زخم بستر
درمان زخم های بستر
زخم بستر زخمی است که به علت سایش و تماس طولانی مدت بیمار با رختخواب و بستر، بر روی پوست ایجاد می شود. زخم بستر معمولا در نقاط خاصی از پوست یا بافتهای زیر لایه رویی و بر روی برجستگی های استخوانی دیده می شود. معمول ترین محل هایی که دچار زخم بستر می شوند عبارتند از: استخوان خاجی، استخوان سه گوش انتهای ستون فقرات، پاشنه پا و کفل، البته زانوها، پشت کاسه سر یا جمجمه و قوزک پا نیز ممکن است درگیر شوند.
زخم بستر بر حسب پیشرفت آن به 4 درجه، تقسیم بندی می شود.
درمان زخم بستر معمولا با چند عمل بهبود می باید: تغییر منظم وضعیت بیمار، استفاده از تشک های مخصوص و پوشیدن لباس های است که فشار بر پوست را کم کرده و از پوست محافظت کند. در برخی از موارد، نیاز به جراحی است.
تیم مراقبت از بیمار
به علت عدم برخاستن و راه رفتن بیمار، زخم بستر مشکلات شخص را پیچیده تر می کند. بنابراین نیاز به تیمی است که دارای انواع تخصص های پزشکی، حرکتی و نظافتی باشد که به این تیم MDT گویند.
تیم MDT شامل:
- پرستار
- کارگر
- فیزیوتراپ
- متخصص درمان شناسی
- متخصص تغذیه
- کارشناس یا بهدار باتجربه در مدیریت زخم بستر
تغییر وضعیت بیمار
این مسأله بسیار مهم است که بیمار روی زخم یا حتی جایی که آماده زخم شدن است، نبایستی بخوابد. حرکت و تغییر وضعیت مرتب بیمار، از پیشرفت زخم جلوگیری می کند.
بعد از این که زخم بستر بیمار تشخیص داده شد تیم مراقبت طبق جدول زمان بندی کار خود را شروع خواهند کرد و طبق نظر آنها ممکن است بیماری نیاز به جابجایی و تغییر وضعیت هر 15 دقیقه داشته باشد ولی بیمار دیگری هر 2 ساعت نیاز به جابجایی باشد. شما جواب این سؤال ها را از تیم مراقبت بخواهید: طرز دراز کشیدن و نشستن صحیح بیمار، چگونگی تغییر وضعیت و حرکت بیمار، چگونه به بیمار کمک کنیم تا راه رود و این که تجهیزات مورد نیاز چه هستند و چگونه از آنها بایستی استفاده کرد.
تشک و بالشت
تشک و بالشت های ویژه ای وجود دارد که فشار را از روی قسمت های آسیب دیده بدن کاهش می دهد. همچنین تشک باید به گونه ای طراحی شده باشد که زخم در معرض جریان مداوم هوا قرار گیرد.
باند و کرم موضعی
باندهای مخصوصی وجود دارد که علاوه بر مراقبت از زخم، به سرعت بهبود آن نیز کمک می کند. مانند باندهای هیدروکلویید که دارای ژل مخصوصی است که سلول های پوست را برای نوسازی تحریک می کند و محیط اطراف زخم را خشک نگه می دارد. و باندهای الجینیت که از جلبک دریایی ساخته می شود و دارای سدیم و کلسیم است که سرعت التیام زخم را بالا می برد.
برخی کرمهای موضعی نیز وجود دارد که از آسیب بیشتر به بافت صدمه دیده جلوگیری می کند و زخم را سریعتر بهبود می بخشد.
آنتی بیوتیک
آنتی بیوتیک ها تنها برای زخم بسترهای عفونی تجویز می شود تا از انتشار عفونت به دیگر قسمت های بدن جلوگیری شود.
تغذیه
مکمل های غذایی ویژه ای مثل پروتئین، زینک و ویتامین C، باعث بهبودی سریعتر زخم می شود.
فقدان موادمعدنی ویتامین ها، باعث پیشرفت زخم بستر می شود. بنابراین برنامه روزانه مرتبی توسط متخصص تغذیه داده می شود.
جراحی زخم بستر
در برخی زخم ها، نیاز به برداشتن بافت مرده پوست از روی زخم است تا پوست برای نوسازی تحریک شود. اگر میزان بافت مرده کم باشد ممکن است با مصرف باند یا چسب های مخصوصی، برداشتن بافت مرده انجام شود. اما بافت مرده در سطح وسیع و زیاد نیاز به تجهیزات و روشهای ویژه ای دارد مانند خشک کننده پوست، استفاده از امواج رادیویی، لیزر، چاقو و انبر جراحی که بایستی از بی حسی موضعی زخم استفاده شود.
کرم حشره مخصوصی برای درمان وجود دارد که این کرم، بافت عفونی و مرده پوست را می خورد بدون این که به بافت سالم پوست آسیبی برساند.
در زخم بستر درجه 3 یا 4 بایستی جراحی انجام شود تا از بدتر شدن و پیشرفت صدمات جلوگیری شود. زخم را از بافت مرده تمیز می کنند و آن را می بندند و یا از دیگر بافتهای بدن برای جایگزین کردن قسمت آسیب دیده پوست استفاده می کنند. جراحی ممکن است با عوارضی همراه باشد مانند عفونت، مردن و از بین رفتن بافت جایگزین، ضعف عضلات، تاول، بازگشت و عود مجدد زخم، عفونت استخوان، خون ریزی داخلی، دمل و تشکیل لخته خون در عروق.
با وجود خطراتی که در بالا ذکر شد در برخی موارد چاره ای جز جراحی نیست وگرنه باعث عفونت خونی و قانقاریا می شود.
نظر شما چیست؟
پرسش های خود را در بخش پرسش و پاسخ مطرح کنید