شب قبل در یکی از شبکه های اجتماعی یک سری عکس دیدم که تاثیر عمیقی در من گذاشت که سبب نوشتن این چند خط شد. عکس هایی که درد فقر و نداری و سختی زندگی هر خانواده را با یک تصویر به نمایش گذاشته بود ولی هر عکس به تنهایی دنیایی حرف داشت. می خواهم کاری انجام دهم اما به کمک همه شما نیاز دارم. نه نمی گویم کمک مالی کنید هر چند آنهم در جای خود کاری ارزشمندست  می خواهم از همه شما کمک بخواهم که همه با هم در نهادینه سازی فرهنگی که می تواند مانع از له شدن افراد ضعیف و کم درآمد جامعه شود تلاش کنیم و البته قدم اول از خودمان شرع می شود.

اما این عکس ها چه بودند؟

این عکس ها از نمایی متفاوت گرفته شده بوند و هم از نظر هنر عکاسی و هم از نظر جامعه شناسی قابل توجه بودند. در این تصاویر مشخص بود که دوربین جایی روی سقف نصب شده است و همه عکس ها از درون خانه بودند البته خانه هایی که فقط یک اتاق بودند! و اتاق هایی که از کوچکی می توانستی دیوار دو طرف را با دو دست خود لمس کنی در این عکس ها فقر و محرومیت را می توانستی ببینی تمام اسباب و وسایل خانه و تجهیزات مورد نیاز زندگی را در همین اتاق می توانستی ببینی از تلوزیون گرفته تا وسایل اشپزخانه و دستشویی و…  همه چیز از کف تا سقف چیده شده بودند.

در یکی از این تصاویر تلوزیونی روی یخچال بود و آنقدر با کسی که می خواست آنرا تماشا کند اختلاف ارتفاع داشت که احتمالاً گردن درد شده بود و سرش را به سمت پایین گرفته بود گویی به شنیدن صدای آن راضی شده بود. عکاس به زیبایی این موضوع را به زبان صویر نمایش داده بود.  در عکس دیگری مردی را نشان می داد که خستگی در چهره اش موج می زد و می خواست پاهایش را دراز کند اما تا دیوار فاصله بسیار کمی بود و به ناچار پاهایش را روی دیوار به صورت خمیده گذاشته بود. در عکس دیگری خانواده ای در یکی از این اتاق ها زندگی می کرد به نمایش گذاشته شده بود در تصویر روی یک تخت دو طبقه دو کودک را می دیدی که روی تکالیف خود ولو شده بودند و یکی از آنها همانجا به خواب رفته بود و به ناچار خواهر بزرگترش که هنوز در حال انجام تکالیفش بود حتی از نعمت جای کافی برای درس خواندن هم محروم بود.

