در مقاله قبلی با عنوان “چگونه کودکی که “نه!” می گوید را با خود همراه کنید” در مورد همراه کردن کودکانی که در مقابل درخواست های پدر و مادر “نه” و “نمی خوام” می گویند را مطالعه کردید در این مقاله نیز در ادامه به موارد دیگری از نه گفتن های بچه ها اشاره می شود. با مطالعه این مقاله می توانید بدون غر و نق زدن، تهدید کردن، باج دادن، کودک را با خود همراه سازید و به درستی او را متقاعد کنید که “نه گفتن” و “نمی خوام” جا و مکانی دارد و برای از زیر کار در رفتن و انجام ندادن وظایفی که به عهده کودک است، قابل قبول نیست.

صحبت با فرزندی که موقع مرتب کردن اسباب بازی هایش می گوید: “نه! نمی خوام مرتب کنم!”

“یادته، قانون می گه اول اسباب بازی که باهاش بازی می کردی بزار کنار، بعد یکی دیگه بردار.”، “بیا تایمر بگذاریم ببینیم قبل از زنگ زدن، جمع و جور را تمام می کنیم.”، “می دونم وقتی دوست داری بازی کنی، خیلی سخته جمع و جور کنی. می دونم چه احساسی داری.”، “وقتی تمام اسباب بازی هایت را برداشتیم و سر جایشان گذاشتیم، می تونیم با هم یک بازی کنیم.”

نکات کمکی

عادت به نظافت را با ایجاد یک قانون ساده در کودک برانگیزید: “قبل از بیرون آوردن یک اسباب بازی دیگه، اول باید اونی که بازی می کردی بذاری سر جاش.”

اسباب بازی های کودک را در دسترس قرار دهید تا به راحتی بتواند بردارد، بنابراین تمایل بیش تری به اجرای مقررات خواهد داشت. به عنوان مثال از طبقه های کوتاه یا سبدها و جعبه های اسباب بازی استفاده کنید.

در نظافت روزمره خانه، کودک را دخالت دهید تا با نگاه کردن و انجام دادن کار را یاد بگیرد.

تعداد اسباب بازی های موجود را محدود کنید. آن ها را به چهار گروه تقسیم کرده به جز یک گروه، بقیه را کنار بگذارید. در آخر هفته، آن گروه را کنار بگذارید و یک گروه دیگر برای هفته آتی بیاورید.

صحبت با فرزندی که موقع کفش پوشیدن می گوید: “نه! نمی خوام کفشامو پام کنم!”

“قانون پوشیدن کفش چیه؟ دماسنج چی می گه؟”، “بیا پوشیدن کفش را تمرین کنیم. من کمکت می کنم بپوشی و تو بند آن ها را ببند.”، “اگر کفشت را بپوشی، همان طور که خودت خواستی می تونیم بریم پارک. بعضی وقت ها چیزهای تیزی روی زمین پارک است. پس قانون می گه که باید کفش بپوشی.”

نکات کمکی

قوانین وضع کنید برای این که کی و کجا باید کفش پوشیده بشود، هم برای حفاظت از پاها و هم رعایت آداب اجتماعی.

با صحبت در مورد نوع و دلیل پوشیدن انواع کفش ها، الگوی رفتار مناسب باشید. مثلا من امروز چکمه می پوشم چون هوا سرده و بیرون خیسه.

بگذارید دماسنج و پیش بینی وضع هوا در مورد زمان پوشیدن کفش، تعیین تکلیف کنند.

قبل از این که از کودک بخواهید کفش بپوشد، اطمینان حاصل کنید که او مهارت لازم برای پوشیدن کفشش را دارد.

صحبت با فرزندی که موقع مسواک زدن می گوید: “نه! نمی خوام دندان هامو مسواک بزنم!”

“می دونم دوست نداری مسواک کنی، ولی تمیز و سالم نگه داشتن دندان ها خیلی مهمه. می خوای کمکت کنم مسواک بزنی یا خودت می زنی؟”، “بهم بگو چه چیز مسواک زدن را دوست نداری. می خوام اگه بتونم کمکت کنم.”، “وقتی دندان هایت تمیز باشه، می تونیم قبل از خواب داستان بخونیم.”

