترین و توصیه شده ترین آن ها خاک های سبک، زهکشی شده و ماسه ای با شیب یا بدون شیب است. بیشتر توصیه می شود خاک های با زهکشی عمیق با pH از 5.0 تا 8.9 باشد. از خاک های رسی، سنگی و خیس شده خودداری کنید. خاک هایی که از بیش از 25٪ خاک رس و تخلخل زیر 50٪ تشکیل شده باشد برای پالونیا توصیه نمی شود. پالونیا شوری بیش از 1٪ را تحمل نمی کند. گیاهان جوان پالونیا وقتی که عمق خاک حداقل 1.5 تا 2 متر باشد، رشد خوبی دارند.

بارندگی، آبیاری

خاک و رطوبت هوا برای رشد پالونیا بسیار مهم است. اگر میزان بارندگی سالانه زیر 100 میلی متر در ماه کاهش یابد، آبیاری اضافی لازم است. اگر بارندگی ماهانه زیر 50 میلی متر باشد، آبیاری در سال های بعد مورد نیاز است.

درخت پالونیا را به طور منظم آبیاری کنید – حداقل یک بار در هفته در فصل رشد. این درخت شرایط خشکسالی را تحمل می کند اما در صورت مرطوب بودن خاک از سلامت و تولید بیشتری برخوردار است.

آبیاری ناکافی، رشد را کُند می کند اما گیاه را از بین نمی برد. آبیاری برای رشد مطلوب در ماه های اول رشد بسیار مهم است که آن ها را با هر هفته 20 لیتر در گیاه آبیاری کنید. خوب است که مقدار کافی آبیاری در دو زمان برابر تقسیم و توسط سیستم آبیاری قطره ای اضافه شود. استفاده از فناوری آبیاری قطره ای هنگام توسعه مزارع تجاری برای پالونیا توصیه می شود.

باد

کاشت پالونیا در مناطقی که باد شدید به بیش از 28 کیلومتر در ساعت نمی رسد، مناسب است. وقتی در محل کاشت، باد شدیدتری وجود دارد، باید در طول سال اول که درخت هنوز جوان است، تا زمانی که ساقه چوبی قوی تشکیل شود، حصار چوبی یا سنگ چینی قرار داده شود. سرعت باد برای گیاهان جوان بیش از 45 کیلومتر در ساعت خطرناک است و باید از کاشت این درخت در چنین مناطقی جلوگیری شود.

کوددهی

كمپوست یا کود ارگانيك را به صورت کود گیاهی در لايه اي به عمق 2 تا 5 سانتی متر دور درخت اضافه كنيد تا در صورتي كه در منطقه خشكي زندگي مي كنيد، به زمين در حفظ رطوبت كمك كند. با گذشت زمان، کود گیاهی به بهبود بافت خاک نیز کمک خواهد کرد. مراقب باشید که کود گیاهی را مستقیماً روی پایه درخت انباشته نکنید زیرا باعث پوسیدگی آن می شود.

در حالی که درخت هنوز جوان است یک یا دو سال اول، هر بهار یک بار کوددهی کنید. پس از شروع رشد زیاد درخت، کوددهی را متوقف کنید. اگر درخت شما در یک منطقه باد خیز قرار دارد استفاده از کود گیاهی یک ضرورت است نه یک گزینه.

اگر برگ های بزرگ را بر روی گل ها ترجیح می دهید، درختان را سالیانه یا هر سال در اواخر زمستان یا اوایل بهار ببُرید. برای رسیدن به هدف مشابه می توانید شاخه ها را فقط به سمت تنه درخت هرس کنید.

در هر شاخه یا برگ که یک پوشش سفید و پودری روی برگ و ساقه مشاهده کنید، به نظر می رسد پالونیا به قارچ کپک پودری آلوده شده است، با فشار قوی آب را اسپری کنید، اگر اسپری آب موثر واقع نشد با روغن باغبانی، قارچ کش ضد باکتری باسیلوس، روغن نئم یا یک قارچ کش صابونی مسی اسپری کنید و پس از سم پاشی درخت، وسایل خود را با پنبه آغشته به الکل تمیز کنید.

