بخش اول – آرامگاه مسروپ ماشتوتس
ارمنستان، کشوری کوچک در همسایگی شمال غرب ایران با مساحتی حدود 30 کیلومتر مربع و جمعیتی حدود 3 میلیون نفر که 1 میلیون و 200 هزار نفر آن در یروان پایتخت آن زندگی می کنند. برعکس تصوری که از نوپا بودن کشورشان می شود، ارامنه اولین مردمانی بوده اند که به مسیحیت گرویده اند.
به هر روی، نوروز امسال، فرصتی دست داد تا به این کشور زیبا سفری داشته باشم. اولین چیزی که در بدو ورود توجه را جلب می کرد، فرهنگ رانندگی آنها بود؛ ترافیکی وجود نداشت، رانندگان بسیار صبور بودند و هنگام عبور عابر، همگی ایست کامل می کردند تا عابران رد شوند (حتی در جاهایی که چراغ قرمزی وجود نداشت). مردمانش خونگرم بودند (مگر فروشنده ها و راننده های تاکسی که البته در بین آنها هم برخی با انصاف بودند). زبان دومشان روسی بود. مردم عامه انگلیسی را به هیچ وجه بلد نبودند یا خیلی ابتدایی، تنها در بانک ها، هتل ها و مراکز مخابراتی، افراد انگلیسی می دانستند.
بگذریم، صبح یک روز آفتابی و زیبا به همراه دوستی علاقه مند به گردشگری از یروان خارج شده و برای دیدن چند کلیسای قدیمی عازم شهرها و روستاهای کوچک تر شدیم.
چند کیلومتر آن طرف تر از شهر آشتاراک و در 25 کیلومتری یروان (پایتخت ارمنستان)، روستای اوشاکان در ایالت آراگاتسون واقع شده است که قدمتش به قرن پنجم باز می گردد. روستایی دیدنی با مردمانی خونگرم و طبیعتی سرسبز که جاذبه ی اصلی توریستی اش، آرامگاه مسروپ ماشتوتس، مخترع الفبای ارمنی است.
روستای اوشاکان
مسروپ ماشتوتس
تندیس مسروپ ماشتوتس در کنار آرامگاه وی در اوشاکان
مسروپ ماشتوتس، زبان شناس، خداشناس و سرودشناس ارمنی (زاده سال 362 – فوت سال 440) که شهرتش به خاطر ابداع الفبای نوین ارمنی در سال 405 پس از میلاد می باشد که گامی بنیادین در تقویت استقلال ارمنستان و پیوندی بین حکومت و ارامنه ی تحت امپراطوری بیزانتس و پرشن به شمار می آید. برخی از منابع، او را مبدأ الفبای گرجستان، قفقازی و آلبانیایی نیز می دانند.
ساخت کلیسای نخست و آرامگاه
سال 440 پس از میلاد، واهان، شاهزاده ی خاندان آماتونی مراسم تدفین مسروپ ماشتوتس را برگزار کرد و کلیسای کوچکی را به عنوان آرامگاه او بنا نهاد (سال 443)؛ مکانی که در قرن 18 تنها خرابه ای از آن مانده بود و بعدها در سال 1875 به دستور گورگ چهارم بود که کلیسای (باسیلیکا به معنای کلیسایی که سالن دراز مستطیل شکل دارند) مسروپ مقدس به جای آن ساخته شد (پایان ساختش سال 1879 بوده). در ساخت این کلیسای نو مردم محلی نیز کمک بسیار کردند.
نمای ورودی آرامگاه ماشتوتس مقدس
معماری این کلیسا
این کلیسا، منحصر به فرد ترین کلیسای ارمنستان است، از آن رو که برج ناقوس آن که سال 1884 ساخته شده و استایل و طراحی بدیعی دارد در هیچ کلیسای دیگری در ارمنستان دیده نمی شود و به نوعی نماد آرامگاه ماشتوتس می باشد.
نمای پشت کلیسای سنت مسروپ با برج ناقوس منحصر به فردش
ناقوس کلیسای سنت مسروپ ماشتوتس