نکات کمکی

در هر زمان ممکن، خودتان نیز همراه کودک مسواک بزنید تا ببیند این کار را چطور انجام می دهید و تشویق شود که همان طور انجام دهد.

یک دندان پزشک مهربان با کودکان پیدا کنید تا تلاش شما را در تشویق بهداشت دهان و دندان حمایت کند. در صورت امکان با چند تن از آن ها صحبت کنید تا ببینید چطور با بچه های کوچک رفتار می کنند.

صحبت با فرزندی که موقع دست شستن می گوید: “نه! نمی خوام دست هامو بشورم!”

نکات کمکی

برای زمان و چند وقت به چند وقت شستن دست کودک، مقرراتی بگذارید.

یک سه پایه در دستشویی منزل قرار دهید تا کودک بدون کمک شما به آن دسترسی داشته باشد.

اطمینان حاصل کنید که درجه آب گرمکن زیر شصت درجه سانتی گراد باشد تا از سوختن پوست دست کودک جلوگیری شود.

صحبت با فرزندی که موقع خواب می گوید: “نه! نمی خوام به رختخواب برم!”

“بگو چرا دوست نداری لباس خواب بپوشی؟”، “می فهمم نمی خوای لباس خوابت را بپوشی. ولی قانون می گه تا قبل از ساعت هفت باید لباس خواب پوشیده باشیم.”، “چقدر تند داری لباست را در آؤی. مطمئنم تایمر را شکست می دی و لباس خوابت را می پوشی.”

نکات کمکی

قانونی بگذارید که در آن زمانی که کودک باید لباس خواب بپوشد، معین باشد و چند دقیقه قبل از رسیدن زمان موعود آن را به او گوشزد کنید.

با استفاده از تایمر هر مرحله از آماده شدن برای خواب را کنترل کنید.

وقتی زمان خوابیدن نزدیک می شود، بازی های آرام و آهسته کنید (داستان خواندن، ماساژ دادن پشت، دعا کردن و غیره)

شاید بخواهید لباسی که فقط مخصوص خوابیدن است برایش در نظر بگیرید تا وقتی آن را بر تن کودک می کنید، او بفهمد که زمان خواب به زودی می رسد.

صحبت با فرزندی که موقع رفتن به تختخوابش می گوید: “نه! نمی خوام تو تخت خودم بخوابم!”

“می دونم می خوای رو تخت من بخوابی ولی قانون می گه همه ما باید سر جای خودمان بخوابیم.”، “وقتی شب سر جای خودت باشی، می تونیم صبح با هم صبحانه خوشمزه ای بخوریم.”، “می دونم تو اتاقت احساس تنهایی می کنی، اما خرس کوچولو پیش توست و می تونی با او حرف بزنی.”، “می دونم وقتی پیش مامانت هستی، کنار او می خوابی. ولی این جا لازمه توی تخت خودت بخوابی.”

نکات کمکی

قوانین و دستور العمل روزمره برای زمان خوابیدن ایجاد کنید تا کودک بداند انتظار چه چیزی را داشته باشد.

اگر کودک قبلا در کنار شما می خوابید و تصمیم گرفته اید که به تخت خودش برود، قانون جدید را توضیح دهید و دایم آن را اعمال کنید.

صحبت با فرزندی که موقع کمک کردن می گوید: “نه! نمی خوام کمک کنم!”

“من واقعا به کمکت نیاز دارم و تو کمک خیلی خوبی هستی.”، “بهم بگو وقتی ازت می خوام برای برادر کوچک ترت پوشک بیاری، چه فکری می کندی؟”، “وقتی پوشک را برام بیاری، بعدش می تونیم کتابی را که می خواستی بخونیم.”، “از کمکت خیلی ممنونم. نمی دونم بدون کمک تو چی کار می کردم؟”

نکات کمکی

خود الگوی همدلی، محبت و کمک باشید تا کودک اهمیت این رفتارها را درک کند.

