داستان قبلی: آنچه گیو برای رساندن کیخسرو و فرنگیس به ایران، انجام داد – داستانی از شاهنامه

وقتی گیو و کیخسرو به ایران زمین رسیدند، گیو نامه ای به گودرز نوشت و نامه ای هم به کاوس و خبر از آمدن کیخسرو به ایران زمین داد و از آنچه در رود جیحون گذشته بود گفت:

گیو نامه ها را به پیک هایی داد تا نزد گودرز و کاوس برسانند نامه گیو به پدرش جهان پهلوان گودرز پیر رسید. گودرز با دیدن آن نامه اشک در چشمانش جمع شد و خداوند را برای این خبر خوش سپاس گفت از سوی دیگر خبر به کاوس شاه رسید او از شنیدن این خبر که فرزند سیاوش زنده است و به ایران زمین آمده است بسیار خوشحال شد و فرمان داد تمام ایران را آذین ببندند. رستم از خوشحالی به فقرا سکه های زر می داد.

از آن سو گودرز به همراه غلامان و بزرگان با تخت زر و هدایای فراوان به رسم ایرانیان به دیار آنها رفتند. پهلوان پیر با دیدن گیو، اشک در چشمانش جمع شد او را در آغوش گرفت آنگاه کیخسرو را در آغوش کشید و از سیاوش یاد کرد و اشک ریخت.

گودرز که از شادی نمی دانست چه بگوید که هم فرزند خویش را بعد از سالها در آغوش می کشید و هم امید ایرانیان از سرزمین تورانیان آمده بود. او یادگار سیاوشی بود که همه پهلوانان ایران زمین دوستش داشتند.

هفت روز جشن و سرور بر پا شد و روز هشتم پادشاه جوان را به سوی کاوس شاه فرستادند.

رسیدن کیخسرو نزد کاوس

کاوس با دیدن فرزند سیاوش اشک از دیدگانش سرازیر گشت و از تخت به زیر آمد و کیخسرو را در آغوش گرفت. آنگاه او را در کنار خود نشاند و از تورانیان می پرسید و کیخسرو از آنچه بر آنها رفته بود گفت که افراسیاب چه ستم هایی به آنها کرده بود و از دلاوری گیو گفت که چگونه یک تنه با سپاهی به نبرد پرداخته و پیر و جوان از مقابل او می گریختند.

کاوس گیو را در آغوش کشید و گودرز را پیش خواند و هدایای فراوان به گودرزیان بخشید و گودرز را فرمانروای خراسان، ری، قم و اصفهان گردانید.

از سوی دیگر کاوس از فرنگیس دلجویی کرد و به او جایگاهی ویژه بخشید.

سرکشی طوس از کیخسرو

کشواد کاخ باشکوهی داشت که مایه فخر ایرانیان بود. گودرز و کیخسرو از نزد کاوس به کاخ کشواد رفتند. او را بر تخت نشاندند و پهلوانان ایران بر پادشاه آینده ایران آفرین می گفتند به جز طوس که از او روی بازگرداند، آن مجلس را ترک کرد. گودرز و کشواد از این رفتار طوس خشمگین شدند و گیو را نزد او فرستادند تا او را بازگرداند. گیو نزد او رفت و پیام را رساند اما طوس که خود را از نژاد فریدون می دانست نمی توانست بپذیرد که پادشاهی که از تورانیان نژاد دارد بر تخت ایران زمین تکیه زند.

طوس، فریبرز فرزند کاوس را شایسته پادشاهی می دانست که از نژاد ایرانیان است.

گیو خشمگین به او گفت که خود را با نیزه های گودرزیان روبرو خواهی کرد. تو رنج های را که برای ایران زمین برده ایم به یک دم به باد خواهی داد و سخنان درشتی به طوس گفت و از آنجا نزد گودرز بازگشت.

گودرز با شنیدن سخنان طوس خشمگین شد و گفت باید به او پاسخ محکمی بدهیم تا بداند چه کسی شایسته پادشاهی است. آنگاه سپاه خود را به آن سو راند. طوس که آن سپاه بزرگ را دید و کیخسرو را با آن شکوه و جلال نشسته بر تخت پادشاهی خودنمایی می کرد.

طوس با خود اندیشید اگر امروز با آنها نبرد کنم از ایرانیان بسیار کشته خواهد شد و این، همان چیزی است که افراسیاب می خواهد، به ایران حمله خواهند کرد و تخت پادشاهی ایران زمین به تورانیان خواهد رسید. پس یکی از نزدیکان خود را که مردی خردمند بود نزد کاوس فرستاد که از این نبرد جلوگیری کند.

رفتن گودرز و طوس نزد کاوس

کاوس با شنیدن این خبر گودرز و طوس را فرا خواند.

طوس و گودرز نزد پادشاه رفتند. طوس به کاوس گفت اگر پادشاه از تخت شاهی سیر شده اند چرا آن را به فرزند خود فریبرز نمی سپارند.

فریبرز پهلوانی با شکوه است که نژاد ایرانی دارد چرا باید او را کنار بگذارید.

