معدن نایکا واقع در ایالت چیهواهوا مکزیک، معدنی فعال است که به خاطر کریستال های سلنیومی خارق العاده اش شهرت یافته است. این معدن همچنین دارای ذخایر سرب، روی و نقره نیز می باشد و شرکت اینداستریاس پنولز (بزرگ ترین تولید کننده ی سرب مکزیک) بانی آن است. حفره های کشف شده طی حفاری های معدن، دارای کریستال هایی از جنس سنگ گچ به قطر 2/1 متر و طول 15 متر بوده اند.
غار کریستال ها (همان نایکا) حدودا 300 متر زیر سطح سنگ آهک ورودی معدن می باشد. این حفره، کریستال های سلنیومی غول پیکری را در خود دارد که برخی از آن ها بزرگ ترین کریستال هایی هستند که تاکنون کشف شده اند (این کریستال ها از جریان مایعات هیدرو ترمال سرچشمه گرفته از حفره های ماگمای زیرین شکل می گیرند). این حفره، سال 2000، در حفاری های معدنچی ها در گسل نایکا کشف شد. فرایند های زمین شناسی که باعث تشکیل سرب و نقره می شوند، مواد خام کریستال ها را نیز شکل می دهند. معدنچی ها پیش از کشف این حفره نیز کریستال هایی بسیار کوچک تر را یافته بودند اما با پخش خبر این کریستال های غول پیکر، این پرسش برای زمین شناسان به وجود آمد که آن ها چگونه این چنین بزرگ شده اند.
رسیدن به ورودی این حفره با ون از دالان پیچ در پیچ معدن تقریبا 20 دقیقه به درازا می کشد. در سقف ون ها، صفحه نمایشی قرار دارد که در حین حرکت به سوی تاریکی و گرما، با پخش ویدئوهای مایکل جکسون، بازدیدکنندگان را سرگرم می کند. در بسیاری از معادن و غارها، دما سرد و ثابت می ماند اما در مورد نایکا، هرچه پایین تر رویم دما بالاتر می رود چراکه تقریبا 1 مایل بالاتر از سرچشمه ی ماگما قرار گرفته است. داخل غار، دما به 112 درجه فارن هایت و رطوبت به 90 تا 100 درصد می رسد (دمایی که ریسک ایست قلبی را بالا می برد). معمولا هنگامی که به ورودی غار می رسیم همه خیس عرق شده اند.
تدارک برای ورود به غار مانند مهیا شدن برای پیاده روی در فضاست. باید تی شرتی با چندین پاکت بزرگ یخ دوخته شده در قسمت پهلوها و کمر و پوششی دیگر برای محافظت از یخ در برابر گرما همراه داشت. گذشته از این ها لازم است جلیقه ی نارنجی رنگ مخصوص غار نوردی نیز پوشیده شود. دیگر وسایل مورد نیاز که باید با خود همراه داشت عبارتند از: کلاه ایمنی مجهز به چراغ قوه، ماسک تنفسی، دستکش، چکمه. باید خاطر نشان ساخت که حتی با داشتن تمام این تجهیزات، گرمای آن پایین بسیار طاقت فرسا و خطرناک بوده و اغلب گشت های به داخل غار نهایتا 20 دقیقه به درازا می کشند.
ستون های کریستالی آویزان از سقف غار بسیار زیاد هستند و برخی از آن ها چندین پا ضخامت دارند. روی سطح و دیواره ها نیز تکه کریستال های کوچک تری به چشم می خورند که بسیار برنده و شفاف هستند. حرکت در غار باید آرام باشد تا آسیبی به کریستال ها وارد نشود چراکه از جنس سلنیوم بوده، نرم و شفاف هستند و به راحتی با فشار پاشنه ی کشف یا حتی ناخن شکسته می شوند. همان طور که گفته شد با وجود بسته های یخ بازهم گرما و رطوبت بسیار آزاردهنده بود.
