نام علمی:

 Ziziphus zizyphus

خانواده: Rhamnaceae

نام های عمومی:

عناب، chinese date ،daechu، درخت عناب، hongzao ،natume ،red date ،Semen Ziziphi Spinosae ،sour date

موارد مصرف

دانه، میوه و پوست درخت عناب در طب سنتی برای درمان اضطراب، بی خوابی و به عنوان یک محرک اشتها یا کمک به گوارش مورد استفاده قرار می‌گرفته است. مطالعات آزمایشگاهی بر روی حیوانات، وجود خواص ضد اضطراب و آرام بخش عناب را تایید می‌کند. اما هنوز مطالعات کلینیکی در این مورد وجود ندارد.

مقدار مصرف

اطلاعات کافی در مورد دوز مصرفی مناسب وجود ندارد.

موارد منع مصرف

هنوز اطلاعات کاملی در این مورد وجود ندارد.

بارداری و دوران شیردهی: اطلاعات کافی در مورد اثر عناب بر روی بارداری و  شیردهی وجود ندارد. اما بهتر است از پوست درخت عناب استفاده نکنید.

تداخل دارویی

تداخل با داروی ونلافاکسین گزارش شده است.

واکنش های جانبی: اطلاعات کاملی در این مورد وجود ندارد.

گیاه شناسی

1. zizyphus یک درخت کوچک برگریز و یا درختچه ای با شاخه های خاردار است که تا ارتفاع 5 الی 10 متری می تواند رشد کند. این گیاه بومی مناطق آسیایی است و نیازمند دمای زیاد تابستان و آب کافی برای داشتن بازدهی بالاست. با این حال، این گیاه می تواند دمای سردتر را نیز تحمل کند و در مناطق و زیستگاه های بیابانی زنده بماند.

این گیاه دارای برگ های براق، سبز و تخم مرغی 2 الی 7 سانتی متری است. گل های این گیاه کوچک بوده و دارای گلبرگ های زرد – سبز هستند. میوه ی بیضی شکل قابل خوردن آن زمانی که نرسیده باشند به رنگ سبز بوده و در هنگام رسیدن به رنگ قرمز تیره تغییر رنگ می‌کنند.

تاریخچه

استفاده سنتی از عناب قدمتی 2500 ساله دارد. میوه، دانه و پوست درخت آن به خوبی در نوشته های کره ای، ژاپنی، هندی ها توضیح داده شده است. آنها معمولا استرس و بی خوابی را با این گیاه درمان می‌کردند و از آن برای تحریک اشتها، کمک به گوارش، آنتی آریتمیک و ضد بارداری استفاده می کردند. میوه ی این درخت معمولا به صورت تازه و یا خشک مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عناب در علم شیمی

ترکیب قسمتهای مختلف این گیاه از لحاظ جغرافیایی و روشهای پردازش مورد استفاده، متغیر است. میوه ی این درخت کربوهیدرات بسیار بالایی دارد. وجود ویتامینC ، ویتامین B  کمپلکس، A، کلسیم، پتاسیم و سایر مواد معدنی نیز در این گیاه تایید شده است. ساپونین گلیکوزید، از جمله جوجوبوسیدA  وB  در این گیاه تشخیص داده شده است.

عناب به طور سنتی به عنوان ضد اضطراب و آرام بخش استفاده می شود. آزمایشهای انجام شده بر روی حیوانات نشان می‌دهد که ترکیباتی مانند جوجوبوسید می تواند اضطراب را کاهش دهد.

سرطان: مطالعات با استفاده از ساپونین خاص و همچنین اتیل استات و عصاره ی آبی میوه و پوست درخت آن، اثر سمیت آن بر روی سلول های سرطانی را نشان می دهد.

دستگاه گوارش

میوه ی درخت عناب به طور سنتی به عنوان رب، پوره و یا سوپ به منظور افزایش قدرت هضم استفاده می شود. مطالعات آزمایشگاهی بر روی حیوانات نشان می‌دهد که عصاره ی عناب زمان عبور از دستگاه گوارش را کاهش داده و رطوبت مدفوع را افزایش می دهد. افزایش غلظت اسید چرب در کور روده (سکوم) و آمونیاک مدفوع کاهش یافته و فعالیت آنزیم باکتریایی در مدفوع نیز اندازه گیری شده است. در یک مطالعه ی بالینی کوچک، علائم و نشانه های بیماران با یبوست مزمن با مصرف روزانه عصاره عناب (به طور متوسط، 20 قطره در روز) بهبود یافته است. عصاره عناب ممکن است یک گزینه ملین طبیعی امن برای افراد باشد.

سایر موارد

پیشگیری از بارداری

عصاره ی اتیل استات از پوست درخت گیاه عناب، چرخه طبیعی باروری موش ماده بالغ را متوقف کرده و وزن تخمدان را کاهش می دهد. فعالیت آنتی استروییدی به محض قطع مصرف مکمل عصاره عوض شد.

دوران بارداری و شیردهی

اطلاعات زیادی در مورد اثر عناب بر روی مادران باردار و شیردهی وجود ندارد. عصاره ی پوست درخت این گیاه می تواند مانع از بارداری شود.

ترجمه: زهرا کامران ور

مطالب مرتبط:

• از خواص زرشک بیشتر بدانید
• از خواص هیبیسکوس یا چای قرمز بیشتر بدانید
• از کاسنی بیشتر بدانید
• از خواص و مزایای به لیمو بیشتر بدانید
• از عصاره ی دانه ی انگور بیشتر بدانید
• از زنجبیل بیشتر بدانید
• از چای سبز بیشتر بدانید