واقعا به هنر و دید قدرتمند این عکاس باید آفرین گفت که چنین تصاویر تامل برانگیزی را خلق کرده بود این تصاویر مرا متاثر کرد و فکر کردم همیشه اختلاف بین فقیر و غنی وجود داشته است اما در دوره ای که ما زندگی می کنیم این فاصله به دره ای عمیق بدل شده است عده ای در ویلاهایی زندگی می کنند که نمی توان انتهای آنرا پیدا کرد و عده ای هم چنان در فقرند که برای فرزند خود نمی توانند گوشه آرام برای درس خواندن فراهم کنند در حالیکه بسیار تلاش می کنند و افراد زحمتکش و درستکاری هم هستند. بعد از همه این کش و قوس ها به یک نتیجه رسیده ام همه ما اصراف کار و زیاده خواه شده ایم و با این اصراف کاری بدون اینکه خود متوجه باشیم ناآگاهانه به فقر دیگران دامن زده ایم. و متاسفانه بریز و بپاش را هم امروز دست و دلبازی معنا می کنند!!! چیزی که نمی توانم درک کنم این است که چرا عده ای به راحتی با اصراف کاری سرمایه خود و دیگران را به باد می دهند وقتی هم که با آنها صحبت می کنی می گویند مال دارم اختیار دارم. و برخی هم از افراد متمول انتظار بریز و بپاش های آنچنانی دارند! در جواب آن عده ای که می گویند مال داریم اختیارش را داریم باید بگویم شما حق دارید با دارایی خود هر کاری بکنید اما آیا به این فکر کرده اید شما هایی که اسراف کار هستید سبب گرانی و کمبود شده اید آیا واقعا فکر می کنید بریز بپاش کار قشنگی است و نشانه فرهنگ بالاست!!؟ با همه شما هستم آیا نمی دانید وقتی کالایی بیش از حد مصرف می شود مقدار آن در بازار کاهش می یابد و به راحتی قیمت آن به صورت تصاعدی افزایش می یابد؟ و خوب طبیعی است که سهم افراد فقیر جامعه از این کالا کاسته می شود یا کلاً حذف می شود. این کالا می تواند نان، برنج، گوشت، مرغ، لباس، مسکن و هر چیزی که فکر می کنید باشد. یکی از این کالاها که حالت سرمایه ای هم دارد مسکن است که در کشور ما عده زیادی به احتکار آن می پردازند و به گرانی افسار گسیخته ملک دامن می زنند چندی پیش با یکی از دوستان در این زمینه بحث می کردیم او در حال خرید سومین خانه خود بود وقتی این موضوع را به او گوشزد کردم می گفت من سرمایه گذاری کرده ام و از این راه هم سود خوبی کسب کرده ام این بازار است تازه فلان کس 17 تا آپارتمان دارد و هر سال یکی دو تا هم به آنها اضافه می کند او از من می خواست جلوی این افراد را بگیرم بعد به او اعتراض کنم!!! و این می شود که هر کس اشتباه خود را به خاطر اشتباه دیگری توجیه می کند و پا روی گردن ضعیف تر از خود می گذارد و در کنار غول گرانی و تورم می ایستد و هم سو با آنها کمر فقرا را می شکند و آخر می گوید این بازار است سرمایه گذاری است و هزار توجیه بی اساس دیگر!

بنده نمی گویم مانند مرتاض ها زندگی کنید یا به خود سختی بدهید فقط بیایید همه با هم سعی کنیم تا آنجا که می توانیم و برایمان هم سخت نیست جلوی بریز و بپاش ها را بگیریم، از هر چیز به اندازه نیاز مصرف کنیم، حتی اگر وضع مالی خوبی داریم فراموش نکنیم به این روش به صورت غیر مستقیم به افراد ضعیف جامعه خود کمک کرده ایم. هر کدام از ما می توانیم یک سفیر صرفه جویی باشیم با دوستان خود عهد ببندیم در این زمینه تلاش کنیم. در چنین اوضاعی که بحران بی آبی انتظار ما را می کشد نه تنها صرفه جویی در آب و مواد غذایی سهم افراد ضعیف جامعه را به باد نداده ایم بلکه سهم فرزندانمان را هم جلو جلو مصرف نکرده ایم. بحران آب انقدر شدید است که اگر برای این جمعیت کره خاکی با همه اصول و روش های علمی در مصرف آب و مواد غذایی صرفه جویی کنیم تنها از سرعت بروز بحران کاسته ایم ولی اکنون با سرعتی دیوانه وار در حال مصرف منابع هستیم. شما بگویید راه حل چیست همچنان چشمان خود را به آینده ای نزدیک ببندیم به مشکلاتی که در آینده گریبان همه را خواهد گرفت بی اعتنایی کنیم؟ یا اینکه عاقلانه رفتار کنیم و به آنها که منابع را به باد می دهند تذکر دهیم این باید یک فرهنگ شود که از اسراف کار منزجر باشیم و به خاطر بیاوریم که او و افرادی مانند او مسبب مشکلات بسیاری از انسان های فقیر هستند مسبب گرانی مواد غذایی برای فرزندانمان در سال های نه چندان دور فرهنگی بسازیم که در مجلس های شادی بریز و بپاش تقبیح شود نه اینکه مانند انسان های کوته فکر سعی کنیم در این مسابقه بی پایان از بقیه جلو بزنیم.

ینده حقیر آنچه را گفتم که فکر می کردم وظیفه ام بوده است و اگر زیاده گویی کردم از همه بزرگوان عذرخواهم ولی از همه شما تمنای یازی دارم.

علی یزدی مقدم