تست آلکالین فسفاتاز (ALP) چیست؟

تست ALP برای تعیین چگونگی عملکرد کبد و کیسه صفرا انجام می شود.

خوردن غذا می تواند سطح ALP را تغییر دهد، بنابراین از شما خواسته می شود قبل از آزمایش، ناشتا باشید.

نیاز است خون گیری با جمع آوری یک نمونه کوچک از خون دست توسط یک کارشناس یا شخص آموزش دیده ای در آزمایشگاه انجام شود.

آزمایش آلکالین فسفاتاز (ALP) مقدار آنزیم آلکالین فسفاتاز را در جریان خون شما اندازه گیری می کند. آزمایش نیاز به خون گیری ساده دارد و اغلب جزو آزمایش های رایج و معمول در آزمایشگاه است.
سطوح غیر طبیعی ALP در خون، اغلب نشان دهنده مشکلی در کبد، کیسه صفرا یا استخوان ها است. با این حال، ممکن است سوء تغذیه، تومورهای کلیه یا یک عفونت جدی را نیز نشان دهند. محدوده طبیعی ALP از فردی به فرد دیگر متفاوت است و بستگی دارد به سن، گروه خونی، جنسیت و اینکه آیا شما حامله هستید یا نه.

آلکالین فسفاتاز چیست؟

آلکالین فسفاتاز یک آنزیم موجود در خون است. ALP به تجزیه پروتئین ها در بدن کمک می کند و بسته به اینکه مربوط به کدام منبع است، به شکل های مختلف وجود دارند. این آنزیم بیشتر در کبد تولید می شود، اما بعضی از آنها در استخوان ها، روده ها و کلیه ها نیز ساخته می شوند. در زنان باردار، ALP در جفت ساخته می شود.

چرا تست آلکالین فسفاتاز انجام می شود؟

تست ALP برای تشخیص این که کبد و کیسه صفرا چگونه کار می کند یا برای تشخیص مشکلات استخوانی انجام می گیرد.
کبد و کیسه صفرا
بررسی سطح ALP در خون، آزمایش معمول و رایجی برای بررسی عملکرد کبدی و کیسه صفرا است. در علائمی مانند زردی (زرد شدن پوست و چشم)، درد شکم، استفراغ و تهوع، ممکن است پزشک به مشکلات کبدی یا کیسه صفرا مشکوک شود.

تست ALP به تشخیص شرایط زیر کمک می کند:

• هپاتیت (التهاب یا عفونت کبد)
• سیروز (زخم کبد)
• کُله سیستیت (التهاب کیسه صفرا)
• انسداد مجاری صفراوی (از سنگ صفراوی، التهاب یا سرطان)
اگر داروهایی مانند استامینوفن (تیلنول) مصرف می کنید که ممکن است به کبد شما آسیب برساند، شاید تست ALP برای بررسی این آسیب انجام گیرد.
استخوان ها
تست ALP می تواند در تشخیص مشکلات استخوانی زیر کمک کننده باشد:
• راشیتیسم: نرمی استخوان ها به علت کمبود کلسیم، فسفات یا ویتامین D در کودکان
• استئومالاسی یا نرم استخوانی: نرم شدن استخوان به علت کمبود ویتامین D یا ناتوانی بدن در تجزیه مناسب ویتامین در افراد بالغ
• بیماری پاژه استخوان: اختلالی که باعث بروز مشکلات مهمی در تخریب استخوان و رشد دوباره می شود
آزمایش ALP همچنین می تواند در بررسی کمبود ویتامین D، حضور تومورها یا رشد غیرطبیعی استخوان موثر باشد. همچنین می تواند برای بررسی پیشرفت درمان برای هر یک از موارد ذکر شده استفاده شود.

برای آماده سازی قبل از آزمایش ALP چه باید کرد؟

بدیهی است که باید از دست شما خونگیری شود و نیاز به آماده سازی قبل از آزمایش ندارید. اگر نتایج غیرعادی باشد ممکن است پزشک مجددا آزمایش را تکرار کند و از شما می خواهد که 10 ساعت قبل از آن ناشتا باشید.
خوردن می تواند ALP را تحت تاثیر قرار دهد. داروها همچنین می توانند ALP را تغییر دهند؛ بنابراین در مورد هر نوع دارویی که مصرف می کنید به پزشک اطلاع دهید.

آزمایش ALP چگونه انجام می شود؟

یک کارشناس، پرستار یا شخص آموزش دیده در آزمایشگاه باید از بازوی شما خون گیری کند. این کار در مطب پزشک یا در آزمایشگاه باید صورت گیرد. پرستار یا کارشناس، پوست قسمت داخلی آرنج را ضدعفونی می کند. باند کشداری را بالای بازو می بندد تا خون در رگها پر شود. به کمک سوزنی، خون به داخل لوله کوچکی هدایت می شود. این کار سریع انجام می شود و درد یا ناراحتی کمی دارد.

آزمایش آلکالین فسفاتاز چه خطراتی را در بر دارد؟

خطرات بسیار کمی در خون گیری وجود دارد. شاید در اطراف سوزنی که در پوست وارد می شود، کبودی هایی ظاهر شود ولی با فشار دادن زخم می توان از این امر جلوگیری کرد. در موارد نادر، فلبیت (التهاب سیاهرگ) ممکن است ایجاد شود. اگر دچار این عارضه را شدید، تا زمانی که تورم کاهش یابد، از کمپرس آب گرم استفاده کنید. اگر دچار هر نوع اختلال خونی هستید حتما پزشک را قبل از آزمایش مطلع کنید.

نتیجه آزمایش چگونه تفسیر می شود؟

این کار فقط توسط پزشک انجام می شود و او پس از دیدن نتیجه آزمایش به شما می گوید که چه باید کنید.
سطح بالاتر از حد نرمال ALP
سطح بالاتری از حد نرمال ALP در خون شاید نشان از مشکلات کبد یا کیسه صفرا باشد. این مشکلات می تواند شامل هپاتیت (عفونت)، سیروز (زخم)، سرطان کبد، سنگ های صفراوی یا انسداد مجاری صفراوی باشد.
سطوح بالای ALP نیز شاید مربوط به مشکلات استخوانی مانند راشیتیسم، بیماری پاژه، سرطان استخوان یا غده پاراتیروئید فوق فعال است. در موارد نادر، سطح بالای ALP می تواند نشان دهنده نارسایی قلبی، سرطان کلیه، مونو نوکلئوز عفونی یا یک عفونت خون باشد.
سطح پایین تر از حد نرمال ALP
سطح ALP پایین تر از حد نرمال در خون نادر است، اما می تواند نشانه سوء تغذیه باشد که می تواند به علت بیماری سلیاک یا کمبود ویتامین ها و مواد معدنی باشد.

ترجمه: سمیه مظفری