چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به عفونت قارچ ناخن هستند؟
بین 6 تا 8 درصد از بزرگسالان، مبتلا به عفونت قارچی ناخن می شوند.
قارچ ناخن در مردان بیشتر از زنان و در سالخورده ها بیش از جوانان شیوع دارد.
عواملی که خطر عفونت قارچ ناخن را افزایش می دهد شامل موارد زیر می باشد:
- اختلال در گردش خون
- کند شدن رشد ناخن
- عامل ژنتیکی
- عرق ریزی شدید
- محیط کاری مرطوب
- پوشیدن جوراب یا کفش هایی که مانع از تهویه هوا در پا شود.
- پابرهنه راه رفتن در مکان های مرطوب عمومی (استخر شنا، ژیمناستیک و دوش های عمومی)
- داشتن سابقه جراحت یا عفونت پوست یا ناخن
- دیابت، ایدز، مشکلات خونی و داشتن سیستم ایمنی ضعیف
- پوشیدن کفش های تنگ که پنجه پا و ناخن ها تحت فشار باشند.
- آسیب و ضربه مکرر به پنجه پا
چه عاملی سبب عفونت قارچی ناخن می شود؟
این بیماری توسط موجودات بسیار ریز به نام قارچ به وجود می آید که قارچ ها برای زنده ماندن نیاز به نور خورشید ندارند. گروه بزرگی از این قارچ ها، درماتوفیت ها نامیده می شوند که عامل ایجاد عفونت قارچی ناخن هستند.
معمول ترین قارچ های ناخن که باعث تغییر شکل طبیعی ناخن می شوند آنیکومایکوسیس و تینیا آنگیوم می باشند که عامل بیماری بیش از نیمی از مبتلایان به قارچ ناخن هستند.
قارچ از بریدگی یا خراش کوچکی که بین ناخن و بستر آن به وجود می آید وارد ناخن می شود و زمانی شروع به رشد می کند که محیط اطراف ناخن، گرم و مرطوب باشد.
نشانه های عفونت قارچی ناخن چیست؟
ناخن هایی که دچار عفونت قارچی می شوند معمولا کلفت، شکننده و خرد شونده، ناصاف، تیره تر یا زرد رنگ می شوند که لبه ناخن به تدریج می ریزد. این علایم بیشتر در انگشت پا و به خصوص انگشت بزرگ پا دیده می شود.
بیمارانی که دچار آنیکالیسیس در ناخن هستند، جدا شدن ناخن از بسترش را تجربه کرده اند. گاهی عفونت قارچی سبب درد در پنجه پا یا سر انگشتان می شود و بوی نامساعدی از آن به مشام می رسد.
چگونه عفونت ناخن را تشخیص می دهند؟
به دو روش عفونت قارچی ناخن تشخیص داده می شود: روش اول این که تکه ای از ناخن به پتاسیم هیدروکساید آغشته می شود و روش دوم کشت قارچی ناخن می باشد. آزمایش پتاسیم هیدروکساید سریع نتیجه می دهد در حالی که کشت قارچی ممکن است چند هفته به طول انجامد.
پزشک بایستی در تشخیص عفونت قارچی دقیق باشد چرا که در علایم و نشانه های برخی قارچ ها شباهت زیادی به یکدیگر وجود دارد مانند پسوریازیس، پلنوس گلسنگ، آماس پوستی، تروما، تومور بستر ناخن، اگزما و سندرم ناخن زرد.
درمان قارچ ناخن چیست؟
درمان عفونت قارچی ناخن نیاز به زمان طولانی و هزینه زیادی دارد.
داروهای خوراکی ضدقارچ مانند ایتروکونازول (اسپوراناکس)، فلوکونازول (دیفلوکن) و تربینافین (لامیزیل) می باشند که معمولا به مدت 4 ماه مصرف می شوند تا عفونت به طور کامل از بین رود.
