انتشار یک مقاله ی جدید در 6 ژون درBMJ  تیتر خبری بسیاری از رسانه ها شد. طبق این مطالعه، ورزش به درمان افسردگی کمکی نمی کند. با این حال، این کار رسانه ها باعث ایجاد گمراهی در مردم شد زیرا محققان تاثیر ورزش بر روی افسردگی را مورد آزمون قرار نداده بودند.

در این مقاله کارهایی را که محققان انجام دادند و یافته های حاصل از این تحقیق را شرح می دهیم. متخصصان زیادی هستند که معتقدند ورزش به بیماران مبتلا به افسردگی کمکی نمی کند به خصوص اگر آنها دچار بیماری هایی مانند چاقی، قلبی –عروقی و یا دیابت بوده و یا اینکه در معرض این بیماری ها قرار داشته باشند.

محققان چه کارهایی انجام دادند؟

محققانBMJ  از دانشگاه بریستول، قصد داشتند بفهمند چگونه یک فعالیت فیزیکی خاص می تواند به یک بیمار مبتلا به افسردگی  کمک کرده و نشانه های این بیماری را کاهش دهد.
درمان افسردگی با فعالیت فیزیکی (TREAD) بر اساس یک تئوری شکل گرفته است. در این نوع درمان افراد آموزش دیده به افراد بیمار کمک کرده و آنها را برای شرکت در فعالیت های فیزیکی تشویق می کنند. این نوع مطالعه به پزشکان کمک می کند در مورد خدماتی که در درمان های اولیه به بیمار ارائه می دهند تصمیم درستی بگیرند.

محققان ازTREAD  استفاده کردند زیرا شواهد زیادی در مورد تاثیر مثبت ورزش و فعالیت های فیزیکی در درمان افسردگی وجود دارد ولی مطالعات اندکی نیز وجود دارد که این رابطه را نقض می کند.TREAD  برای پایبندی طولانی مدت به فعالیت های فیزیکی طراحی شده است و ویژگی کلیدی آن تشویق بیمار برای انتخاب فعالیت های خود بر اساس نیازهای فردی و شرایط محیطی است. بیماران بیشتر از سه بار با افرادی که برای تشویق بیمار به فعالیت های فیزیکی آموزش دیده اند ملاقات حضوری داشته و می توانند بیشتر از 10 بار تماس تلفنی داشته باشند.
در مطالعه یBMJ، درمان به این روش تقریبا 6 تا 8 ماه به طول انجامید. افراد شرکت کننده 361 نفر بزرگسال در محدوده ی سنی 18 تا 69 سال بودند که بیماری افسردگی آنها در مراکز مختلف پزشکی در UK تشخیص داده شده بود. این افراد به طور تصادفی در یکی از دو گروه زیر قرار گرفتند:

یکی از گروه ها درمان معمولی داشتند و گروه دیگر در کنار درمان های معمول افسردگی از روشTREAD نیز استفاده می کردند. این آزمایش بیماران را به مدت 12 ماه تحت نظر گرفت.

در پرسشنامه ی افسردگی از شرکت کنندگان در مورد استفاده از داروهای ضد افسردگی سوال شد. اطلاعات ورزشی از طریق خاطرات شرکت کنندگان در فعالیت های فیزیکی تکمیل گردید. شرکت کنندگان عینک های شتاب سنجی داشتند که دقیق و قابل اعتماد بودن این خاطرات را تایید می کرد. درمان معمول بدان معنی است که از هر دو گروه خواسته شده بود توصیه های پزشک خود را به دقت دنبال کنند. این افراد در انتخاب روش های درمان آزاد بودند و می توانستند از درمان هایی که شامل مشاوره، استفاده از داروهای ضد افسردگی و ورزش تجویزی استفاده کنند. بنابراین یکی از ویژگی های بارز این مطالعه ازاد بودن بیمار در انتخاب ورزش های تجویزی از سوی پزشک است ولی تنها برخی از افراد به این کار تمایل و رغبت داشتند.

یکی دیگر از ویژگی های بارز این مطالعه، مقایسه نکردن اثر بخشی تشویق به ورزش با سایر روش های درمانی مانند مشاوره است. دستور العمل های اجرایی دولتUK  پیشنهاد می کند که افراد بزرگسال باید 150 دقیقه ورزش های سخت و یا متوسط در هر هفته داشته باشند بنابراین متخصصان این موضوع را نیز توضیح می دهند:

شرکت کنندگان در مطالعه به مدت 150 دقیقه در هفته و هر بار 10 دقیقه در فعالیت های فیزیکی سخت و متوسط شرکت می کردند. اگر این تمرینات کم اثر به نظر می رسید، متخصصان فعالیت های فیزیکی را افزایش می دادند.

