روانشناسی بریتانیایی سرپرستی پژوهشی را به عهده داشت که در آن ۲۴۰ کیف پول باید گم میشدند. کیفها را محققان پیشتر به دقت با چیزهایی شبیه عکس و رسیدخرید پر کرده بودند. کدام کیفها شانس بیشتری برای بازپسداده شدن داشتند؟
ریچارد وایزمن و همکارانش کیف پولشان را گم کردند. دقیقتر این است که بگوییم، آنها ۲۴۰ کیف پول را با هم گم کردند. کمی عجیب به نظر میآید اما برای هدفی که وایزمن دنبال میکرد، گویا بهترین روش بوده است.
ریچارد وایزمن استاد روانشناسی دانشگاه هرتفوردشایر در بریتانیاست و سرپرستی پژوهشی را به عهده داشت که در چارچوب آن باید ۲۴۰ کیف پول در خیابانهای ادینبرو “گم” میشدند.
پیشینه این تحقیق یعنی کمک گرفتن از کیف پول برای سنجش و اثبات میزان “همیاری و کمک” توسط تیم وایزمن به سالها پیش برمیگردد.
پرسشی که در این تحقیق پیشاپیش مطرح شده بود، اینگونه بود: « تحت چه شرایطی یابنده کیف پول گمشده را به صاحبش برمیگرداند و انگیزه یابنده از پس دادن کیف چیست؟»
روانشناسان معتقدند، پاسخ این پرسش را باید در ویژگیهای شخصیتی یابنده از یک سو و ویژگیهای کیف گم شده از سوی دیگر جستجو کرد. وایزمن به دنبال این ویژگیها بود.
محتوای کیفها چه بود؟
وایزمن برای اینکه یابنده به واقعی بودن کیف شک نکند و پی به انگیزه “گمشدن” کیفها نبرد، درون آنها را با رسیدهای خرید، بلیطهای بختآزمایی نو و تاریخ گذشته و گاهی حتی با رسید کمکمالی پر کرد. محتوای کیف باید اطلاعاتی در مورد شخصیت صاحب کیف به یابنده میداد. اما آنچه در بیشتر کیفپولها جا گرفته بود، عکسی خصوصی بود؛ از یک زن و شوهر خوشبخت، عکس کودک یا حتی عکس یک سگ کوچک.
ریچارد وایزمن میگوید، اگر عکس کودک در کیف پول گمشده باشد، احتمال بازپس دادن آن بسیار بالاست.
چندی پس از گم کردن کیفها، تقریبا ۵۰ درصد آنها پیدا شد یا به عبارت دقیقتر به صاحبانشان برگردانده شد.
نکته جالب در کیفهایی که پیدا شدند این بود که در اکثر کیفهای بازپسدادهشده یک عکس خصوصی وجود داشت. و جالبتر اینکه در بیشتر موارد رسید کمک مالی در کیف گمشده، باعث نشده بود که یابنده کیف را پس دهد.
عکس کودک تضمینی برای بازگرداندن کیف
نقش مهم را در بازپس دادن کیفها عکسها بازی میکردند؛ ۲۸ درصد کیفهایی که عکس یک زوج مسن در آنها قرار داشت، به صاحبانشان بازگردانده شدند، ۴۸ درصد از عکسهایی که یک خانواده خوشبخت را به تصویر میکشیدند، پیدا شدند و ۵۳ درصد کیفهایی که عکس سگ کوچک درونشان بود هم به صاحبانشان برگردانده شدند.
و نتیجه عجیب اینکه، یابندهها تقریبا ۹۰ درصد کیفهایی که عکس کودک خندان در آنها بود را بدون اینکه چیزی از کیف بردارند، به صاحبانشان برگرداندند.
فرضیه پژوهشگران این بود که تصویر کودک خندان باعث فعال شدن احساساتی قوی نظیر حس حمایت و مراقبت در یابنده میشود. در این تحقیق هم کیف پول بیزبان با عکس کودک خندان همان حس را در یابنده فعال کرده بود.
نتیجه اینکه اگر میخواهید کیف پولتان در صورت گم شدن به شما بازگردانده شود، یک عکس کودک در آن بگذارید.
آیا میتوان نتیجه گرفت که تصویر کودک همین احساسات را در دزدها و سارقان خانهها فعال کند! در پاسخ باید گفت: «اما ضرری ندارد که آدم جعبه جواهر یا پنجرهها را به یک جغجغه بچه مجهز کند.»
