بیماری زخم لوله گوارش شامل زخم دردناکی در لایه داخلی معده و یا در قسمت اول روده کوچک ایجاد می شود که به ابتدای روده کوچک، اثنی عشر می گویند.
عامل ایجاد زخم معده چه می باشد؟
یک علت مشخص را برای زخم معده بیان نکرده اند. با این حال واضح است که زخم معده به علت عدم تعادل بین مایع هاضمه در معده و اثنی عشر است. زخم معده به علت های زیر ممکن است به وجود بیاید:
- عفونت باکتری هلیکوباکتر. بر طبق نظر موسسه مایو، از هر 5 فرد بالغ جوان یکی دچار عفونت باکتریایی است.
- استفاده از داروهای مسکن ضد التهابی غیر استروئیدی مثل آسپرین، ناپروکسن، ناپروسین و خانواده ایبوپروفن مثل موترین، ادویل، میدول. حتی آسپرین های جدید که با پوشش بی ضرری تولید شده اند و آسپرین به شکل پودری نیز اگر به طور مداوم خورده شود باعث زخم معده می شود.
- سندرم الینر-الیسون که در آن اسید اضافی از لوزالمعده و معده تولید می شود.
علایم زخم معده چیست؟
زخم معده گاهی دارای علایم و گاهی بدون علامت است. علایم شامل موارد زیر می باشد:
درد سوزاننده و خورنده در وسط یا بالای معده در زمان بین وعده های غذایی یا در شب هنگام
احساس درد بیشتر با معده خالی
نفخ داشتن
سوزش معده
حالت تهوع و استفراغ
در برخی افراد ممکن است این علایم دیده شود:
داشتن مدفوع تیره یا سیاه که در نهایت منجر به دیدن خون در مدفوع می شود
استفراغ خونی که شبیه رنگ قهوه باشد
کم کردن وزن
درد در وسط یا بالای شکم
چرا باید علایم زخم معده را جدی گرفت؟
به هر صورت درد زخم معده تسکین پیدا می کند اما نباید نسبت به علایم هشدار دهنده آن بی توجه باشید. اگر زخم معده درمان و التیام نیابد، نشانه های زیر دیده می شود:
- خون ریزی که منجر به کم خونی می شود.
- سوراخی در دیواره معده ایجاد می شود.
- انسداد راه خروجی معده. با تورم و زخم راه عبور غذا از معده به روده کوچک مسدود می شود.
خوردن داروهای ضد التهابی می تواند باعث هر یک از نشانه های بالا شود بدون این که علایم هشدار دهنده ای داشته باشد. این خطر، افراد سالخورده ای که سابقه زخم معده دارند را بیشتر تهدید می کند.
زخم معده چه کسانی را بیشتر تهدید می کند؟
افرادی که مبتلا به باکتری هلیکوباکتر هستند.
افرادی که داروهای ضد التهابی ضد استروئیدی مثل آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن مصرف می کنند.
افرادی که سابقه خانوادگی زخم معده را دارند.
افرادی که بیماری های دیگری مثل مشکلات کبد، کلیه یا ریه دارند.
افرادی که سیگار می کشند یا نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند.
افراد 50 سال به بالا.
زخم معده چگونه تشخیص داده می شود؟
با شنیدن شرح حال بیمار، پزشک تشخیص زخم معده را می دهد. با این حال چند آزمایش تکمیلی دیگر انجام می شود. آزمایش خون، مدفوع یا تست تنفس، علت بیماری را مشخص می کند. در این مسیر، تست تنفس و آزمایش مدفوع دقیق تر هستند.
در تست تنفس، یک لیوان مایع محتوی مواد رادیواکتیو می نوشید. این مواد با هلیکوباکتر در معده واکنش می دهد و زمانی که فرد با مشکل زخم معده در پاکت یا کیسه مخصوص می دمد، این مواد رادیواکتیو به شکل دی اکسید کربن دیده می شوند.
روش دیگر، بافت برداری است که پزشک قسمت کوچکی از بافت که نزدیک زخم است را بر می دارد تا حضور هلیکوباکتر را ثابت کند یا این که از حضور سرطان مطمئن شود.
اگر پزشک صلاح دید آندوسکوپی را برای شما توصیه می کند. در آندوسکوپی، لوله باریک و انعطاف پذیری به کار می گیرند که در نوک آن دوربینی دارد و لوله را از راه گلو وارد لوله گوارش می کنند تا موارد غیر طبیعی را در لوله گوارش ببینند.
درمان زخم معده
درمان زخم معده شامل از بین بردن هلیکوباکتر پایلوری و کاهش مقدار اسید در معده است.
برای کشتن هلیکوباکتر پزشک ابتدا داروهای آنتی بیوتیک را برای یک دوره تجویز می کند و یا ترکیب آنتی بیوتیک و داروهای کاهنده اسید معده را در دوره کوتاهی تجویز می کند تا ببیند علایم بهتر می شود یا نه.
افراد مبتلا به زخم معده بایستی به عنوان مسکن استامینوفن را جایگزین آسپرین کنند، خوردن نوشیدنی های الکلی را کاهش دهند و سیگار کشیدن را کنار بگذارند.
ترجمه: سمیه مظفری