قسمت های پوسیده، نواحی کوچک خشک شده روی شاخه ها یا شاخه های درختان جدید پالونیا را با شاخه چین یا قیچی مخصوص باغبانی قطع کنید. سالم نگه داشتن درخت شاهزاده خانم بهترین راه پیشگیری از نابودی درخت است.

آماده سازی محل کاشت درخت پالونیا

معمولاً پالونیا در بهار و اواسط تابستان بسته به مرحله رشد کاشته می شود و دامنه های شیب دار افقی یا جنوبی را ترجیح می دهد. همه درختان جوان پالونیا باید از حیوانات علف خوار محافظت شوند. عملیات آماده سازی محل کاشت درخت به ناهمواری و پوشش گیاهی محل کاشت بستگی دارد. مزارع و چمنزارهای قدیمی به طور معمول برای کنترل و حذف علف های هرز نیاز به علف کش دارند. هنگامی که علف های هرز در اوایل بهار قوی هستند، برای جلوگیری از تماس با ساقه درخت، باید با دقت علف کش مناسب استفاده شود.

اگر مزارع برای کشاورزی مورد کشت قرار نگیرد و خاک نیز زیر کشت نباشد، لازم است آن را عمیقاً شخم بزنید (حداقل 40-60 سانتی متر). اگر خاک سنگین تر و دارای خاک رس است، باید عمق آن را تا 80 سانتی متر شخم بزنید. پس از شخم زدن زمین، باید آن را با چنگک زمین صاف کن، یکدست کرد. پس از آن عملیات شیار زنی و ایجاد سوراخ برای کاشت در نظر گرفته می شود. بسته به کیفیت خاک، خاک با کود یا کودهای مختلف غنی می شود.

تراکم پالونیا برای تولید چوب

هنگام ایجاد مزارع پالونیا برای تولید چوب، طرح کاشت با 4×4 ،5×5 یا 5×4 متر بین درختان توصیه می شود که به معنی 500 یا 600 درخت در هکتار است.

تراکم بیش از حد منجر به رقابت بین درختان و کاهش رشد آن ها پس از 3 تا 4 سال اول می شود و منجر به اثر تجاری نمی شود. تراکم کمتر از حد مجاز، منجر به رشد سریع تر می شود که کیفیت چوب را کاهش می دهد.

برای عملکرد موثر توصیه می کنیم درختان با تراکم بالاتری نسبت به آن چه برای تولید چوب استفاده می شود، کاشته شوند. تراکم باید بین 3500 تا 10000 بوته در هکتار باشد که بستگی به دوره گردش برای جمع آوری زیست توده (وزن کل ارگانیسم در یک واحد مشخص شده از منطقه) دارد که با اهداف زیست توده (پلت ها، چیپ ها، اتانول زیستی ، علوفه) و ماشین آلات برداشت بسیار مرتبط است.

مراقبت از یک مزرعه پالونیا

اگر پالونیا برای تولید چوب با ارزش کاشته شده باشد، برای دستیابی به موفقیت مطلوب در کاشت باید برخی از توصیه های پرورش را در نظر گرفت.

