فروغ فرخزاد متولد 15 دیماه سال 1313 است که ساکن تهران و معروف به فروغ فرخزاد و فروغ می باشد. این شاعر نامدار معاصر ایران پنج دفتر شعر به نام های شعرهای اسیر، دیوار، عصیان، تولدی دیگر، ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد منتشر کرد که از نمونههای قابل توجه شعر معاصر فارسی هستند که در میان ما به یادگار مانده است.
فروغ با پشت سرگذاشتن سنت کهن شعری و دستمایه ای از تجربه های بزرگان شعر نو آن روز: نیما، اخوان و شاملو سرودن را آغاز کرد. فرخزاد مجموعه شعر اسیر را در 17 سالگی خود سرود و در 1331 منتشرکرد. ویرایشهای دیگر این مجموعه تا سه سال پس از نخستین چاپ آن تکمیل شد و حدودا به 34 شعر رسید.
فروغ هنگام سرودن این شعرها، هرچند ازدواج کرده بود، اما در سال های نخست جوانی بود و شعرهای دخترانه می سرود و احساسات لطیف و نازک دخترانه حال و هوای شعر او را می ساخت. فروغ در سالهای ۱۳۳۰ در ۱۶ سالگی با پرویز شاپور طنزپرداز ایرانی که پسرخاله مادر وی بود، ازدواج کرد.
این ازدواج در سال ۱۳۳۴به جدایی انجامید. حاصل این ازدواج، یک پسر به نام کامیار بود.
فروغ پیش از ازدواج با شاپور، با وی نامهنگاریهای عاشقانهای داشت. این نامهها به همراه نامههای فروغ در زمان ازدواج این دو و همچنین نامههای وی به شاپور پس از جدایی از وی بعدها توسط کامیار شاپور و عمران صلاحی در کتابی به نام «اولین تپشهای عاشقانهٔ قلبم» منتشر گردید.
سپس آشنایی با ابراهیم گلستان، نویسنده و فیلمساز سرشناس ایرانی، و همکاری با او، موجب تحول فکری و ادبی در فروغ شد.
فروغ فرخزاد، در بعد از ظهر دوشنبه ۲۴ بهمن، ۱۳۴۵ هنگام رانندگی خودروی جیپ ابراهیم گلستان، در جاده دَرُّوس – قلهک، برای تصادف نکردن با اتومبیل مهد کودک، از جاده منحرف شد و جان باخت.
آثاز فروغ به زبان های عربی، آذری، انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، کردی، ترکی، اردو و ازبک ترجمه شده است.
در این مقاله تولدی دیگر از دیوان فروغ فرخزاد را انتخاب کرده ایم.
تولدی دیگر
همه ی هستی من آیه ی تاریکی است
که ترا در خود تکرارکنان
به سحرگاه شکفتن ها و رستن های ابدی خواهد برد
من در این آیه ترا آه کشیدم، آه
من در این آیه ترا
به درخت و آب و آتش پیوند زدم
زندگی شاید
یک خیابان درازست که هر روز زنی با زنبیل از آن می گذرد
زندگی شاید
ریسمانیست که مردی با آن خود را از شاخه می آویزد
زندگی شاید طفلیست که از مدرسه بر می گردد
یا عبور گیج رهگذری باشد
که کلاه از سر بر می دارد
و به یک رهگذر دیگر با لبخندی بی معنی می گوید: “صبح بخیر”
زندگی شاید آن لحظه ی مسدودیست
که نگاه من، در نی نی چشمان تو خود را ویران می سازد
و در این حسی است
که من آن را با ادراک ماه و با دریافت ظلمت خواهم آمیخت
در اتاقی که به اندازه ی یک تنهائیست
دل من
که به اندازه ی یک عشقست
به بهانه های ساده ی خوشبختی خود می نگرد
به زوال زیبای گل ها در گلدان
به نهالی که تو در باغچه ی خانه مان کاشته ای
و به آواز قناری ها
که به اندازه یک پنجره می خوانند
آه…
سهم من اینست
سهم من اینست
سهم من آسمانیست که آویختن پرده ای آنرا از من می گیرد
سهم من پائین رفتن از یک پله ی متروکست
و به من چیزی در پوسیدگی و غربت و اصل گشتن
سهم من گردش حزن آلودی در باغ خاطره هاست
و در اندوه صدائی جان دادن که به من می گوید:
” دستهایت را
دوست می دارم”
دستهایم را در باغچه می کارم
سبز خواهم شد، می دانم، می دانم، می دانم
و پرستوها در گودی انگشتان جوهریم
تخم خواهند گذاشت
گوشواری به دو گوشم می آویزم
از دو گیلاس سرخ همزاد
و به ناخن هایم برگ گل کوکب می چسبانم
کوچه ای هست که در آنجا
پسرانی که به من عاشق بودند، هنوز
با همان موهای درهم و گردن های باریک و پاهای لاغر
به تبسم های معصوم دخترکی می اندیشند که یکشب او را
باد با خود برد
کوچه ای هست که قلب من آنرا
از محله های کودکیم دزدیده ست
سفر حجمی در خط زمان
و به حجمی خط خشک زمان را آبستن کردن
حجمی از تصویری آگاه
که ز مهمانی یک آینه بر می گردد
و بدینسانست
که کسی می میرد
و کسی می ماند
هیچ صیادی در جوی حقیری که به گودالی می ریزد
مرواریدی صید نخواهد کرد
من پری کوچک غمگینی را
می شناسم که در اقیانوسی مسکن دارد
و دلش را در یک نی لبک چوبین
می نوازد آرام، آرام
پری کوچک غمگینی
که شب از یک بوسه می میرد
و سرگاه از یک بوسه به دنیا خواهد آمد
گزیده ای از دیوان فروغ فرخزاد، انتشارات اهورا
تهیه و تنظیم: زهرا صانعی
