چگونه براي خود و همكاران بهترين شرايط را فراهم آوريم؟

آيا تاكنون در موقعيتي قرار گرفته ايد كه با اينكه همه چيز به مهارت و توانايي هاي شما وابسته بوده است و بعد از زحمت زياد وظيفه خود را به خوبي به پايان برده ايد، ناگهان فردي از راه مي رسد و كاري مي كند كه روز شما را خراب مي كند.

شايد دليل چنين رفتار هايي ضعف در مهارت هاي شخصي باشد. ضعف در همدلي با نيازها و خواسته هاي اطرافيان يا EQ با كارايي پايين در محل كار به شدت وابسته است.

حال سؤال اين جاست: شما به عنوان يك سرپرست، مدير يا رهبر يك گروه چقدر به احساسات اطرافيان و كساني كه با آن ها كار مي كنيد اهميت مي دهيد يا رفتار شما در عمل چگونه بوده است و چه تأثيري بر اعصاب و روان زير دستان خود داريد.

بايد بگويم من آن قدر با اين ضعف در سازمان ها برخورد كرده ام كه وقتي تعداد آن ها را ليست كردم حاصل آن حيرت انگيز بود و علت همه آن ها ضعف مهارت هاي رفتاري مديران و سرپرستان بوده است.

فاكتورهايي مانند EQ از سال 1990 ميلادي به صورت جامع توسط دانيِل گُلمَن در كتابي با نام «هوش احساسي…» و اين كه چرا در يك سازمان از IQ (ضريب هوشي فرد) اثر گذارتر است مطرح گرديد.

البته بعد از انتشار كتاب گُلمَن افراد زيادي يافته هاي خود را به صورت كتاب و مقاله در اين زمينه منتشر كرده اند و اكنون اطلاعات بيشتري در اين زمينه وجود دارد. آموزش و تقويت EQ افراد به عنوان يك مهارت به آن ها كمك مي كند در سازمان ذي نفع خود رفتارهاي مثبت ايجاد كنند و  ارتباطات مخرب (كه در راندمان كارمند يا كارگر اثر منفي دارد) را حذف كنند تا بهترين عملكرد را داشته باشند.

به طور كلي و مختصر مهارت هاي EQ را مي توانيم به چهار قسمت تقسيم كنيم اين چهار قسمت عبارتند از:

– خود آگاهي 

– آگاهي اجتماعي

– خود تدبيري 

– مديريت روابط

دو مهارت اول بيشتر به خود شما بر مي گردد در حالي كه دو تاي بعدي به رفتار شما نسبت به اطرافيان بستگي دارد.

1- خود آگاهي

خود آگاهي عبارت است از توانايي درك صحيح از احساسات خود در همين لحظه اي كه در آن هستيد و همين طور در شرايط مختلف. و بدانيد در شرايط مختلف تمايل به چه عكس العمل هايي داريد. داشتن قدرت بالاي خود آگاهي نياز به تمركز روي احساساتي كه به نظر شما منفي است دارد كه البته اين كار ساده نيست. بايد اين را بخواهيد و تحمل كنيد. براي افزايش خود آگاهي بايد به احساسات و هيجانات خود فكر كنيد و براي آن ها وقت بگذاريد بايد بدانيد آن ها از كجا مي آيند و چرا آن ها را احساس مي كنيد.

احساسات و هيجانات مي توانند به 5 دسته اصلي تقسيم شونند: عشق، لذت، ترس و خشم و اندوه.

بنابراين دفعه بعد كه خشمگين شديد سعي كنيد بيشتر فكر كنيد و بفهميد چرا عصباني شده ايد. روي آن كار كنيد و براي خود مشخص كنيد خشم بد است يا اصلاً خوب نيست. ببينيد براي خشم خود چه كاري مي توانيد انجام دهيد و قبل از اين كه شما را كنترل كند، چگونه آن را كنترل كنيد. براي ساير احساسات نيز چنين است.

2- خود تدبيري

آيا اين توانايي را داريد كه خود را كنترل كنيد؟ چه قابليت هاي ديگري داريد؟ آيا فردي پيشرو و مبتكر، انعطاف پذير، ترقيب كننده، با وجدان كاري بالا و قابل اعتماد هستيد؟ هر گاه خود را با نظم و تمركز مديريت كرديد آن گاه مي توانيد بيشترين دستاوردها را داشته باشيد.

3- آگاهي اجتماعي

آگاهي اجتماعي بدين جهت مفيد است كه وقتي با ديگران برخورد مي كنيد بتوانيد اثر مثبتي در آن ها القاء كنيد. اين يعني چنين توانايي داشته باشيد كه بتوانيد مشكلات ديگران را درك كنيد، بتوانيد خود را جاي اطرافيان بگذاريد و از ديد آن ها به قضايا بنگريد به طوري كه طرف مقابل شما هم بفهمد شرايط و مشكلات او را درك كرده ايد. مثلاً يك مدير براي خرج تحصيل فرزندش ممكن است مشكلي نداشته باشد ولي گاه همين هزينه براي كارمند او كمر شكن است. پس هيچ گاه خود را معيار مقايسه قرار ندهيد. بدتر از همه اين كه بعضي مديران اين مقايسه را به زبان مي آورند. سعي كنيد از دید دايره اي كه خود مركز آن هستيد بيرون بياييد، سپس ديگران را درك كنيد.

بيشتر افراد مي خواهند از آن ها قدرداني شود، مي خواهند فهميده شوند و زماني كه شما همدردي خود را نشان مي دهيد و به آن ها اهميت مي دهيد احترام آن ها را نسبت به خود جذب خواهيد كرد حتي مي توانيد تسهيلاتي در اختيارشان قرار دهيد و سرويس هايي ارائه دهيد تا از رضايتشان اطمينان حاصل نماييد.

نتيجه اين كار افزايش بهره بري و رشد سازمان شماست.

4- مديريت روابط

افراد با EQ بالا معمولاً توانايي ايجاد روابط قوي با اطرافيان و ايجاد يك شبكه كارآمد را دارد. آن ها اين توانايي را دارند كه ديگران را براي اثرگذار بودن تهييج كنند، افراد ديگر را آموزش دهند، تناقض ها را مديريت كنند، روابط قوي ايجاد كنند و يك مديريت ارزشمند را به نمايش بگذارند.

احساسات، سرمايه انسان است. زماني كه EQ خود را تقويت مي كنيد در حقيقت آن دسته از توانايي هاي خود را تقويت مي كنيد كه مي تواند شما را به نهايت كارايي نزديك كند.

البته داشتن اطلاعات فني و تخصصي در هر رشته اي كه كار مي كنيد بسيار مهم است و از شما انتظار مي رود چنين اطلاعاتي داشته باشيد. اما وقتي كه توانايي ها و مهارت هاي تخصصي را با EQ بالا همزمان داشته باشيد بدون شك در محيط حرفه اي امروزه موفقيت را به دست خواهيد آورد و البته EQ شما را از رقبا متمايز مي كند.

نويسنده: ريكي لين   

ترجمه: علي يزدي مقدم