ترویج رشد تنه راست و مستقیم پالونیا

1. کاهش قطع پالونیا پس از سال اول

پالونیا این ویژگی را دارد که بخش زیادی از منابع رشد خود را در گسترش سیستم ریشه خود در سال کاشت صرف می کند. رشد ساقه اصلی نسبت به توان گیاه نادیده گرفته می شود. فیزیولوژی تنه اصلی برای به دست آوردن حداکثر رشد و تشکیل چوب با کیفیت بسیار مهم است. با ساقه اصلی سال اول، این دو هدف به طور همزمان قابل دستیابی نیستند. برای رشد بهینه گیاه، توصیه می شود که ساقه های پالونیا را در سال دوم هرس کنید. در سال اول گیاه باید ابتدا ریشه های خود را ایجاد کند. ساقه آن زمانی که قطع می شود و مجدد رشد می کند، نسبت به ساقه اولیه ضخیم و محکم نیست. با توجه به ارزش تولید چوب پالونیا، این مطلب باید مد نظر گرفته شود.

بنابراین پائولونیا را می توان قبل از دومین سال رشد، هم سطح زمین قطع کرد. با شروع فصل رشد جدید، ساقه از ساقه اصلی و پایه شروع به رشد می کند و به سرعت از نظر ضخامت و ارتفاع از گیاه قبلی فراتر می رود. آن قادر است آب و مواد مغذی کافی برای رشد پالونیا را از طریق قطر بزرگتر ساقه قبلی به طور کامل مورد بهره برداری قرار دهد. به طور معمول، این ساقه به ارتفاع حدود 3 تا 4 متر می رسد که با رشد کاملاً مستقیم و کمبود شاخه مشخص می شود و در نتیجه شکل گیری چوب با ارزش در قسمت تنه آن را تضمین می کند. حتی اگر پالونیا رشد بسیار قابل ملاحظه ای را در سال اول ایجاد کرده باز هم کاهش برش توصیه می شود. خطاهای تنه و کاهش رشد به دلیل عدم انجام برش فقط در زمانی قابل تشخیص است که اصلاح آنها به طور کلی با ضرر و زیان قابل توجهی همراه باشد.

2. شاخه های یخ زده پالونیا در زمستان

حتی در مناطقی که زمستان نسبتاً معتدلی دارند، معمولاً 10-15 سانتی متر از شاخه ها یخ می زند. دلیل این امر این است که پالونیا به دلیل فیزیولوژیک قادر نیست تا انتهای فصل رشد بافت جوان خود را به اندازه کافی تبدیل به چوب کند.

سرما نوک شاخه های در حال رشد، به اصطلاح جوانه انتهایی را نیز منجمد می کند که این جوانه ها می تواند به صورت عمودی به سمت بالا رشد کند. با آغاز بهار، جوانه های جانبی از زیر قسمت یخ زده رشد می کنند. پالونیا دارای رشد دو شاخه است یعنی همیشه دو جوانه جانبی در دو طرف ساقه وجود دارد. هر دو جوانه به طور یکنواخت رشد کرده و به صورت شاخه های جانبی بیشتر در هوا رشد می کنند و باعث می شوند که تنه اصلی بیش از حد دراز و بلند نشود.

برای تولید چوب با کیفیت بالا ، یک تنه تا حد ممکن بلند و مستقیم مورد نیاز است. شبیه هرس شاخه های سال کاشت، نوک شاخه های یخ زده باید در بهار بریده شود و یکی از دو شاخه های جانبی جدید برداشته شود. پالونیا اکنون قدرت خود را برای تمرکز روی ساقه باقیمانده متمرکز می کند که به طور عمودی مشخص می شود و به شدت به رشد خود ادامه می دهد، بنابراین تنه از نظر طول درازتر می شود. این اقدامات حفاظتی باید تا زمانی که به ارتفاع ساقه مورد نظر برسد، انجام شود. معمولا، این برای سال دوم و در برخی موارد بعد از سال سوم لازم است.

3. حذف پوشش گیاهی

به خصوص در مرحله جوانی، پالونیا گیاه بسیار رقابتی و ضعیفی است. بنابراین باید اطمینان حاصل شود که هیچ پوشش گیاهی رقابتی و مزاحم در اطراف گیاه وجود نداشته باشد، به ویژه در طول 2 تا 3 سال اول رشد.

ترجمه: سمیه مظفری