هر گونه کمکی که کودک می کند، تحسینش کنید تا برای تکرار آن رفتار تشویق شود.

قبل از این که از فرزند بزرگ تر کاری بخواهید، ببینید که مشغول چه کاری است. به عنوان مثال، شاید زمان لازم باشد تا قبل از کمک به شما، کار خودش را تمام کند.

صحبت با فرزندی که موقع راه رفتن می گوید: “نه! می خوام تو منو ببری!”

“دلم می خواد بغلت کنم ولی دست هایم پُره. وقتی رسیدیم خونه می تونی روی پایم بشینی و کتاب بخونیم.”، “متاسفم الان نمی تونم بغلت کنم. ولی می تونیم موقع خرید، دست های همدیگر را بگیریم.”، “خیلی خوب خودت راه می ری. می دونم یه کم دیگه می تونی بری.”

نکات کمکی

برای زمانی که در گردش می توانید کودک را بغل کنید، قوانینی وضع کنید.

توانایی کودک برای راه رفتن را تحسین کنید.

به خاطر داشته باشید که پاهای کودک کوتاه تر از پاهای شماست و نمی تواند به سرعت شما قدم بردارد.

به تدریج توانایی کودک برای راه رفتن را افزایش دهید. این کار را با مسافت های کوتاه در اطراف منزل شروع کنید، سپس متناسب با افزایش بنیه او، گردش را طولانی تر کنید.

استفاده از کالسکه را محدود کنید تا کودک لذت راه رفتن را درک کند و تمرین لازم را انجام دهد.

صحبت با فرزندی که موقع دستشویی رفتن می گوید: “نه! نمی خوام برم دستشویی!”

“مرسی که وقتی بهت گفتم، رفتی دستشویی. حالا تمیز هستی و من می دونم که دوست داری تمیز باشی.”، “بیا نشستن روی لگن را تمرین کنیم. خوب، بیا از آشپزخانه بریم دستشویی. حالا بیا در توالت را برداریم.”، “می دونم الان دلت نمی خواد بری دستشویی ولی وقتی بری، بعد می تونی به بازی کردنت ادامه بدی.”، “شلوارت را چک کن. خشکه؟ ببین چقدر خشک بودن خوبه؟”

نکات کمکی

دایم از کودک نپرسید که دستشویی دارد یا نه. این کار باعث می شود که او به پرسیدن شما تکیه کند و خود نشانه های دفع  را حس نکند.

کودک را تشویق کنید تا قبل از بیرون رفتن با ماشین برای زمان طولانی یا گردش های طولانی، به دستشویی برود.

اگر مجبورید برای دستشویی رفتن ماشین را نگه دارید، شکایت نکنید. نگرش ما به او منتقل می شود.

صحبت با فرزندی که موقع عینک زدن می گوید: “نه! نمی خوام عینک بزنم!”

“بهم بگو از چه چیز عینکت خوشت نمی آد؟”، “بیا ببینیم چقدر می تونی عینک بزنی. من تایمر روشن می کنم و تو عینک بزن تا وقتی که تایمر زنگ بزنه.”، “می دونم دوست نداری عینک بزنی. اما با زدن آن چیزها را خیلی بهتر می بینی.”، “قانون می گه که باید در طول روز عینک بزنی.”

نکات کمکی

قانون وضع کنید برای این که بداند چه زمان باید عینک بزند.

از شکایت در مورد عینک زدن یا قیمت بالای آن اجتناب کنید. نوع برخورد شما به او منتقل می شود.

از عینک هایی که دیگران می زنند، تعریف کنید تا کودک ببیند شما فکر می کنید عینک چیز محشری است.

صحبت با فرزندی که موقع دارو خوردن می گوید: “نه! نمی خوام داروهامو بخورم!”

