پروپرانولول یک بتا بلاکر است که بر روی قلب و گردش خون در رگ ها تاثیرمی گذارد. این ماده برای درمان تپش قلب، آنژین (درد قفسه ی سینه)، فشار خون بالا (پرفشاری خون)، اختلالات ریتم قلب و سایر بیماری های قلبی و یا شرایط گردش خون مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین از این ماده برای درمان و یا جلوگیری از حملات قلبی، کاهش شدت و دفعات سردردهای میگرنی نیز استفاده می شود.

همانژئول (پروپرانولول مایع خوراکی 4.28 میلی گرم) برای کودکانی که حداقل 5 هفته ای هستند برای درمان شرایطی به نام همانژیومای شیر خواری استفاده می شود. همانژیوما توسط گرد هم آمدن غیر طبیعی رگ های خونی ایجاد می شود. این رگ های خونی خوش خیم  رشد می کنند و می توانند به صورت نشانه های قرمز و یا زخم بر روی پوست ظاهر شوند. این بیماری حتی می تواند مشکلات پیچیده ای را در بدن ایجاد کند (در کبد، مغز و یا سیستم گوارشی).

نکات مهم:

اگر به پروپرانولول حساسیت دارید نباید آن را مصرف کنید. اگر مبتلا به آسم، تپش قلب بسیار کند و یا شرایط قلبی حاد هستید بهتر است از این دارو استفاده نکنید.

نکاتی مهم قبل از مصرف دارو:

اگر به پروپرانولول حساسیت دارید و یا یکی از شرایط زیر در شما دیده می شود نباید این دارو را مصرف کنید.

• آسم
• تپش قلب بسیار کند که باعث بی حالی و ضعف در شما می شود.
• شرایط حاد قلبی مانند سندروم سینوس بیمار
• کودکانی که وزن آنها کمتر از 2 کیلوگرم است نباید از همانژئول خوراکی استفاده کنند.

برای اطمینان از اینکه پروپرانولول آسیبی برای شما ندارد، اگر موارد زیر را دارید به پزشک اطلاع دهید:

• اختلالات ماهیچه ای
• برونشیت، امفیزم و یا اختلالات تنفسی دیگر
• قند خون پایین و یا دیابت
• ضربان قلب کم، فشار خون پایین
• نارسایی احتقانی قلبی
• افسردگی
• بیماری های کلیوی و یا کبدی
• اختلالات تیروئیدی
• مشکلات گردش خون

هنوز تاثیر پروپرانولول بر روی جنین مشخص نشده است پس اگر باردار هستید حتما موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین پروپرانولول می تواند وارد شیر مادر نیز بشود. پس اگر نوزاد شیر خوار دارید این موضوع را نیز به پزشک معالج خود بگویید.

چگونه باید پروپرانولول را مصرف کنم؟

پروپرانولول را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. حتما همه ی موارد موجود بر روی برچسب و نسخه را دنبال کنید. دکتر شما ممکن است  به صورت موقت دوز مصرفی شما را تغییر دهد. هرگز این دارو را به مدت طولانی تر از مقدار پیشنهادی مصرف نکنید. بزرگسالان ممکن است پروپرانولول را همراه و یا بدون غذا مصرف کنند اما سعی کنید همیشه به طور یکسان و در زمان مشخص مصرف  کنید.

همانژئول را در طول شیر دادن و یا بعد از آن به شیرخوار بدهید. فاصله ی بین مصرف باید حداقل 9 ساعت باشد. مطمئن شوید کودک شما هنگام مصرف این دارو به طور منظم شیر می خورد. اگر تغییر وزنی در کودک خود دیدید حتما موضوع را به پزشک اطلاع دهید. همانژئول معمولا بر اساس وزن کودک تجویز می شود. اگر کودک شما هنگام مصرف همانژئول دچار استفراغ و یا کمبود اشتها می شود حتما موضوع را به پزشک اطلاع دهید. حتما مقدار  دارو را با استفاده از سرنگ های مخصوص  و یا قاشق هایی که به همراه دارو هستند، اندازه گیری کنید. مایع همانژئول را به هم نزنید. اگر نیاز به عمل جراحی دارید حتما مصرف پروپرانولول را به پزشک اطلاع دهید.

