برخی از افراد تجربه های جدید و روبرو شدن با افراد جدید را دوست دارند. آن ها از هر فرصتی برای ورود به جمع دیگران استفاده می کنند. این افراد معمولا اولین کسانی هستند که خود را به دیگران معرفی می کنند و از صحبت در جمع لذت می برند. برعکس برخی از افراد، ساکت و خجالتی هستند. به اشتباه، مردم چنین افرادی را مغرور و رفتار آنان را غیر دوستانه می دانند.

خجالت چیست؟

خجالت احساسی است که بر رفتار و احساسات فرد با اطرافیانش تاثیر می گذارد. کم رویی یا خجالت می تواند به معنای داشتن احساس ناراحت کننده، عصبی، ترسو و ناامن باشد.

افراد خجالتی احساس های فیزیکی همچون سرخ شدن، لکنت زبان، لرزش دست یا بدن و یا تنگی نفس را نیز دارند.

خجالت دقیقا نقطه ی عکس راحت بودن با اطرافیان و محیط اطراف است . وقتی کسی احساس خجالت می کند، از گفتن حرف های خود تردید دارد زیرا از خود مطمئن نیست و نمی خواهد مورد توجه دیگران قرار گیرد.

واکنش به موقعیت ها و مسائل جدید

موقعیت های تازه و ناشناخته مانند روز اول مدرسه، ملاقات فردی تازه، صحبت در جمع می تواند باعث احساس خجالت در فرد شود. معمولا احساس خجالت زمانی به انسان دست می دهد که نمی داند مردم درباره ی او چه خواهند گفت، چه اتفاقی خواهد افتاد، واکنش دیگران به حرف های او چه خواهد بود. در موقعیت هایی که فرد بداند چه اتفاقی خواهد افتاد و چه چیزی قرار است بگوید یا انجام دهد خجالت معمولا رخ نمی دهد.

افراد خجالتی معمولا قبل از انجام کارهای تازه مردد هستند. این افراد اغلب ترجیح می دهند قبل از ورود به فعالیت های گروهی به فقط به افراد نگاه کنند. معمولا آرام و درون گرا بودن، نشانه ی شخصیت خجالتی است. اما همیشه هم این گونه نیست آرام بودن همیشه به معنای خجالتی بودن نیست.

چرا برخی از افراد خجالتی هستند؟

خجالتی بودن تا حدی نتیجه ی ژن هایی است که فرد از والدین به ارث می برد. همچنین این رفتار نتیجه ی رفتارهایی است که فرد یاد می گیرد و یا عکس العمل دیگران نسبت به خجالت آن هاست.

• ژنتیک

ژن های ما تعیین کننده ی وضع ظاهری همچون وزن، قد و رنگ چشم، رنگ پوست و نوع بدن است. اما ژن در ویژگی های شخصیتی مانند خجالتی بودن نیز دخیل است. تقریبا 20 درصد از مردم تمایل ژنتیکی به خجالتی بودن دارند. اما همه ی این 20 درصد رفتار خجالتی از خود نشان نمی دهند. تجربیات زندگی در این رفتار نقش اساسی دارد.

• تجربیات زندگی

رفتار افراد در مقابل موقعیت هایی که باعث خجالت آن ها می شود در شکل گیری عکس العمل های آینده ی آن ها به موقعیت های مشابه کمک می کند. به عنوان مثال افرادی که خجالتی هستند اگر با موقعیت های جدید به تدریج و اندک اندک روبرو شوند باعث آرامش و اطمینان آن ها خواهد بود. اما اگر این افراد به زور وارد موقعیت هایی شوند که آمادگی اش را ندارند باعث خجالت بیشتر آن ها می شود.

• شدت خجالت

بیشتر افراد دوست دارند خجالت را از زندگی خود حذف کنند. از آنجایی که افراد خجالتی گوش دادن به صحبت کردن در جمع را ترجیح می دهند این افراد، مستمع خوبی خواهند بود. افراد خجالتی ممکن است نسبت به احساسات سایر افراد حساس شوند. به خاطر این حساسیت ها و مهارت های شنوایی که آن ها دارند، غم دیگران را می خورند و در مورد احساسات دیگران علاقه مندند. به همین خاطر این افراد دوستان خوبی برای دیگران خواهند بود. البته افراد خجالتی دوست دارند این رفتار را از خود دور کنند تا بیشتر از موقعیت های اجتماعی لذت ببرند.

اگر می خواهید از شدت خجالت خود کم کنید بهتر است موضوعات زیر را به یاد داشته باشید:

• غلبه بر خجالت نیاز به تمرین دارد

افراد خجالتی کمتر وارد موقعیت های اجتماعی می شوند. هر چقدر بیشتر رفتارهای اجتماعی را تمرین کنید به همان اندازه احساس راحتی خواهید کرد.

• آهسته و مداوم پیش بروید

سعی کنید به طور آهسته و مداوم پیش بروید. عقب نشینی از موقعیت هایی که باعث ایجاد خجالت می شوند کمکی به شما نمی کند و حتی موضوع را بدتر کرده و جبران آن را برای شما سخت تر می کند.

• خواستن توانستن است

بسیاری از مردم راه غلبه بر خجالت را یاد گرفته اند. پس شما هم می توانید این کار را انجام دهید.

چه زمانی خجالت غیر عادی است؟

معمولا افراد خجالتی راه های مدیریت خجالت را یاد گرفته اند و این احساس مانع لذت بردن آن ها از زندگی نمی شود. اما افردی نیز هستند که احساس خجالت در آن ها غیر عادی است و غلبه بر آن بسیار مشکل است. وقتی خجالت به این حد برسد افراد را از شرکت در کلاس ها، صحبت در جمع و اجتماعی بودن باز می دارد. به جای گرم گرفتن بعد از چند دقیقه، خجالت این افراد به مدت طولانی پایدار است و تبدیل به ترس می شود. این کار باعث جلوگیری از ورود به موقعیت های تازه یا پیدا کردن دوستان جدید می شود. از آنجایی که خجالت بیش از حد و غیر عادی، مانع رفتارهای اجتماعی می شود بر روی اعتماد به نفس و عزت نفس فرد تاثیر منفی می گذارد. احساس بیش از حد خجالت ممکن است نشانه ی نوعی اختلال و اضطراب به نام اضطراب اجتماعی باشد. افرادی که اضطراب اجتماعی دارند معمولا نیاز به یک روانشناس برای درمان خجالت خود پیدا می کنند.

ترجمه: زهرا کامران ور

مطالب مرتبط:

• رفتار درمانی اضطراب
• خنده بهترین درمان
• پرخاشگری در نوجوانان
• ارتباط افسردگی و آلزایمر
• پول و استرس
• درمان افسردگی به روش موثر و بدون عوارض حضور ذهن