در طول چند دهه اخیر نخبگان بسیاری از کشورمان مهاجرت کرده و به خارج از کشور رفته‌اند. در واقع بنا بر گزارش‌های بین‌المللی، کشور ما در زمینه فرار مغزها در جهان رتبه نخست را دارد.

یکی از معروف‌ترین این نخبگان، ریاضیدان، مریم میرزاخانی بود که متاسفانه در سن 40 سالگی در ۲۴ تیر ۱۳۹۶ به ‌دلیل بیماری سرطان، چشم از جهان فروبست.

در این مقاله نگاهی به برخی از نوابغ ایرانی در غرب می‌ اندازیم که موفقیت‌های چشمگیری کسب کرده‌اند. استفاده از این نخبگان در بخش آموزش و بهره گیری از آنان در صنعت و فناوری کشور مزایای فراوانی به همراه خواهد داشت و برعکس، خروج و قطع شدن ارتباط آنان با موطن خود به مثابه از دست دادن یک سرمایه ملی می باشد که گاهی غیر قابل جایگزین است.

ملکه ایرانی ریاضیات: مریم میرزاخانی

متولد: 13 اردیبهشت 1356 در تهران

درگذشت: ۲۴ تیر ۱۳۹۶ در کالیفرنیای ایالات متحده آمریکا

تخصص: دینامیک و هندسه سطوح ریمانی و فضاهای پیمانه‌ای آنها، تحقیقاتی در زمینه نظریه تایشمولر، هندسه هذلولوی، نظریه ارگودیک و هندسه هم‌تافته، استاد دانشگاه پرینستون، پژوهشگر رشته ریاضیات.

جوایز: مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ هنگ‌کنگ و ۱۹۹۵ کانادا، کسب مدال فیلدز در سال 2014

مدارک: کارشناسی ریاضی از دانشگاه شریف در سال 1378، دکترای ریاضی از دانشگاه هاروارد آمریکا در سال 2004

افتخارات: عنوان یکی از 10 ذهن جوان برگزیده از سوی نشریه پاپیولار ساینس در سال 2005

فیزیکدان ایرانی: کامران وفا

متولد: 1339 در تهران

مهاجرت: سال 1356 به آمریکا

تخصص: فیزیک‌دانان برجسته در زمینه نظریه ریسمان، گرانش کوانتومی و نظریه میدان‌های کوانتومی،  توسعه        نظریه اف، قضیه وفا- ویتن و ثابت گوپاکمار- وفا

مدارک: دکترای تخصصی از دانشگاه پرینستون

جوایز: جایزه “محقق جوان” در سال 1989، جایزه آلفرد پی اسلون در سال ۱۹۸۹، جایزه بنیاد پاکار در سال ۱۹۸۹، جایزهٔ AMS لئونارد ایسنبود در سال 2008، جایزه دیراک در سال 2008، جایزهٔ دنی هاینمن در زمینه فیزیک ریاضی در سال 2016، به اتفاق اندرو اشترومینگر و جوزف پولچینسکی برندهٔ جایزهٔ سه میلیون دلاری «پیشگامان علم» (Breakthrough Prize)، جایزه آیزنبود و جایزه فیزیک بنیادی در سال 2017.

اقتصاددان ایرانی تبار: محمد هاشم پسران

متولد: 10 فروردین 1325 در شیراز

تخصص: اقتصاد

مدارک: کارشناسی اقتصاد، ریاضیات و آمار از دانشگاه سالفورد در انگلستان، مدرک دکترای اقتصاد از دانشگاه کمبریج، دکترای افتخاری از دانشگاه سالفورد سال ۱۹۹۳، کارشناسی ارشد افتخاری از دانشگاه کمبریج سال ۲۰۰۳، دکترای افتخاری از دانشگاه گوته فرانکفورت سال ۲۰۰۸، دکترای افتخاری از دانشگاه ماستریخت سال ۲۰۱۳.

جوایز و افتخارات: برنده جایزه جورج سل از انستیتو نفت در لندن در سال 1990، برنده جایزه انجمن سلطنتی اقتصاد در سال 1992 برای بهترین مقاله در ژورنال‌های اقتصادی در فاصله سال‌های 1990 تا 1991 و دریافت کننده مشترک جایزه «اکونومیک ریویوز» برای بهترین مقاله در سال‌های 2002 تا 2004.