“می دونم مزه دارو را دوست نداری، ولی لازمه که داروتو بخوری. بیا تا شماره سه بخور. حاضری؟ یک، دو، سه، رفت پایین.”، “اگر دارو را قورت بدی، بعدش می تونی شیر بخوری.”، “این دارو بهت کمک می کنه بهتر بشی. هر بار که مصرف می کنی، احساس بهتری می کنی.”، “متاسفم دارو را دوست نداری، اما تو شجاع و قوی هستی و می دونم می تونی قورتش بدی.”

نکات کمکی

همیشه سعی کنید خود را به جای کودک بگذارید تا احساسات او را درک کنید، و به یاد داشته باشید کمی بغل کردن، همراه دارو فراهم کنید.

با دکتر داروساز مشورت کنید تا مطلع شوید که آیا داروی کودک در طعم های خوشمزه وجود دارد یا به شکلی که خوردن آن آسان تر باشد.

از شکایت درباره دارو خوردن خودداری کنید.

اگر کودک مشکل بلع دارد یا هنگام بلع حالت تهوع پیدا می کند، با مخلوط کردن دارو با غذا (اگر از لحاظ پزشکی مشکلی ندارد) با استفاده از قاشق مخصوص، با ساختن یک بازی از خوردن آن، یا با استفاده از سرنگ خوراکی، آن را خوشایندتر کنید. اگر هر سوالی درباره چگونگی مصرف داروی کودک دارید، با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

صحبت با فرزندی که موقع سر میز نشستن می گوید: “نه! می خوام برم پایین!”

“مرسی به این قشنگی سر میز نشستی. خیلی دوست داریم که در کنا ما باشی.”، “بیا بازی روز خوب را بکنیم. هر کدوم از ما می تونه درباره چیز خوبی که امروز اتفاق افتاده، حرف بزنه.”، “می دونم دلت می خواد از سر میز پایین بری. ولی قانون می گه که وقتی تایمر زنگ بزنه می تونی بری.”

نکات کمکی

هنگام صرف غذا، تلویزیون و کامپیوتر را خاموش کنید تا حواس کودک را از خوردن پرت نکنند.

یک تایمر بگذارید برای این که به کودک بگوید چه وقت اشکالی ندارد میز غذا را ترک کند.

در صورت لزوم اطمینان حاصل کنید وقتی که کودک میز را ترک می کند، کسی هست که از او مراقبت کند.

تا حد امکان سعی کنید بیش تر سر میز غذا بخورید تا فرزندتان به آن عادت کند. غذا خوردن در ماشین یا جاهای دیگر را محدود کنید.

صحبت با فرزندی که موقع آمپول زدن می گوید: “نه! نمی خوام آمپول بزنم!”

“می دونم دلت نمی خواد آمپول بزنی، ولی خیلی مهمه که سالم بمونی.”، “می دونم شجاع و قوی هستی و می تونی زدن آمپول را تحمل کنی تا سالم بمونی.”، “می دونم آمپول یه کم درد داره، ولی زیاد طول نمی کشه. بیا وقتی بهت آمپول می زنند، ما حباب فوت کنیم، و آنی بهتر می شی.”

نکات کمکی

در صورت امکان، پزشک یا پرستاری را انتخاب کنید که این نوع کارها را به خوبی انجام می دهند و با کودکان ارتباط برقرار می کنند.

از گفتن داستان های ترسناک به کودک درباره آمپول یا بخیه زدن خودداری کنید، اما در مورد چگونگی احساس آن ها هنگام آمپول یا بخیه زدن رو راست باشید. شما نمی خواهید، با گفتن این که این جور کارها درد ندارند، به اعتماد کودک نسبت به خودتان لطمه بزنید.

با پزشک مشورت کنید تا هنگامی که به کودک آمپول یا بخیه زده می شود، سرگرمی های جالب تدارک ببینید. مثلا کودک در آن هنگام به میله حباب فوت کند و حباب بسازد.

تنظیم: سمیه مظفری

برگرفته از کتاب “وقتی کودکتان می گوید نه! چگونه او را با خود همراه کنید بدون نق زدن، باج دادن، تهدید کردن”، نوشته: جری وایکاف، باربارا سی یونل، ترجمه: فرناز ثقفی، انتشارات ققنوس.