اسراف از نگاه قرآن و بزرگان دین

اسراف در بیان امام سجاد علیه السلام

علی بن الحسین (ع) فرمودند: خداوندا بر محمد و آل او درود فرست و مرا از اسراف و زیاده روی محافظت فرما. (صحیفه سجادیه، دعاء 30)

esraf1

اسراف در بیان امام باقر علیه السلام

در تفسیر علی بن ابراهیم قمی و در روایت ابی الجارود از امام باقر (ع) نقل شده که حضرت در مورد آیه «و الذین اذا انفقوا لم یسرفوا و لم یقتروا» فرمودند: بخشش در راه معصیت و بناحق، اسراف است. (تفسیر نور الثقلین، ج 4، سوره فرقان، ص 67)
امام باقر (ع) فرمودند: اسراف کنندگان کسانی هستند که محرمات «گناهان» را جایز می شمارند و دست به خونریزی می زنند. (میزان الحکمة، ج 4، حدیث 8491)

اسراف در بیان امام صادق علیه السلام

از حضرت امام صادق(ع) نقل است كه در مورد اسراف به اصحاب مى ‏فرمايند: كمترين حد اسراف اين است كه لباسى را كه بيرون خانه براى حفظ آبرو مى ‏پوشى در داخل خانه نيز بپوشى يا باقيمانده آب و غذا را كه در ظرف مى ‏ماند دور بريزى و يا خرما را خورده و هسته آن را دور اندازى.
امام صادق علیه السلام فرمودند: کسی که مالی را در غیر طاعت پروردگار بذل و بخشش نماید، اسرافکار است و هر کسی که در راه خیر مصرف کند میانه روی کرده است. (بحار الانوار، ج 75، ص 302)
حضرت صادق(ع) ميوه نيم ‏خورده‏ اى را ديدند كه از منزل ايشان بيرون انداخته شده بود. آن حضرت ناراحت و خشمگين شدند و فرمودند اين چه كارى است كه كرديد؟ اگر شما سير شده‏ ايد بسيارى از مردم هستند كه سير نشده ‏اند، پس به آن هايى كه نيازمندند بدهيد. (مجموعة الاخبار، باب 171)
امام صادق(ع) فرمودند: چهار دسته هستند كه دعايشان مستجاب نمى ‏شود:

اول) كسى كه در خانه مى ‏نشيند و مى ‏گويد: خدايا به من روزى بده! و در طلب روزى تلاش نمى ‏كند در جواب او گفته مى ‏شود: «الم آمرك بالطلب؟» آيا تو را به طلب روزى دستور ندادم؟

دوم) كسى كه از همسر خود ناراحت است و او را نفرين مى ‏كند، مى‏ فرمايند: «الم اجعل امرها عليك‏» آيا امر او را به دست تو قرار ندادم؟

سوم) كسى كه مالى داشته و آن را ضايع كرده است، مى‏ گويد: «اللهم ارزقنى‏» خدايا به من روزى بده! مى ‏فرمايند: «الم آمرك بالاقتصاد؟» آيا تو را به اقتصاد و ميانه ‏روى و اعتدال در خرج امر نكرديم و «الم آمرك بالاصلاح؟» آيا به تو دستور اصلاح در مال را نداديم؟

چهارم) كسانى كه از مال خود بدون شاهد به ديگران وام دهند و بعد وام‏ گيرنده منكر شود، خداوند مى ‏فرمايد: «الم آمرك بالشهادة؟» (۴۵) آيا به تو دستور نداديم شاهد بگيرى؟

امام صادق (ع) فرموند: اسراف آنست که انسان مالش را از بین ببرد و به بدنش صدمه بزند «مثل سیگار کشیدن » عرض شد پس اقتار چیست؟ فرمود: اینست که غذایت نان و نمک باشد در صورتی که قدرت داری غذای مناسب تری بخوری. (مجموعة الاخبار، باب 171)
امام صادق (ع) فرمودند: کسی که آبی را از نهر فرات «گوارا» برای خوردن بردارد و بعد از نوشیدن، زیادی آن را بیرون بریزد اسراف کرده است. (مجموعة الاخبار، باب 171)
امام صادق (ع) فرمودند: اسراف کننده را سه نشانه است: چیزهائی را می خرد و می پوشد و می خورد که در شان او نیست. (تفسیر نور الثقلین، جلد 1، سوره انعام، ص 772)
امام صادق (ع) فرمودند: همانا اسراف با کمی برکت همراه است. (وسائل الشیعه، ج 15، ص 261)
امام صادق (ع) فرمودند: انسان مؤمن اسراف و زیاده روی نمی کند بلکه میانه روی را پیشه خود می سازد. (مجموعة الاخبار، الباب 30)
از عامر بن جذاعة نقل شده است که گفت: مردی آمد خدمت امام صادق (ع)، حضرت به او فرمود:
تقوای الهی پیشه کن، اسراف نکن و بر خود هم سخت مگیر و میانه روی مایه استواری است، تبذیر همان اسراف است که خداوند درباره آن فرموده: تبذیر و زیاده روی نکن. (تفسیر نور الثقلین، ج 2، سوره اسراء، ص 56)
امام صادق (ع) به عبید فرمودند: اسراف و زیاده روی باعث فقر و تنگدستی می گردد و میانه روی موجب ثروت و بی نیازی می شود. (وسائل الشیعه، ج 15، ص 258)
از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمودند: میانه روی را خداوند متعال دوست دارد و اسراف و زیاده روی مورد خشم اوست حتی اگر اسراف در انداختن هسته خرمائی باشد که قابل مصرف است یا زیادی آبی که خورده شده، باشد. (تحف العقول، ص 301)
ابن میمون گفت شنیدم که امام صادق (ع) فرمودند: هر کسی که در زندگی خود میانه رو باشد من ضمانت می کنم او را که هرگز تهی دست نشود. (خصال صدوق، باب الواحد، حدیث 32)

اسراف در بیان امام موسی کاظم علیه السلام

امام موسی بن جعفر (ع) فرمودند: کسی که در زندگی میانه روی و قناعت ورزد، نعمت او باقی می ماند و آن که با ریخت و پاش و اسراف زندگی کند نعمتش از بین می رود.(تحف العقول، ص 301)
امام کاظم (ع) در وصیت خود به هشام فرمودند: یکی از لشگریان عقل، میانه روی و یکی از لشگریان جهل، زیاده روی است. (تحف العقول، ص 300)

اسراف در بیان امام حسن عسکری علیه السلام

امام حسن عسگری (ع) به محمد بن حمزه نامه ای نوشته و او را به ثروت و بی نیازی مژده داده و به او فرمود: بر تو باد میانه روی و پرهیز از اسراف زیرا اسراف از کارهای شیطانی است. (بحار الانوار، 50: ص 292 ح 66)
امام حسن عسکری (ع) فرمودند: سخاوت اندازه ای دارد، چنان چه از حد بگذرد، اسراف محسوب می شود. (بحار الانوار، ج 78، ص 377)

جمع آوری کننده: سمیه مظفری

مطالب مرتبط:

این محتوا اختصاصاً برای یاد بگیر دات کام تهیه شده است استفاده از آن با ذکر منبع همراه با لینک آن و نام نویسنده یا مترجم مجاز است