کمدین، جری لوئیس درگذشت

جری لوئیس، کمدین، بازیگر، کارگردان و تهیه‌کننده سرشناس آمریکایی، در صبح روز یکشنبه ۲۹ مرداد 1396 (۲۰ اوت ۲۰۱۷) در ۹۱ سالگی درگذشت. آقای لوئیس در لاس‌وگاس و درحالی‌ که اعضای خانواده در کنارش بودند، درگذشت. وی از بیماری قلبی و سرطان پروستات رنج می‌برد.

جرى لوئیس سال ۱۹۲۶ در خانواده‌ای یهودی در نیوجرسی آمریکا به دنیا آمد. نام اصلی‌اش جوزف لویچ بود و بازیگری را از نوجوانی آغاز کرد او استعداد روی صحنه بودن را از پدرش به ارث برده بود که یک کمدین محلی بود و با بازی های مختلف در هتل‌هاى مناطق توریستى خرج خانواده‌اش را در می‌آورد.

پدر و مادر لوئیس «دنی و رائه لوئیس» نام داشتند و هر دو به‌ طور حرفه‌ای در عالم هنر فعالیت می‌کردند. پدرش نمایش اجرا می‌کرد و مادرش در رادیو پیانو می‌نواخت.

جری لوئیس در همان دوران کودکی به استعداد خود در خنداندن دیگران پی برد. پنج ساله بود که با اسموکینگ روى صحنه ظاهر شد و آواز خواند. در پایان به هنگام تعظیم در برابر تشویق حضار، سرش به یک نورافکن خورد. نورافکن افتاد و منفجر شد. جرى ترسید و خواست فرار کند اما نمی‌دانست به کجا! مدتى با چشمان گریان دور خود در صحنه مى‌دوید. مردم اما دلشان را از خنده گرفته بودند.

وقتی جری پانزده ساله شد کاملاً به‌ اجرای پانتومیم و برنامه‌های کمیک تسلط داشت. او کت و شلوار گشاد و آویزانی را بر تن می‌کرد و نمایش اجرا می‌کرد و با همین تجهیزات ساده همه را می‌خنداند.

شروع معروفیت جرى لوئیس از اولین اجراى مشترک با دین مارتین، بازیگر و خواننده آمریکایی در آتلانتیک سیتى بود که او هم هنوز آنقدر معروف نشده بود. این زوج هنری با نمایش‌های متنوع و تماشایی در دهه‌ چهل میلادی محبوبیت زیادی به دست آوردند. منتقدان در توصیف نمایش‌های شلوغ و پر هرج‌ و مرج این دو می‌گفتند: «مارتین آواز می‌خواند و جری هم دلقک‌بازی درمی‌آورد.»

همکاری این زوج هنری هفت سال ادامه داشت و ۱۶ فیلم نیز حاصل حضور مشترک آنان در برابر دوربین است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌؛ از جمله فیلم “آشپز هنگ” (محصول ۱۹۵۰) که با بودجه‌ای نیم‌ میلیون دلاری ساخته شد و حدود سه و نیم میلیون دلار فروش داشت.

  جری لوئیس و زوج هنری اش دین مارتین

جری لوئیس در طول مدت عمر حرفه‌ای خود جوایز متعددی را از جشنواره فیلم کمدی آمریکا، دوربین طلایی، اتحادیه منتقدین فیلم لوس آنجلس و جشنواره فیلم ونیز از آن خود کرده ‌است و در منطقه یاد بود مشاهیر هالیوود دو ستاره برای خود دارد. سیارک ۱۱۵۴۸ نیز به نام اوست.

یکى از مشهور‌ترین فیلم‌هاى جرى لوئیس، فیلم ”پروفسور دیوانه“ است که او در آن نقش دو نفر را بازى می‌کند: یکی نقش آدمی خنگ و دوم نقش یک ناجى زنان. لوئیس در شمار زیادی از فیلم‌های کمدی بازی کرد و به یکی از پول‌سازترین کمدین‌هاى آمریکا بدل شد، اگر چه او تنها در پی کسب درآمد نبود.

