مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی ایران در مورد کمبود جدی آب در سراسر کشور هشدار داده است. کاهش بارش و سوء مدیریت منابع آب در ده‌ها سال گذشته به چالشی جدی برای ایران تبدیل شده است.

شاهرخ فاتح، رئیس‌مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران می‌گوید باید بپذیریم که ایران اقلیمی خشک و نیمه‌خشک دارد و با آن سازگار شویم. او می گوید:

«تقریبا امکان مبارزه با این شرایط وجود ندارد اما می‌توان با مدیریت فعالیت‌های انسانی در حوزه‌های کشاورزی و صنعت و کاهش مصرف آب از تشدید، تداوم و توسعه خشکسالی کشور جلوگیری کرد.»

مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران از کمبود جدی آب‌ در ۹۷ درصد از مساحت ایران خبر داده است. بنا بر آمار این سازمان بر اساس شاخص‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت پهنه‌های وسیعی از کشور با درجات مختلف خشکسالی اعم از خفیف تا بسیار شدید مواجه است.

بخش‌های وسیعی از استان‌های خوزستان، ایلام، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، خراسان رضوی و خراسان شمالی، اصفهان، مرکزی، زنجان با خشکسالی بسیار شدید دست و پنجه نرم می‌کنند.

به گفته شاهرخ فاتح، بر اساس شاخص کوتاه‌مدت ۹۹ درصد مساحت کشور درگیر خشکسالی کوتاه مدت است. از این رقم ۷ درصد خشکسالی خفیف، ۳۱ درصد خشکسالی متوسط ، ۴۲ درصد خشکسالی شدید و ۱۹ درصد خشکسالی بسیار شدید دارند.

خشکسالی شدید در ایران به چالشی جدی برای دولت تبدیل شده است. ایران از جمله کشورهایی است که در مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان قرار دارد. منابع آب برای کشورهایی که در این شرایط قرار دارند، گلوگاه توسعه و پیشرفت به شمار می‌رود.

تالاب چهل هزار ساله ایران کاملا خشک شد

تالاب “آق گل” در استان همدان روزگاری یکی از بزرگ‌ترین تالاب‌های ایران بود که در سال جاری به طور کامل خشک شده است. پیش از خشک شدن وسعت تالاب “آق گل” بیش از ۸۳۰ هکتار بوده است.

ضخامت تشکیلات زمین‌شناسی این تالاب که حالا کاملا خشک شده، نشان می‌دهد که تالاب “آق گل” قدمتی چهل هزار ساله داشته است. به دلیل مصرف بیش از حد آب‌های زیرزمینی، حتی در فصل زمستان، این تالاب دچار خشکیدگی شده است.

پیش از این و در سال ۱۳۹۰ تالاب “آق گل” به ثبت ملی رسیده است. این تالاب زیستگاه‌ ۴۶ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی از جمله فلامینگو، قو، غاز خاکستری، تنجه، اردک مرمری، اردک سرسبز، مرغ سقا، لک‌لک، حواصیل و… بوده است.

به گفته‌ی کارشناسان امور محیط زیست، تغییرات جوی و بالارفتن دمای زمین به میزان ۶ دهم درجه‌ی سانتیگراد در مدت ۲۰ سال، یکی از عوامل خشک‌شدن برخی از مناطق ایران است. بنا بر پیش‌بینی سازمان ملل، ذخایر آب جهان در ۱۵ سال آینده ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت.