قاق از جمله نان های شیرین محلی است که خشک و شکننده است و مانند فتیر، نرم نیست. قاق احتمالا در بسیاری از نقاط کشور پخت می شود و دستوری که در این مقاله بیان می شود مربوط به خراسان شمالی است.
قاق را می توانید به عنوان میان وعده و یا همراه با چای عصرانه میل کنید. از طرفی چاشت سالم و بسیار خوشمزه ای برای کودکان مهد کودکی و مدرسه ای است. اگر به سفر چند روزه می روید و از وعده های غذایی و زمان سرو آن ها مطمئن نیستید می توانید چند تکه قاق همراه داشته باشید و در زمان گرسنگی میل کنید چرا که قاق ماندگاری بالایی دارد و بسیار خوشمزه و دلپذیر است.
مواد لازم برای تهیه 30 عدد قاق متوسط:
تعداد چانه خمیر ترش: 1 چانه
آرد: 3 کیلوگرم
شکر: 1500 گرم (1.5 کیلوگرم)
روغن جامد به همراه روغن زرد (حیوانی): 700 گرم
هل آسیاب شده، زنجفیل، دارچین و سیاه دانه با توجه به ذائقه شما
گلاب 1 لیوان
آب 4 لیوان
زرده تخم مرغ برای روی قاق در صورت تمایل
اولین نکته مهمی که در ابتدا باید متذکر شویم این که خمیر قاق، سفت است.
نکته دوم: اگر نانوایی خمیر ترش نداشت می توانید طبق دستور زیر آن را در منزل تهیه کنید.
دو روش طرز تهیه خمیر ترش در منزل:
روش اول تهیه خمیر ترش:
یک چانه خمیر نان را از نانوایی تهیه کنید، دورش را آرد بریزید و یک قاشق مربا خوری جوش شیرین به آن بیافزایید. روی خمیر را پارچه ای بیندازید و به مدت یک شبانه روز در جای خنک نگهداری کنید، تبدیل به خمیر ترش می شود.
روش دوم تهیه خمیر ترش:
روش دیگر تهیه خمیر ترش این است که می توانید خمیر مایه یا مخمر را از فروشگاه های لوازم قنادی تهیه کنید. مقداری آب جوشیده ولرم را در ظرف در داری بریزید، کمی شکر و نمک اضافه کنید. یک قاشق غذاخوری خمیر مایه را به این آب بیفزایید، درب ظرف را ببندید و بگذارید مدتی بماند تا پف کند و رویش حالت حباب حباب شود. این را متذکر شویم که خمیر مایه خیلی زود خاصیت خود را از دست می دهد، بنابراین اگر حالت پف کرده در خمیر مایه شما به وجود نیامد به این معنی است که خمیر مایه عمل نکرده و قابل استفاده نیست.
دقت کنید برای نگهداری مدت زمان بیشتر آن می توانید خمیر مایه را در دو پلاستیک محکم بپیچید و آن را در فریزر نگهداری کنید. در ضمن سعی کنید از برندهای شناخته شده و با کیفیت خمیر مایه استفاده کنید.
طرز تهیه قاق:
آرد را الک کنید. آرد و روغن را به یکدیگر اضافه کنید و ورز دهید.
آب را روی حرارت بگذارید تا ولرم شود. دقت کنید آب نباید داغ شود یا بجوشد. سپس شکر را اضافه کنید، هم بزنید تا حل شود. خمیر ترش را در آب شکر بریزید و هم بزنید تا باز شود.
علت این که در مواد لازم میزان هل آسیاب شده، زنجفیل، دارچین و سیاه دانه به میزان دلخواه بیان شده این است که برخی طعم غالب زنجفیل در قاق را دوست دارند بنابراین 2 تا 3 قاشق غذاخوری زنجفیل می ریزند و هل و دارچین 1 قاشق و اگر طعم هل را بیشتر می پسندند، هل بیشتری اضافه می کنند. میزان سیاه دانه هم به اندازه ای بریزید که خمیر به سیاهی نزند و یا خیلی کم سیاه دانه هم نباشد.
گلاب و ادویه های بالا را به خمیر اضافه کنید. روی خمیر را با پارچه ای بپوشانید و بگذارید 7 تا 8 ساعت استراحت کند.
نکته سوم این که خمیر قاق باید 7 تا 8 ساعت استراحت کند.
برخی قاق را در منزل، در تنور خانگی پخت می پزند ولی کسانی که تنور ندارند، باید از نانوایی وقت بگیرند که چه موقع قاق را برای پخت به نانوایی ببرند و با توجه به 7 یا 8 ساعت استراحت خمیر، باید این زمان را تنظیم کنند. معمولا نانوا می گوید که خمیرهای شیرین باید قبل از پخت نان در تنور گذاشته شوند.
نکته مهم دیگر این که بهتر است خمیر قاق در نانوایی پخت شود نه در تنور فتیر پزی ها.
خمیر را پس از استراحت به دایره هایی تقسیم کنید؛ سعی کنید وزن دایره ها یکسان باشد تا قاق ها هم اندازه در آیند. برخی دوست دارند قاق کوچک و به اندازه کف دست باشد ولی برخی دیگر دو یا سه برابر آن را می پسندند.
خمیر قاق معمولا به شکل بیضی باز می شود. بنابراین دایره های کوچک را با وردنه شیار دار به گونه ای باز کنید که بیضی شکل شود. می توانید با چنگال به چند نقطه قاق بزنید تا در هنگام قرار گیری در تنور، مغز پخت شود.
در صورت تمایل می توانید زرده تخم مرغ را در ظرفی هم بزنید تا یکدست شود، سپس با یک چرتکه تمیز یا برس قنادی، روی قاق را زرده تخم مرغ بمالید تا خوش رنگ شود.
قاق در فریزر چند هفته تا یک ماه قابل نگهداری است و در یخچال زیر یک هفته باید مصرف شود. چون قاق ماهیت خشک و شکننده دارد بنابراین ماندگاری آن بالاست.
الهه عباسزاده هاشمی و نجمه برجی زاده
نظر شما چیست؟