بعد از درگذشت وی، هنرپیشه های معروف هالیوود از جمله جیم کری، کمدین و بازیگر، او را «نابغه‌ای غیر قابل انکار و برکتی بی‌نظیر» توصیف کرده ‌است و همچنین؛ کار رینر، دیگر هنرپیشه آمریکایی در توئیتر خود نوشته است: «نماد واقعی کمدی».

مارتین اسکورسیزی، کارگردان سرشناس، می‌گوید «او استاد بود. عظیم. نوآور. هنرمندی بزرگ».

رابرت دونیرو او را یک «پیشگام» توصیف کرده‌ و ووپی گولدبرگ یادآوری کرده‌ است «میلیون‌ها نفر در سراسر جهان عاشق او بودند… میلیون‌ها کودکی که او به آن‌ها با برنامه‌های تلویزیونی‌اش کمک کرد».

این بازیگر محبوب در امور خیریه فعالیت های زیادی داشت.

لوئیس در سال ۱۹۵۲ بنیادی را برای کمک به بیماران مبتلا به «دیستروفی ماهیچه‌ای» تاسیس کرد که نوعی اختلال شدید ماهیچه‌ای است. او در سال ۲۰۰۹ برنده «جایزه بشردوستانه ژان هرشولت» شد؛ جایزه‌ای که به چهره‌های سینما، و به‌ خاطر فعالیت‌های انسان ‌دوستانه ی آن‌ها داده می‌شود.

او خود بعدها در یک مصاحبه گفت: «از همان وقت فهمیدم که رمز موفقیت براى باقى عمرم این ‌است که تا مى‌توانم سکندرى و لیز بخورم، یا حالت یک آدم دست ‌و ‌پا چلفتى را داشته باشم.»

لوئیس در ایران نیز از گذشته محبوبیت زیادی داشته و بسیاری از افراد با فیلم های او که دوبله شده با صدای آقای حمید قنبری است خاطرات زیادی دارند و ماندگار شده است.

حمید قنبری دوبلور جری لوئیس

اسامی فیلم های جری لوئیس

• سلطان کمدی
• پروفسور دیوانه
• پخمه
• پرفسور نخاله
• بوئینگ بوئینگ
•  پادو
• بیمار قلابی
• دلقک
• روزی که دلقک گریست
• استخوان‌های مضحک
• دنیای دیوانه، دیوانه، دیوانه، دیوانه
• رؤیای آریزونا
• خدمتکار نامرتب
• خر لعنتى
• دوست من ایرما
• عیالوار
• دوست من ایرما به فنا می‌رود
• کشتی را ترک نکن
• آشپز هنگ
• فریب‌خورده
• پادوی هتل
• به طور کامل
• کلوچه
• شیفته زن‌ها
• دهان‌گشاد
• The Family Jewels
• The Delicate Delinquent
• The Geisha Boy
• The Sad Sack
• The Errand Boy
• It’s Only Money
• Li’l Abner
• Visit to a Small Planet
• ?Which Way to the Front
• ?Who’s Minding the Store
• Cinderfella
• Three On A Couch
• Cracking Up
• Hardly Working
• One More Time
• Way…Way Out
• Par Où T’es Rentré? On T’a Pas Vu Sortir
• Fight For Life
• Don’t Raise the Bridge, Lower the River
• Mr. Saturday Night
• Retenez Moi…Ou Je Fais Un Malheur
• Funny Bones

جری لوئیس با هنری که داشت خدمت بزرگی به جامعه سینما کرد و به خاطر کارهای فراوانی که انجام داده همیشه در ذهن مردم به خصوص علاقمندان به کمدی خواهد ماند. چه بسا بسیاری از جوانان او را از لحاظ هنر کمدی و حس بشر دوستانه ای که داشت سرمشق راه خود قرار دهند.

روحش شاد و یادش گرامی باد

تنظیم: میترا نامجو