هرگز مصرف این دارو را به صورت ناگهانی متوقف نکنید. توقف ناگهانی ممکن است شرایط شما را بدتر کند. این دارو می تواند منجر به نتایج غیر طبیعی در نتایج آزمایشی شود. اگر در حال درمان پرفشاری خون هستید، استفاده از پروپرانولول را حتی زمانی که احساس خوبی دارید مصرف کنید. پروپرانولول تنها بخشی از برنامه ی درمانی برای پرفشاری خون است و ممکن است شامل رژیم غذایی، ورزش و کنترل وزن باشد. این دارو را در دمای اتاق و به دور از رطوبت نگه داری کنید. هرگز اجازه ندهید داروی مایع منجمد شود. همانژئول را که مصرف نمی کنید بعد از 2 ماه دور بیندازید.

اگر مصرف دارو را فراموش کنم چه اتفاقی خواهد افتاد؟

برای پروپرانولول منظم: هر وقت به یاد آوردید که دارو را مصرف نکردید حتما و در اسرع وقت دارو را مصرف کنید. اگر تا مصرف بعدی این دارو فقط 4 ساعت فاصله دارید بهتر است دوز از دست داده  را دیگر مصرف نکنید.

برای پروپرانولول با رهانش طولانی: به محض به یاد آوردن دوز از دست داده شده، حتما دارو را مصرف کنید. اگر تا مصرف بعدی 8 ساعت فاصله دارید بهتر است دوز از دست داده شده را مصرف نکنید.

اگر بیشتر از مقدار معمول مصرف  کنم چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در این صورت حتما با اورژانس تماس بگیرید. نشانه های مصرف بیش از حد  شامل ضربان قلب آهسته و نامنظم، سرگیجه، ضعف و غش کردن می باشد.

در حال مصرف پروپرانولول از چه چیزهایی باید اجتناب کنم؟

از مصرف الکل بپرهیزید. از بلند شدن سریع  اجتناب کنید زیرا ممکن است باعث سرگیجه شود. بهتر است به آرامی از جای خود بلند شوید.

عوارض جانبی پروپرانولول

اگر نشانه های آلرژیک به پراپرانول مانند موارد زیر را داشتید حتما اورژانس را خبر کنید: کهیر، تنفس دشوار، ورم صورت، لبها، زبان و گلو.

اگر موارد زیر را تجربه کردید به پزشک اطلاع دهید:

• ضربان قلب آهسته و یا نامنظم
• خس خس یا مشکل در تنفس
• تنگی نفس، تورم افزایش سریع وزن
• خستگی سریع، مشکلات بینایی یا از دست دادن هماهنگی
• احساس سردی در دست و پاها
• افسردگی، گیجی، توهم
• مشکلات کبدی – حالت تهوع، درد بالای شکمی، خارش، احساس خستگی، کمبود اشتها، تیره شدن ادرار، یرقان
• قند خون پایین- سردرد، گرسنگی، ضعف، عرق کردن، گیجی، ضربان قلب سریع و احساس وحشت
•  قند خون پایین در کودکان- رنگ پریدگی پوست، آبی یا بنفش شدن پوست، عرق کردن، گیچی، گریه های مکرر، احساس سردی، ضعف، تنفس ضعیف، خواب آلودگی، تشنج
• واکنش های شدید پوستی –تب، گلودرد، تورم، مشکلات پوستی

عوارض جانبی عمومی پروپرانولول عبارتند از:

• تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست
• کاهش تمایل جنسی، ناتوانی جنسی و یا مشکل در ارگاسم
• مشکلات خواب
• احساس  خستگی

داروهای مصرفی خود را به پزشک اطلاع دهید. اگر داروهای زیر را مصرف می کنید حتما موضوع را به پزشک اطلاع دهید:

• داروهای رقیق کننده ی خون مانند وارفارین، کومادین
• داروهای ضد افسردگی مانند آمی تریپتیلین، کلومیپرامین، دزیپرامین، ایمی پرامین
• داروهای درمان پرفشاری  و اختلالات پروستات  مانند دوکسازوسین، پرازوسین، ترازوسین.
• داروهای مربوط به قلب و یا فشار خون مانند آمیودارون، دیلتیازم، پروپافنون، کویندین، وراپامیل
• داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی – آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام
• داروهای استروئیدی- پردنیزون

البته این لیست داروها کامل نیست. داروهای دیگری نیز ممکن است با پراپرانول تداخل داشته باشد.

ترجمه: زهرا کامران ور

مطالب مرتبط:

• خوراکی هایی که برای ایجاد عضله مناسب اند
• چگونه سموم باعث چاقی شما می شود؟ قسمت چهارم
• فشار خون پایین
• فشار خون و نحوه برخورد با آن
• آسم و آلودگی هوا
• مغناطیس درمانی افسردگی
• دیابت و رژیم غذایی
• بیماری مزمن کلیه
• بیماری تیرویید و انواع آن