معماری کریستال ها منظم و قانون مند است؛ مولکول های جفت شده بر طبق قوانین سفت و سخت. کریستال ها همچنین بازتاب دهنده ی محیط خود نیز هستند. خوان مانوئل گارسیا روئیز، کریستال شناس اسپانیایی از اولین کسانی بود که سال 2001، کریستال های نایکا را مورد مطالعه قرار داد. گارسیا که شناخت بیشتری از کریستال ها داشت از نسبت های غول های نایکا حیرت زده شده بود. او و همکارانش با تحلیل حباب هایی گیر افتاده در مایع کریستال ها، پازل رشد عجیب آن ها را حل کردند. هزاران سال بود که آب زیر زمینی اشباع شده با سولفات کلسیم فیلتر شده در غار های نایکا از طریق جریان ماگمای زیرین خود گرم می شدند. به مرور که ماگما خنک می شود، دمای آب داخل غار در نهایت در حدود 136 درجه فارن هایت ثابت می شود. در این دما، مواد معدنی داخل آب به سلنیت تبدیل شده و مولکول های آن همچون آجر هایی کوچک به پایین خم می شوند و کریستال ها این چنین شکل می گیرند. در دیگر غارهای منطقه، دما نوسان داشته و یا محیط کم و بیش تفاوت هایی دارد که باعث کوچک تر شدن کریستال های آن ها می گردد. اما دما در غار کریستال ها، هزاران سال است که ثابت مانده است.
روی سطح زمین، آتشفشان ها فوران کرده و برگه های یخ، قاره ها را در می نوردند. نسل انسان ها می آیند و می روند. زیر آن اما، در سکوت و آرامش کامل، کریستال ها رفته رفته شکل گرفته و رشد می کنند. حدود 1985، زمانی که معدنچی ها با استفاده از پمپ های قوی آب را پمپ و ناخواسته غار را دگرگون می کردند، فرایند رشد را متوقف می ساختند.
امروزه، تیمی از دانشمندان و کاوش گران سرگرم پژوهش درون غار هستند و بر روی یک مستند کار می کنند. اشتین اریک لاوریتزن ، پروفسور زمین شناسی دانشگاه برژن نروژ، نمونه هایی از کریستال های غار را برای پیوند اورانیوم-توریوم با خود به آزمایشگاه آورده است. مطالعات نخستین او نشان می دهند که بزرگ ترین این کریستال ها حدود600 هزار سال عمر دارد. پنه لوپه بوستون دیگر پژوهشگر غارها و کارست ها (پدیده خوردگی و انحلال تودهسنگهای کربناته از قبیل آهک، سنگ گچ و دولومیت) است) بر روی احتمال وجود میکروب در کریستال ها تمرکز کرده است. در حباب های گیر افتاده در کریستال ها، دانشمندان گرده های گل را یافته اند که قدمتشان به 30 هزار سال پیش بر می گردد و این نشان می دهد که این بخش از مکزیک پیش از این پوشیده از جنگل بوده و نه صحرا.
یکی از خطراتی که این کریستال ها را تهدید می کند کلکسیونر هایی هستند که حاضرند هزاران دلار بابت آن ها پرداخت کنند. مالکان معادن برای جلوگیری از سوء استفاده ی این افراد درهای پولادین محکمی را در ورودی غار تعبیه کرده اند، اما چگونه می توان اطمینان حاصل کرد که این روش بتواند تا ابد جلوی آن ها را بگیرد.
تهدید دیگر کمبود آب است. هنگامی که غار پر از آب باشد، آب از تیغه های کریستال ها محافظت کرده و بقای آن ها را ممکن می سازد. اما اکنون که غار خالی شده و هوا در آن جریان دارد، ممکن است تیغه ها به مرور ترک خورده و به خاطر وزنشان بیفتند و یا در اثر گازهایی همچون دی اکسید کربن شفافیت و براق بودن خود را از دست بدهند. کمپانی پنولز خود را متعهد حفاظت از این غار می داند اما تمرکزش بر کریستال ها نبوده و عملیات های حفاری، و برداشت و کامیون هایی که گرد و غبار بر پا می کنند این گالری منحصر به فرد را تهدید می کنند. تیم های پژوهشی تلاش دارند تا کمپانی را متقاعد به حفاظت بیشتر از آنها کنند (لابی با میراث جهانی یونسکو)، اما تا کنون تلاششان بی ثمر بوده است.
ترجمه: میلاد خراسانیان
مطالب مرتبط:
- غار کریستالی در اسکفتفال ایسلند از زیبا ترین مناظر دیدنی جهان!
- دریاچه ی هیلی یر (دریاچه صورتی)، استرالیا
- قلعه ی نوی شواین اشتین
- مرکز بازرگانی دریم لند (شهر رویاها) اصفهان
- هواکاچینا
- پر بازدید ترین جاذبه های گردشگری دنیا 4
- راه رفتن با ایمان در کوه تی آن مِن در چین