بر تارک ستارگان: فیروز نادری

متولد: 5 فروردین سال 1325 در شیراز

مهاجرت: در سال 1964 به ایالات متحده آمریکا

تخصص: علوم فضایی

مدارک: کارشناسی در دانشگاه ایالتی آیووا در سال 1972، کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی در زمینه مهندسی برق در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در سال 1976

همکاری: انواع سمت‌های اجرایی در آزمایشگاه پیشران جت ناسا بیش از 30 سال و بازنشسته در سال 2016، اخیرا مشاوره مدیریتی به استارت‌آپ‌های صنایع پیشرفته

جوایز: برنده جایزه لیبرال در سال ۲۰۰۴، مدال افتخار جزیرهٔ اِلیس در سال ۲۰۰۵، جایزه دوم ویلیام راندولف لاولیس از جامعه ی فضانوردی آمریکا در سال ۲۰۱۰، مدال رهبری برجسته ناسا، مدال خدمات برجسته ناسا، ناسا در سال ۲۰۱۶ نام فیروز نادری را بر روی یکی از سیارک‌های منظومه ی شمسی گذاشت.

نخبه‌ای در ام‌آی‌تی: مهران کاردار

تخصص: فیزیکدان برجسته با درجه استادی (پروفسور) در موسسه تکنولوژی ماساچوست (ام آی تی)

مدارک: کارشناسی از دانشگاه کمبریج و دکترای از دانشگاه ام آی تی

شهرت: معادله کاردر-پاریسی-ژنگ در فیزیک نظری

جوایز: بورسیه برتر از کالج شاه، دانشگاه کمبریج در سالهای 1976-1978، جایزه دانشجوی دوره کارشناسی بر مبنای برتری علمی سالهای ۱۹۷۸-۱۹۷۹، جایزه تحقیقی یادمان برگمان در سال 1988، جایزه محقق برتر از ریاست جمهوری آمریکا سال 1989، جایزه تدریس از دپارتمان داشنجویان تحصیلات تکمیلی سال 1990، جایزه ادگرتون برای اعضاء جوان هیئت علمی در دانشگاه‌ام آی تی سال 1991، جایزه پروفسور از کلاس دانش آموختگان سال ۱۹۴۸ در ام آی تی سالهای 1990-1992، جایزه معلم برگزیده بوچنر از دپارتمان فیزیک سال 1992، جایزه دانشکده علوم برای استاد برگزیده در سطح تحصیلات تکمیلی سال 1993، جایزه گاگنهایم در سال 2001.

نخبه ای برتر در مهندسی الکترونیک: مونا جراحی

متولد: دی ماه سال 1357 در تهران

مدارک: مهندسی الکترونیک از دانشگاه صنعتی شریف، کارشناسی ارشد در سال 2003 از دانشگاه استنفورد و دکترای تخصصی در سال 2007 از همین دانشگاه

شهرت: دریافت بالاترین نشان تحقیقات «استعداد برتر حرفه‌ای جوان سال» از باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا

جوایز: جایزه پیشگامان مهندسی از آکادمی ملی بنیاد مهندسی Grainger، جایزه پیشرفت شغلی زود هنگام از بنیاد ملی علوم، جایزه محققین جوان از دفتر تحقیقات نظامی آژانس پروژه‌های دفاعی پیشرفته مرکز تحقیقات نظامی

یک استعداد ناب و جوان: فریناز کوشانفر

متولد: سال 1356 در تهران

مدارک: کارشناسی مهندسی برق از دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف در سال 1998، کارشناسی ارشد رشته برق و کامپیوتر دانشگاه کالیفرنیا، لس آنجلس، کارشناسی ارشد رشته آمار و احتمال، دکترای برق و کامپیوتر از دانشگاه برکلی در سال 2001

جایزه: جایزه مخترع جوان سال در سال 2008.

فیزیکدان ایرانی – آمریکایی: نیما ارکانی حامد

متولد: سال 1972 در هیوستون ایالات متحده

مدارک: نشان عالی در رشته‌های ریاضی و فیزیک از دانشگاه تورنتو، دکترا در سال ۱۹۹۷

جوایز: مدال گریبو از انجمن فیزیک اروپا در سال 2003، جایزه آموزشی فی بتا کاپا در سال 2005، جایزه ساکلر از دانشگاه تل آویو در سال 2008 و جایزه فیزیک بنیادی در سال 2012

شهرت: تئوری HIGGS نتیجهٔ کشفیات او بر روی ذرات فوق‌العاده ریز