آپادانا كاخ بزرگ مربع شكلى است به ضلع 85 متر با 36 ستون، دو راه پله، يكى در شمال و ديگرى در مشرق آپادانا قرار دارد كه با نقوش ماليات آوران تزيين شده است. در گوشه جنوب شرقى آپادانا، تالار شورا واقع است كه پلكان ورودى آن با نقوش برجسته، تزئين شده است .
سه درگاه تزئين شده و تالار مربع شكلى، با چهار ستون ديده مى شود و در مغرب تالار شورا قسمتى است كه به علت خرابى زياد، ناشناخته مانده است و باز در سوى مغرب كاخ داريوش، به نام كاخ تچر، تالارى با درگاه هاى تزئين شده، ايوان و تعدادى اطاق هاى كوچك واقع است.

در جنوب اين سه بنا، كاخ خشايارشا كه ساختمانش از لحاظ نقشه شبيه به كاخ تچر است با بالكونى مشرف به دشت قرار دارد، از آنجا پلكانى به حرم منتهى مى شود كه شامل ساختمان هاى هم شكل و درگاه هاى تزئين شده و دالانى است، اين بناها با خزانه شاهى مركب از چندين تالار هم شكل، تمام قسمت جنوبى صفه را تشكيل مى دهد.
گوشه شمال شرقى صفه، بيشتر به تالار تخت خشايارشا و يا كاخ صد ستون، اختصاص دارد، كه داراى سر در بزرگ، حياط، دالان و تزئينات بسيار بوده و از آن ها فقط پايه هاى ستون ها برجاى مانده است.

در مشرق صفه تالارى است داراى ايوان، و در جنوب تالار چندين اتاق ديده مى شود، بيرون صفه در ضلع جنوبى، مقبره ناتمام داريوش سوم (331 – 336 ق .م) قرار دارد، و در شمال غربى آثار پنجره اى با نقوش ‍ برجسته و نزديك آن، پايه و ستون هایى كه شايد بقاياى معبدى از عهد سلوكي ها باشد ديده مى شود، و در شمال شرقى، سردرى با تزئينات و در جنوب، پايه ستون ها، استخر و آثار يك كاخ با دالان و كتيبه اى از خشايارشا به سه زبان وجود دارد.
اين دورنمایی مختصر و فشرده از تخت جمشيد بود، مجسمه ها و عكس هاى مختلف و تزيين ها و نقش هاى برجسته و ظريف كاري ها، هر يك نياز به شرح هاى مفصلى دارد با توجه به اينكه آنچه گفته شد، از بقايا و خرابه هاى آنست و به اصطلاح يكى از هزار مى باشد.
آنچه كه در اينجا لازم به تذكر است اين است كه درباره اين بناى عظيم هر كسى يكنوع مى انديشد و قضاوت مى كند، فعلا آنچه ما در اينجا درصدد آن هستيم، عبرت از نكات تاريخى است، عبرت از اين نظر كه آيا ساكنان اين تالارهاى سنگى و عظيم و صاحبان اين همه تزئينات و نقش ها و آن همه تجملات چه مقدار از زمان در اين تالارها ساكن بودند؟ و با اين همه گنج ها و وقت ها كه صرف آن شده آيا براى صاحبانش، اقامتگاه هميشگى بود؟ يا عاريه اى؟ آرى آنچه كه جاويد و باقى مى ماند، عدالت و معنويت است خود حديث مفصل بخوان از اين مجمل.

برگرفته از کتاب داستان باستان، آية الله حسين نورى

مطالب مرتبط:

•  وصيت نامه داريوش
• ایوان مدائن یا آینه عبرت
•  دو عامل پیروزی اسکندر- حکایاتی از حکیم سعدی
•  نتیجه نیکوکارى – حکایتی از حکیم سعدی

<< صفحه قبل