داروهای موضعی مثل سیکلوپیراکس (پنلاک)، لاک و الکل یا واکس ناخن و کرم های مختلف است اما اغلب عفونت را به طور کامل درمان نمی کند.
در موارد بسیاری، پزشک ناخن را به طور کامل بر می دارد.
چگونه از عفونت قارچی ناخن پیشگیری کنید؟
در درجه اول نیاز به رعایت بهداشت دست و پا است. و این را بدانید که قارچ عاشق محیط مرطوب است پس مؤثرترین راهکار از بین بردن محیطی است که محل رشد قارچ می باشد.
چند توصیه بهداشتی در زیر بیان می شود:
- ناخن ها را کوتاه، خشک و تمیز نگه دارید.
- جوراب و دستکش هایی بپوشید که پوست بتواند به راحتی تنفس کند.
- از پودر ها یا اسپری های ضد قارچ استفاده کنید.
- اگر بیش از حد در تماس با آب هستید حتما از دستکش های پلاستیکی استاندارد که لایه داخلی پنبه یا کتان دارند، استفاده کنید.
- از جویدن یا خرد کردن ناخن اجتناب کنید.
- از کفش راحتی یا صندل برای مکان های عمومی و استخر ها استفاده کنید.
- از بهداشت ابزاری که در سالن مانیکور یا آرایش برای شما استفاده می شود اطمینان حاصل کنید.
- از صیقل دادن ناخن یا استفاده از ناخن های مصنوعی اجتناب کنید.
- بعد از تماس با ناخن آلوده و کثیف حتما دست های خود را بشویید.
- جوراب و کفش ها از لوازم شخصی شما می باشند پس از شریکی استفاده کردن آنها با دیگران خودداری کنید.
درمان گیاهی عفونت قارچی ناخن در منزل
درمان شیمیایی قارچ ناخن نیاز به زمان طولانی، هزینه زیاد و صبر و حوصله فراوان دارد که متاسفانه در مواردی حتی با تمام تمهیدات پزشکی موفق به درمان کامل قارچ ناخن نمی شوند. از طرفی داروهای شیمیایی قارچ ناخن مثل هر دارویی عوارضی دارد که آسیب رسیدن به کبد از جمله این عوارض است. البته درمان قطعی گیاهی قارچ ناخن هنوز به اثبات نرسیده است ولی می توان از درمان گیاهی به عنوان مکمل درمان شیمیایی و حتی پیشگیری از عفونت بیشتر، نام برد. در ضمن درمان گیاهی هزینه کمتری نیز در پی خواهد داشت.
- لیسترین: محلول شستشوی دهانی است که برای درمان بیماری های لثه مشهور است که همان طور که باکتری های بیماری لثه را از بین می برد باعث درمان قارچ ناخن نیز می شود.
لیسترین شامل اتانول، تیمول، یوکالیپتول (روغن اوکالیپتوس)، و اسید بنزوئیک است.
- سرکه: محیط اسیدی سرکه به نابودی درماتوفیت که عامل آنیکومایکوسیس است، کمک می کند.
با ترکیب یک واحد سرکه و دو واحد آب، اسید استیک به دست می آید. ناخن را به مدت 20 دقیقه در روز برای از بین بردن محیط رشد قارچ در این محلول قرار دهید. این عمل را تا از بین رفتن کامل قارچ ناخن تکرار کنید ولی اگر پوست اطراف ناخن ملتهب و سوزش آور شد درمان را متوقف کنید.
- ویکس ویپوراب: خاصیت چسبندگی ویکس ویپوراب باعث می شود بهتر به ناخن نفوذ کند و منبع عفونت را از بین ببرد و معمولا توسط پزشک هم توصیه می شود.
- روغن درخت چای یا ملالوکه آلترنیفولا: روغن درخت چای یک ضد قارچ طبیعی است که به محیط قارچی نفوذ کرده و آن را ریشه کن می کند.
- عصاره چای سبز: عصاره چای سبز نیز به طور طبیعی خاصیت ضد قارچ دارد.