گودرز که از این سخنان خشمگین شده بود فریاد زد تو چقدر کم خرد و نادان هستی در جهان کسی چون سیاوش نبود که جوان و دلیر و خردمند بود اکنون خسرو فرزند اوست که چون به چهره او می نگری گویی سیاوش را می بینی و رفتارش هم از کردار سیاوش چیزی کم ندارد. اگر او از سمت مادری نژاد تورانی دارد اما ما را انتخاب کرده و به سوی ایران زمین آمده است. در ایران و توران چنین کسی را نمی توانی پیدا کنی. مگر خودت قد و بالای او را ندیدی؟ او همان کسی است که وقتی کشتی، آنها را سوار نکرد با اسب از جیحون گذر کردند و آب به او صدمه ای نزد، همچون فریدون شاه که از اروند گذشت شکوه او آسمانی است و پروردگار می خواهد که او پادشاه ایران زمین باشد.

دیگر اینکه او به کین خون پدر آسایش را از تورانیان خواهد گرفت و ایران را از این هرج و مرج نجات خواهد داد. در خواب به من مژده دادند که او ایران را نجات خواهد داد. اگر اکنون سلاحی داشتم خون تو را می ریختم.

طوس که خشمگین شده بود به گودرز گفت این سخن های بیهوده که می گویی برای این است که نژاد پادشاهی نداری، پدرت آهنگری بیش نبوده که اگر اسمی هم از او باقیست برای این است که همراه ما به نبرد آمده است.

گودرز پاسخ داد من از آهنگری عاری ندارم و به آن افتخار هم می کنم اما پدر من کاوه آهنگر بود که به ظلم و ستم ضحاک پایان داد و آن پرچمی که تو به آن افتخار می کنی و با کفش های طلایت آن را در دست می گیری همان درفش کاویانی است.

طوس به نژاد و پهلوانی خود می بالید و گودرز به دانش، خرد، دلاوری خود و پیشینیانش می بالید تا اینکه گودرز رو به کاوس کرد و گفت: ای پادشاه تو خود بگو کدام یک پادشاه ایران زمین باشد و سزاوارتر است.

کاوس پاسخ داد: هر دوی آنها فرزندان من هستند و به یک اندازه دوستشان دارم و اگر به هر کدام تخت پادشاهی را بدهم آن یکی دلگیر خواهد شد. پس هر کدام از آنها را با گروهی به دژ بهمن در اردبیل می فرستم که پر از آشوب است که اهریمن آتش پرست نمی تواند به آن دست یابد. کسی که آن دژ را بگیرد تخت پادشاهی مال او خواهد بود.

گودرز و طوس با شنیدن این سخنان با پادشاه همداستان شدند و از آنجا بیرون رفتند.

رفتن طوس و فریبرز به دژ بهمن

طوس با درفش کاویانی و سپاه خود همراه با فریبرز به سوی اردبیل راه افتادند وقتی به نزدیکی دژ بهمن رسیدند زمین چون آتش می جوشید، سم اسبان می سوخت، سربازان در میان لباس رزم و زره می سوختند. زمین یکسره آتش بود. هوای داغ سینه هایشان را می سوزاند. دیوارهای دژ به آسمان سر می کشید آن چنان که هیچ تیر و نیزه ای به آن نمی رسید. اسب ها و سربازان می سوختند و آنها کاری از دستشان بر نمی آمد.

طوس به فریبرز گفت که هیچ انسانی نمی تواند به این دژ دست یابد پس ماندن ما هم در میان آتش سودی ندارد.

طوس و فریبرز بعد از یک هفته آوارگی در اطراف دژ، ناامید بازگشتند و تنها امید آنها این بود که گودرز و کیخسرو هم نتوانند به این دژ دست یابند.

رفتن کیخسرو با گودرز به دژ بهمن

پیامی برای گودرز آمد که طوس و فریبرز شکست خورده بازگشتند اکنون نوبت شماست آماده شوید تا دژ را فتح کنید.

گودرز و گیو همراه با کیخسرو سپاه را به سوی اردبیل هدایت کردند، وقتی به دژ بهمن رسیدند کیخسرو نویسنده ای خواست تا نامه ای برایش به نام ایزد پاک بنویسد.

ای بهمن به پروردگار بیندیش و از او بترس او برترین قدرت جهان است.

پادشاهی و فر کیانی من همه از پروردگار است و اگر در دژ تو اهریمنان هستند، آنها دشمنان خدا هستند و اگر از جادوگران در کنار تو هستند، توان مبارزه با سپاه من را ندارند.

کیخسرو نیزه ای بلند خواست و نامه را بر آن آویخت آنگاه به گیو فرمان داد تا از بلندای دیواری آن نیزه را با یاد خدا به سوی دژ پرتاب کند و گیو هم چنین کرد.

نامه در میان دود و آتش ناپدیدد شد، سکوتی حاکم شد ناگهان همه جا تاریک شد، صدای مهیبی از سوی کوه بلند شد که از غرش آسمان ترسناک تر بود، آنقدر تاریک شد که سواران اسب خود را نمی دیدند.

گودرز به هر سو می نگرید کسی را نمی دید و خاموش در گوشه ای ایستاد و پهلوانان زمین گیر شده بودند. کیخسرو سوار بر اسب خود شد فرمان داد به سوی دژ تیر باران کنند بارش تیر آغاز شد بسیاری از دیوان هلاک شدند کم کم روشنایی آسمان پدیدار می گشت و از آن تاریکی چیزی باقی نمانده بود. دیوها به داخل دژ فرار کردند و کیخسرو و سپاهیان از پس آنها تاختند. در آن دژ شهری آباد و بزرگ و باشکوه دیدند. در آن دژ یک سال ماندند و آیین خداپرستی را بنیان گذاری کردند آنگاه به سوی کاوس بازگشتند.

علی یزدی مقدم

داستان بعدی: بر تخت شاهی نشستن کیخسرو – داستانی از شاهنامه