وقتي كه به مشخصات فني يك دوربين ديجيتال نگاه مي كنيد يكي از اولين ويژگي هايي که مي بينيد عبارت است از aperture range يا maximum aperture.

 در اين مقاله ما aperture را گشادي يا گشادي لنز مي ناميم و اما وظيفه اصلي لنز يك دوربين جمع آوري نور است و گشادي لنز عبارت است از شعاعي از لنز كه باز مي شود و معمولاً اين گشادي به وسيله يك عنبيه كنترل مي شود. هر چه شعاع باز شدن لنز يا گشادي لنز بيشتر باشد، نور بيشتري به فيلم يا سنسور (اگر دوربين ديجيتال باشد) مي رسد.

گشادي (aperture) با F و يك عدد همراه آن مشخص مي شود مثلاً F2.8 يا F/2.8 .

هر چه اين عدد كوچك تر باشد شعاع باز شدن لنز يا گشادي آن بيشتر است.

امروزه در دفترچه راهنماي بعضي از دوربين ها به جاي مثلاً F2.8 آن را به صورت aperture2.8 بيان مي كنند. به هر حال در اصل مطلب فرقي نمي كند.

در عمل بسياري از دوربين هاي معمولي داراي گشادي لنز ثابت هستند ولي در دوربين هاي حرفه اي تر گشادي لنز داراي يك محدوده است بنابراين زماني كه مشخصات دوربين را مشاهده مي كنيد ممكن است به يكي از چند روش زير با آن روبرو شود.

Maximum Aperture*

يعني به سادگي بيان مي كند كه بيشترين گشادي لنز F2.8 است.

aperture Range*

يعني بيشتر و كمترين مقدار گشادي لنز را به شما داده است و مقدار گشادي آن بين اين دو عدد با مقادير استاندارد وجود دارد.

Maximum Wide – Angle،Telephoto Aperture*

يك لنز سريع داراي بالاترين ميزان گشادي لنز است براي دوربين هاي ديجيتال امروزي F2.4 و F2.0 و براي دوربين هاي داراي فيلم 35 ميليمتري F1.2 و F1.4  سرعت لنز بالايي خواهد بود.

يك محدوده Aperture خوب

تجربه شخصي بنده براي يك محدوده Aperture مناسب عبارت است از F1.8 – F16 كه شامل مقادير زير خواهد بود.

بين مقادير ماكزيمم و مينيمم 5 مقدار وجود دارد.

گشادي لنز و عمق تصوير

ما در اين باره صحبت كرديم اما احساس به وجود آمده در تصوير حاصل آن چيزي است كه اهميت دارد.

عمق تصوير فاصله اي است كه روي آن زوم (تمركز) مي شود.

زماني هست كه مي خواهيد از يك منظره عكس بگيريد در اين حالت مي خواهيد همه چيز چه دور و چه نزديك در تصوير شما باشد ولي زماني است كه مي خواهيد يك موضوع را از پشت زمينه جدا كنيد يا روي قسمتي از تصوير زوم شود و قسمت ديگر (كه مثلاً در پشت آن است) خارج از دامنه زوم باشد و  يك قسمت خاص از تصوير داراي وضوح و بقيه آن تار به نظر برسد.

يكي از راه هاي تأثير بر عمق تصوير، انتخاب Aperture مناسب است.

يك قانون تخميني اين است:

*يك Aperture بزرگ (يا F با مقدار كوچك) مثلاً F/2.8 براي به دست آوردن عمق كم تصوير (وضوح تصوير در فاصله كم) استفاده كنيد.

*يك Aperture كوچك (يا F با مقدار بزرگ) مثلاً F/8.0 براي به دست آوردن عمق تصوير بالا (وضوح تصوير تا فاصله دور) استفاده كنيد.

بزرگ ترين Aperture چيز به درد بخوري است چون به شما اجازه مي دهد نور بيشتري از لنز عبور كرده و به سنسورها برسد و بنابراين كمك مي كند تا شاتر سريع تر عمل كند و سرعت بالاي شاتر با عمق كم تصوير را مي دهد. تا تصاويري بگيريد با يك موضوع واضح و پشت زمينه تار.

كمترين Aperture هم چيز خوبي است. چون به شما اين امكان را مي دهد تا در يك روز آفتابي از شاتر با سرعت پايين استفاده كنيد و بدين وسيله حركت ها را به نمايش بگذاريد. مانند حركت آب در يك رودخانه يا حركت چرخ هاي اتومبيل در حال حركت. يك مزيت ديگر Aperture كوچك افزايش عمق تصوير است و مي توانيد با آن عكس هاي زيبايي از مناظر بگيريد، به گونه اي كه قسمت هاي دور تصوير واضح و شفاف همانند قسمت هاي نزديك آن به نظر مي رسند.

علی یزدی مقدم