افسردگی پس از زایمان، فرایند پیچیده ای از تغییرات جسمی، عاطفی و رفتاری است که بعد از تولد نوزاد در یک زن اتفاق می افتد. بر طبق دی‌اس‌ام-۵ (نسخه پنجم برنامه ریزی شده از انجمن روانپزشکی آمریکا) کتابچه راهنمای اختلالات روانی، PPD شکلی از افسردگی عمده است که در طول 4 هفته اول بعد از زایمان اتفاق می افتد. تشخیص افسردگی پس از زایمان در فاصله بین زایمان و شروع افسردگی انجام می شود که شدت آن نیز برای پزشک مهم است.

افسردگی پس از زایمان چیست؟

افسردگی پس از زایمان به تغییرات شیمیایی، اجتماعی و روانشناختی تولد نوزاد وابسته است. اصطلاحا طیفی از تغییرات فیزیکی و هیجانی زنانی که به تازگی مادر شده است را توصیف می کند. خبر خوب اینکه افسردگی پس از زایمان با دارو و مشاوره می تواند درمان شود.

تغییرات شیمیایی شامل افت سریع هورمون ها پس از زایمان است. ارتباط واقعی بین این افت و افسردگی هنوز کاملا مشخص نیست. اما چیزی که آشکار است این است که مقدار هورمون های جنسی زنانه، استروژن و پروژسترون، در طول دوران بارداری ده ها برابر افزایش می یابد و بعد از زایمان به شدت افت می کنند. سه روز بعد از زایمان سطح این هورمون ها به حالت قبل از بارداری برمی گردد.

علاوه بر این تغییرات شیمیایی، تغییرات اجتماعی و روانشناختی ناشی از داشتن نوزاد، خطر ابتلا به افسردگی را نیز افزایش می دهد.

نشانه های افسردگی پس از زایمان چیست؟

نشانه های افسردگی پس از زایمان همانند آنچه که به طور عادی پس از زایمان اتفاق می افتد هستند. این نشانه ها عبارتند از: مشکلات خواب، تغییرات اشتها، خستگی بیش از حد، کاهش میل جنسی و تغییرات مکرر حالت روانی یا خلق و خو. با این وجود این ها با دیگر نشانه های مهم افسردگی همراه هستند که بعد از تولد نوزاد عادی نیست و ممکن است با تغییرات خلق و خو، از دست دادن میل جنسی، احساس بی ارزشی، ناامیدی و درماندگی، افکار مرگ یا خودکشی یا فکر آسیب رساندن به خود یا دیگران همراه باشد.

فاکتورهای خطر برای افسردگی پس از زایمان چه مواردی هستند؟

عوامل زیادی می تواند خطرات افسردگی پس از زایمان را افزایش دهد که شامل:

• سابقه افسردگی قبل از باردار شدن یا در طول دوران بارداری
• سن در زمان بارداری- در افراد کم سن احتمال خطر بالاتر است
• تردید درباره بارداری
• تعداد فرزندان- هرچه تعداد فرزندان بیشتر باشد احتمال اینکه در بارداری های بعدی افسرده شوید بیشتر است.
• داشتن سابقه افسردگی یا اختلال ناخوشی پیشاقاعدگی (PMDD)
• حمایت اجتماعی محدود
• به تنهایی زندگی کردن
• تعارض زناشویی

آیا افسردگی پس از زایمان عادی است؟

بیشتر زنانی که تازه مادر می شوند پس از تولد نوزاد، افسردگی پس از زایمان (baby blues) را تجربه می کنند. تقریبا از هر 10 زن در یک نفر، افسردگی بعد از زایمان شدیدتر و طولانی خواهد بود. حدود یک در 1000 نیز، یک بیماری جدی تر که جنون پس از زایمان نامیده می شود، ایجاد می شود.

آیا انواع مختلفی از افسردگی پس از زایمان وجود دارد؟

سه نوع تغییر خلقی پس از زایمان در زنان وجود دارد:

حالت baby blues: که در بیشتر زنان بلافاصله در روزهای اول پس از زایمان رخ می دهد عادی مطرح شده است. زنی که به تازگی مادر است نوسانات خلق و خوی ناگهانی از قبیل احساس خیلی شادی و سپس احساس خیلی غمگین دارد، ممکن است به هیچ دلیلی گریه کند و احساس بی تابی، زودرنجی، بی قراری، دلواپسی، بی کسی و اندوهگینی کند. این نوع افسردگی ممکن است چند ساعت کوتاه یا یک یا دو هفته بعد از زایمان طول بکشد. این حالت معمولا نیاز به درمان و دارو ندارد. اغلب پیوستن به یک گروه حمایت از زنانی که تازه مادر شده اند یا صحبت با دیگر مادران می تواند موثر باشد.

افسردگی پس از زایمان: این حالت چند روز یا چند ماه بعد از تولد نوزاد اتفاق می افتد. افسردگی پس از زایمان می تواند پس از تولد هر کودک و نه فقط بعد از تولد فرزند اول اتفاق بیفتد. یک زن می تواند احساس مشابهی مانند حالت اول داشته باشد حالاتی مانند: غمگینی، ناامیدی، اضطراب و زدورنجی اما او این حالات را بیشتر و گسترده تر از نوع اول احساس می کند.

افسردگی پس از زایمان اغلب زن را از انجام کارهای روزانه باز می دارد. در صورتی که عملکرد زن را تحت تاثیر قرار دهد نیاز دارد تا پزشک زنان و زایمان خود را ببیند. پزشک می تواند او را برای نشانه های افسردگی اش حمایت کند و با برنامه ریزی ان را درمان نماید. اگر برای درمان اقدامی نشود شاید نشانه ها بدتر شود. در حالیکه افسردگی پس از زایمان وضعیتی جدی است می توان با دارو و مشاوره آن را درمان کرد.

صفحه بعد >>