یافته های محققان چه بود؟

نتایج نشان داد بیمارانی که در گروه TREAD  بودند نتایج بهتری نسبت به گروهی که از درمان های معمول افسردگی استفاده می کردند، نداشت. به عنوان مثال، در مدت چهار ماه، افرادی که فعالیت های فیزیکی داشتند، بهبودی در خلق وخوی بیماران نسبت به افرادی که از روش های درمانی معمول استفاده می کردند ایجاد نشده بود. بعد از 12 ماه نیز شواهدی بر بهبودی گروهی که از فعالیت های فیزیکی استفاده می کردند دیده نشد.

نویسنده در قسمت نتیجه گیری می نویسد:

“اضافه کردن فعالیت های فیزیکی به روش های معمول درمان، افسردگی را بهبود نداد و یا استفاده از داروهای ضد افسردگی را نیز کاهش نداد ”
با این حال، محققان دریافتند شرکت کنندگان در گروهTREAD  حتی بعد از قطع دوره ی آزمایشی نیز به فعالیت های فیزیکی خود ادامه می دادند. محققان نتیجه نگرفتند که ورزش در درمان افسردگی بی تاثیر است. نویسنده ی مقاله چنین می گوید: “مطالعات زیادی اثرات مثبت فعالیت های فیزیکی در درمان افسردگی را گزارش کرده اند اما روش درمانی ما روشی موثر برای کاهش نشانه های افسردگی نبود”
” بنابراین یادآوری این نکته مهم است که فعالیت های فیزیکی برای افرادی که بیماری هایی مانند چاقی، دیابت و یا بیماری های قلبی عروقی دارند مفید است.”

در حال حاضر چه اتفاقی می افتد؟

دستورالعمل های دولت توسط موسسه ی ملی بهداشت و درمان (NICE) تنظیم می شود. این دستور العمل در سال 2009 تجدید نظر شد و پیشنهاد می کند بیمارانی که افسردگی خفیف تا متوسط دارند باید از فعالیت های فیزیکی گروهی استفاده کنند. این فعالیت ها باید شامل سه جلسه در هفته (45 تا 1 ساعت) و به مدت 10 تا 14هفته باشد.

مطالعاتBMJ  ایا می تواند این دستورالعمل ها را تغییر دهد؟

یکی از دلایلی که این موضوع را رد می کند یادداشتی است که توسط NHS در مورد مطالعه ی BMJ منتشر شده است: “این مطالعه تنها یک مداخله ی ورزشی را  که شامل تسهیل سطح فعالیت بیشتر است مورد ارزیابی قرار داده اند. بنابراین این مطالعه در مورد موثر بودن انواع دیگر ورزش ها در درمان افسردگی چیزی به ما نمی گوید”
یا این حال برخی از دلایل نیز وجود دارد که این مطالعه می تواند سوالاتی در مورد دستورالعمل دولت ایجاد کند. زیرا این دستورالعمل ها بر اساس شواهد قدیمی است. به عنوان مثال در سال 2009 مروری انجام شد که نتیجه می گیرد یافته های قبلی از لحاظ آماری ضعیف بوده و از این عقیده که ورزش در درمان افسردگی موثر است پشتیبانی نمی کند. سایر مرورها نیز پیشنهاد می کند باید مطالعات بیشترو وسیع تری در مورد اثرات ورزش در درمان افسردگی انجام شود.
در این میان، مقامات و کارشناسان بسیاری از ترویج این ایده که ورزش نقش مفید در درمان افسردگی دارد حمایت می کنند. به عنوان مثال در آمریکا، موسسه ی بهبود سیستم های بالینی (ICSI) در آخرین  دستورالعمل تجدید نظر شده برای درمان افسردگی در بزرگسالان بیان می کند که “فعالیت های فیزیکی و تعامل فعال بیمار در کاهش علائم افسردگی مفید است”

در ایالت ویکتوریای استرالیا، مقامات بهداشت پیشنهاد می کنند که ورزش نه تنها در کاهش علائم افسردگی موثر است بلکه می تواند اعتماد به نفس فرد را نیز تقویت کند. فعال بودن فیزیکی مانند شرکت در ورزش های گروهی می تواند تاثیر مثبتی در زندگی اجتماعی فرد داشته باشد.

ترجمه: زهرا کامران ور

مطالب مرتبط:

• درمان افسردگی
• افسردگی و خودکشی!
• دلایل افسردگی و عوامل خطر
• انواع افسردگی
• نمود های افسردگی
• افسردگی چیست؟
• درمان افسردگی به روش موثر و بدون عوارض حضور ذهن